Izrael rozpoczął operację wymierzoną w Strefę Gazy po potężnym ataku Hamasu 7 października 2023 roku, kiedy to tysiące osób zginęło po obu stronach konfliktu. Kilka osób w mediach społecznościowych udostępnia nagranie z przesłaniem, że pokazuje ono bomby fosforowe zrzucane przez stronę izraelską na Palestynę. Twierdzenia te są jednak fałszywe: co prawda organizacje zajmujące się prawami człowieka oskarżyły Izrael o stosowanie amunicji zapalającej, to agencja AFP ustaliła, że nagranie, o którym mowa, pokazuje rosyjskie bombardowanie ukraińskiej miejscowości i pojawiło się w internecie na kilka miesięcy przed atakiem Hamasu.
„Izrael używa bomb fosforowych zakazanych przez Konwencję Genewską na terenach zaludnionych” – czytamy w relacji udostępnionej na Facebooku 13 października 2023 roku.
Zrzut ekranu z Facebooka wykonany 19 października 2023 roku
Zamieszczone na Facebooku nagranie przedstawia spadające z nieba jasne cząsteczki – w tle słychać głosy mężczyzn mówiących w języku ukraińskim.
Podobne nagrania były także udostępniane w Azji Południowej oraz w języku angielskim, portugalskim i hiszpańskim.
Hamas zaatakował Izrael 7 października 2023 roku, zabijając, według strony izraelskiej, co najmniej 1,4 tys. ludności cywilnej.
Izrael podaje, że 1,5 tys. bojowników Hamasu zostało zabitych, zanim armia Izraela odzyskała kontrolę nad zaatakowanym obszarem.
Jest to jeden z najtragiczniejszych ataków w 75-letniej historii Izraela (link zarchiwizowany).
Jednocześnie, przedstawiciele Strefy Gazy poinformowali, że izraelskie ataki odwetowe z powietrza i artylerii zabiły co najmniej 4,6 tys. osób i raniły tysiące innych.
Chociaż Izrael został oskarżony o użycie broni fosforowej w atakach na Strefę Gazy i Liban w ostatnich dniach (zarchiwizowane tutaj), to teza, że wideo pokazuje siły Izraela używających tych bomb w Strefie Gazy, jest fałszywe.
Wojna w Ukrainie
Korzystając z narzędzia do weryfikacji wideo o nazwie InVID-WeVerify i metodzie odwrotnego wyszukiwania obrazów, agencja AFP mogła ustalić dzięki że nagranie jest dostępne w sieci od co najmniej marca 2023 roku.
Brytyjska gazeta „The Telegraph” opublikowała dłuższą wersję tego nagrania na swoim kanale na YouTubie 13 marca 2023 roku – czyli ponad sześć miesięcy przed atakiem Hamasu na Izrael (zarchiwizowane tutaj).
Zamieszczone pod filmem informacje wyjaśniają, że nagranie zarejestrowało rosyjski ostrzał „amunicją termitową” Wuhledaru, ukraińskiego miasta leżącego w obwodzie donieckim.
Amunicja termitowa to mieszkanka proszku aluminiowego i tlenku żelaza w obudowie z magnezu, która spala się w bardzo wysokiej temperaturze (zarchiwizowane tutaj).
O rosyjskim ataku informował także 12 marca 2023 roku inny brytyjski serwis informacyjny „The Mirror” (zarchiwizowane tutaj).
To samo nagranie zostało również udostępnione na platformie X (wcześniej Twitter) przez holenderskiego dziennikarza, który stwierdził, że nagranie pokazuje dowody na to, że Rosja przeprowadziła atak na Wuhledar z wykorzystaniem „amunicji zapalającej” (zarchiwizowany link).
#Ukraine : Ukrainian sources report that the Russians have been using incendiary munition on the town of #Vuhledar. pic.twitter.com/PJJLjpkcxn
— Thomas van Linge (@ThomasVLinge)
March 11, 2023
W nagraniu słychać ludzi, którzy rozmawiają między sobą w języku ukraińskim.
Położony około 56 km na południowy zachód od Doniecka Wuhledar był jednym z ważnych punktów walk między siłami rosyjskimi i ukraińskimi (zarchiwizowane tutaj).
Według Human Rights Watch (HRW), strona rosyjska użyła w Wuhledarze 24 lutego 2022 roku amunicji kasetowej (zarchiwizowane tutaj).
„Bomba fosforowa w Gazie i Libanie”
W komunikacie z 12 października 2023 organizacja ta stwierdziła, że Izrael użył pocisków z białym fosforem, „narażając ludność cywilną na niepotrzebne ryzyko”. Przedstawiciele HRW oświadczyli jednocześnie, że zweryfikowali filmy zarejestrowane w Strefie Gazy i Libanie, które to pokazują (link zarchiwizowany).
Izraelskie bombardowanie portu morskiego w Gazie 11 października 2023 roku – MOHAMMED ABED / AFP
„Za każdym razem, gdy biały fosfor używany jest w gęsto zaludnionych obszarach cywilnych, stwarza to wysokie ryzyko wystąpienia bolesnych oparzeń i cierpienia na całe życie” – powiedziała Lama Fakih, dyrektor HRW w rejonach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej.
To nie pierwszy raz, kiedy organizacja zajmująca się obroną praw człowieka oskarża Izrael o stosowanie w Gazie broni zakazanej na mocy międzynarodowego prawa humanitarnego (zarchiwizowane tutaj).
W 2009 roku HRW przekazała, że „szeroko zakrojone użycie amunicji z białym fosforem” przez Siły Obronne Izraela w Strefie Gazy od 27 grudnia 2008 roku do 18 stycznia 2009 roku było celowe i doprowadziło do śmierci oraz obrażeń ludności cywilnej. Informacja ta została zarchiwizowana tutaj.
Użycie broni zapalającej jest surowo zabronione zgodnie z Protokołem III Konwencji ONZ o niektórych rodzajach broni konwencjonalnej. Protokół ten prawie całkowicie zakazuje stosowania broni zapalającej na obszarach cywilnych (link zarchiwizowany).
Zrzut ekranu konwencji ONZ o używaniu bomb zapalających, 23 września 2023 roku
Odnowiony konflikt między Izraelem a Palestyną wywołał falę dezinformacji na całym świecie. Śledź nasze relacje w języku angielskim na ten temat tutaj.
