Podczas swojej wizyty w Stanach Zjednoczonych 21 grudnia 2022 r. prezydent Ukrainy Wołodymir Zełeński przekazał Kongresowi ukraińską flagę przywiezioną z Bachmutu, podpisaną przez 46. Brygadę Powietrznodesantową. Jednak użytkownicy mediów społecznościowych udostępniali zdjęcie przedstawiające Zełeńskiego, z przesłaniem, że na podarowanej przez niego fladze widnieje symbol SS – paramilitarnej, zbrodniczej formacji nazistowskiej. Tymczasem po bliższym przyjrzeniu się widać, że na fladze nie ma symbolu SS, a liczba 46, która jest cześcią nazwy ukraińskiej brygady. Przed swoją podróżą do Waszyngtonu Zełeński odwiedził tę jednostkę wojskową walczącą z siłami rosyjskimi, a później sam powiedział, że przekazał flagę Kongresowi w imieniu ukraińskiej brygady. Przedstawiciele jednostki również poinformowali na Facebooku, że przekazali swoją flagę ukraińskiemu prezydentowi.
„Wołodymir Zełeński podarował wiceprezydent Kamali Harris i przewodniczącej Izby Reprezentantów Nancy Pelosi flagę #Ukrainy z runami SS” – czytamy w publikacji, która od 22 grudnia 2022 roku zyskała ponad sto udostępnień na Facebooku. Dołączono do niej zdjęcie dwóch amerykańskich polityczek, które trzymają flagę Ukrainy pokrytą różnymi napisami. Na zdjęciu widać też czerwone strzałki, które są skierowane w jeden konkretny symbol zaznaczony czerwonym kwadratem.
Zrzut ekranu z Facebooka wykonany 13 stycznia 2023 rokuPublikacje z podobnym przesłaniem zostały także udostępnione na Telegramie. W Bułgarii te same zdjęcia zostały udostępnione na kanale News Front na Telegramie. Kanał udostępnia treści w 10 różnych językach i poprzednio dzielił się dezinformacją oraz prokremlowską propagandą. Komunikat prasowy Departamentu Finansów Stanów Zjednoczonych z 2021 roku opisał krymski kanał News Front jako będący „pod kontrolą rosyjskiej FSB” – wewnętrznej służby wywiadowczej w Rosji.
Niespodziewana wizyta ukraińskiego lidera
Wyjazd Zełeńskiego do Waszyngtonu był jego pierwszą zagraniczną podróżą od czasu inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku. W swoim przemówieniu do amerykańskich ustawodawców prosił on o wojskową i finansową pomoc. Pokazał również ukraińską flagę z podpisami żołnierzy walczących o Bachmut w Donieckim Zagłębiu Węglowym, których odwiedził dzień wcześniej.
W swoim przemówieniu – w całości opublikowanym przez „The New York Times” – Zełeński powiedział, że żołnierze podarowali mu flagę z okazji jego wyjazdu do Waszyngtonu. „Poprosili mnie, żebym przywiózł tę flagę Kongresowi Stanów Zjednoczonych, członkom Izby Reprezentatów i senatorom, których decyzje mogą uratować miliony ludzi” – mówił ukraiński przywódca podczas swojego wystąpienia.
Następnie przekazał flagę Nancy Pelosi, co widać w nagraniu CNN.
W archiwum zdjęć agencji AFP znaleźliśmy to samo zdjęcie, które zostało użyte w fałszywych postach, ale odwrócone w lustrzanym odbiciu:
Porównanie dwóch zdjęć wizyty Zełeńskiego w Kongresie. Z lewej strony znajduje się oryginalne zdjęcie AFP, a z prawej to, które zostało wykorzystane w fałszywych postach na Facebooku. Zrzut ekranu wykonany 27 grudnia 2022 rokuZdjęcie w wysokiej rozdzielczości pobraliśmy z archiwum AFP i otworzyliśmty je za pomocą zwykłego oprogramowania do edycji obrazów. Powiększyliśmy wyróżniony w fałszywych postach na Facebooku fragment i jeszcze raz odwróciliśmy zdjęcie, ponieważ widoczne na niej napisy są zwrócone w stronę Harris i Pelosi. Dzięki temu mogliśmy odpowiedno odczytać widoczny na fladze napis, który widać poniżej:
Zbliżenie na zdjęcie flagi. Czerwony okręg wokół liczby 46 został dodany przez AFP
Napisany czarnym markerem symbol to: „46 ДШВ”. Pod spodem widać napis „Завжди г…”, a ponieważ flaga jest złożona, to nie widać całego słowa, a także napis „Бумер”, czyli imię Boomer oraz coś, co wygląda jak podpis. Skrót ДШВ oznacza Десантно-штурмових військ (dosłownie: powietrzne oddziały szturmowe). 46 Brygada Powietrznodesantowa to brygada ukraińskich powietrznodesantowych oddziałów szturmowych. Napis Завжди готові! (ukr. Zawsze gotowi!) to motto jednostki.
23 grudnia 2022 roku strona na Facebooku z nazwą tej jednostki wojskowej zamieściła fotografię Zełeńskiego w Kongresie USA z informacją: „Autografy 46 Brygady Powietrznodesantowej będą przechowywane w Kongresie ISA”. Do zdjęcia na Facebooku wokół nazwy brygady dodano biały okrąg.
„Od linii frontu pod Bachmutem do Kongresu Stanów Zjednoczonych – taką drogę przebyła flaga państwowa Ukrainy z podpisami naszych żołnierzy” – czytamy w poście. „Prezydent Wołodymir Zełeński przedstawił ją przewodniczącej Izby Reprezentantów Kongresu USA Nancy Pelosi podczas wystąpienia przed amerykańskimi kongresmenami”.
W poście dodano również, że m.in. „z lewej strony znajduje się podpis dowódcy jednej z kompanii powietrznodesantowych 46. Brygady Powietrznodesantowej, którego pseudonim brzmi Boomer”.
Ten sam tekst oraz fotografia zostały zamieszczone również na kanale Telegrama 46. Brygady Powietrznodesantowej.
Kobieta kroczy ulicą w Bachmucie, w obwodzie donieckim, 6 stycznia 2023 roku, w czasie rosyjskiej inwazji na UkrainęWalki o Bachmut
Zełeński złożył niespodziewaną wizytę w Bachmucie 20 grudnia 2022 roku, dzień przed jego pobytem w Waszyngtonie. Bachmut był wtedy centralnym punktem toczących się walk na Ukrainie w trwającej już 11 miesięcy rosyjskiej ofensywie. Spotkał się z oficerami oraz wręczył odznaczenia ukraińskim żołnierzom.
Według artykułu Forbesa 46. brygada była jedną z jednostek biorących udział w walkach w Bachmucie.
Nagranie ukraińskiej agencji prasowej Ukrinform pokazuje w szóstej minucie (6:10) Zełeńskiego, który otrzymuje flagę swojego kraju. Agencja Ukrinform pisała o tym również w swoim reportażu. Biuro prasowe prezydenta Ukrainy opublikowało zdjęcia z tego wydarzenia.
Fałszywe przesłanie, że na podarowanej przez Zełeńskiego fladze w Kongresie USA widniał znak SS, zostało również zdementowane przez ukraińską organizację fact-checkingową Stopfake i amerykańską stronę Snopes.
Agencja AFP już wcześniej obalała twierdzenia wzmacniające retorykę Kremla o tym, że rosyjska agresja ma na celu „demilitaryzację i denazyfikację Ukrainy” (1, 2).
