About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
Wystąpienie prezeski Pfizera w Parlamencie Europejskim wywołało oskarżenia pod adresem polskiego rządu, że „społeczeństwo było okłamywane” w sprawie szczepionek. Ten przekaz jest przykładem manipulacji na kilku poziomach.
Internauci udostępniali publikacje, według których Bundeswehra miałaby jesienią szczepić niemieckich obywateli. Choć w publikacjach nie było to jasno napisane, to czytając komentarze użytkowników mediów społecznościowych pod postami można wywnioskować, że chodzi o szczepienie przeciwko Covid-19.
„W połowie sierpnia na oficjalnej stronie rządowej Wielkiej Brytanii pojawił się raport dot. stosowania szczepionki na COVID-19. Raport zawiera m.in. informację, że nadal brakuje danych na temat możliwości bezpiecznego podawania szczepionki kobietom w ciąży i kobietom karmiącym, w związku z czym rekomenduje przeciwko ich szczepieniu!” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 4 września 2022 roku.
„Sojusznik Polaków i wolnego świata” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 18 czerwca 2023 roku ze zdjęciem prezydenta Rosji Władimira Putina przy pianinie w sali koncertowej, z dołączonym linkiem do YouTube. „To jest prawdziwy przyjaciel Polski, nie wierzcie w propagandę wszystkich antypolskich polityków od lewa do prawa, chcą zniszczyć wszelkie wspólne wartości sławiańskie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 28 czerwca 2023 roku z odnosnikiem do tego samego filmu.
„Zdjęcie przedstawia tysiące Ukraińców, którzy mieszkają na Ukrainie i biorą socjal z Polski wyszło na ulice Kijowa świętować decyzję prezesa PiS podwyższającą 500+ do kwoty 800 zł” – czytamy w poście udostępnionym na Facebooku 15 maja 2023 roku. Do publikacji dołączono zdjęcie, na którym widać demonstrację. Na pierwszym planie stoją dwie młode kobiety wymachujące niebiesko-żółtymi imi flagami.
„Bill Gates mówi światowym przywódcom G20, że wkrótce będą potrzebne panele śmierci” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 1 stycznia 2023 roku. Według publikacji „plany Billa Gatesa pasują do języka używanego przez Światowe Forum Ekonomiczne w sprawie rozwiązania problemu inflacji, bezdomności, gwałtownego wzrostu przestępczości i niedoborów żywności i eutanazji”.
Czy człowiek ma wpływ na klimat? Sprawdzamy wypowiedź Jarosława Kaczyńskiego, który zaprzecza, aby taki wpływ był istotny.
16 kwietnia 2024 roku odnotowano rekordowo silne deszcze w historii. Zalene były drogi, domy i centra handlowe w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. W całym kraju zamknięto szkoły. Lotnisko w Dubaju, jedno z najbardziej uczęszcznych na świecie, wstrzymało na krótko działalność, ale przez kilka dni było dotknięte poważnymi zakłóceniami, podała AFP.
„Samochody elektryczne zanieczyszczają środowisko 1 850 razy bardziej niż pojazdy napędzane paliwem, wynika z badania” – czytamy w poście na Facebooku z 15 marca 2024 roku. Post odnosi się do artykułu opublikowanego w tabloidzie „New York Post”, którego tytuł brzmi: „Pojazdy elektryczne wydzielają więcej toksyn i są gorsze dla środowiska niż samochody napędzane gazem: badanie”.
„Nikt nie mówi o tym leku, który zabija raka w 48 godzin” – czytamy w artykule opublikowanym 13 kwietnia 2023 roku. W publikacji możemy dalej przeczytać, że grupa kanadyjskich naukowców odkryła roślinę, która potencjalnie może zniszczyć raka w ciągu dwóch dni. „Informacje zostały odkryte na Uniwersytecie Windsor” – czytamy, oraz, że „olejek z mniszka lekarskiego skutecznie leczy wiele rodzajów nowotworów” np. białaczkę, raka trzustki, jelita grubego oraz białaczkę szpikową.
Krótkie nagranie przedstawiające kobietę, która wygłasza wspomniane wyżej twierdzenia, to fragment dłuższego materiału wideo udostępnionego przez rosyjski kanał internetowy o nazwie Россия – это я! (Rosja to ja), który według eksperta od dezinformacji można określić jako „typowy przykład prokremlowskiej propagandy”.
„Prawie wszyscy pacjenci z Covid-19, którzy zmarli w szpitalu we wczesnej fazie pandemii, zostali zabici bezpośrednio w wyniku podłączenia do respiratora” – czytamy w poście udostępnionym na Telegramie 22 maja, który miał 2,3 tys. wyświetleń.
„70 000 ukraińskich żołnierzy w obwodzie kurskim zginęło na próżno” – czytamy w publikacjach udostępnionych na Facebooku, platformie X i Telegramie po 16 marca 2025 roku wraz ze zdjęciem wyglądającym jak czołówka brytyjskiej gazety regionalnej Hull Daily Mail. Jej centralne zdjęcie przedstawia dwóch żołnierzy na tle wojskowego pojazdu, na którym widnieje napis w języku angielskim (ten sam co w poście) na temat ukraińskich strat w Kursku. Pod nim czytamy też, że „Wielka Brytania wyrzuciła setki milionów funtów na miażdżącą porażkę Zełenskiego”. W prawym górnym rogu figuruje data: 13 marca 2025 r.
Eksperci próbują przewidzieć jaki będzie dalszy stosunek Stanów Zjednoczonych do pozostałych państw NATO. Jeden z polityków poinformował, że amerykańskie wojska już wycofują się z Polski. Nie ma jednak źródeł, które by to potwierdzały.
„Polska wysyła pomoc humanitarną za nasze podatki, a w zamian słyszymy, że to „tanie polskie gówno”?!” – czytamy w poście na Facebooku z 4 marca 2025 r., któremu towarzyszy minutowy filmik pokazujący produkty żywnościowe i artykuły higieniczne ustawione na stole obok kartonu z logo Caritas Polska.
„Nie ma zagrożenia klimatycznego – deklaracja 1100 naukowców i specjalistów pod przewodnictwem fizyka-noblisty zajmującego się klimatem – Ivara Giaevera” – czytamy w publikacji z 25 sierpnia 2022 r. udostępnionej setki razy na Facebooku.
49-sekundowy film opublikował 8 lipca 2022 roku jeden z polskich użytkowników Twittera. Film zyskał 25 tys. wyświetleń, a 223 użytkowników podało go dalej. Część użytkowników twierdzi, że nagranie przedstawia rzekomo technologię klonowania człowieka, która pozwoli „ wyhodować dziecko w torbie”.
„Ciało ludzkie jest w stanie wytrzymać tylko 45 jednostek bólu, ale w chwili porodu kobieta może wytrzymać do 57 jednostek cierpienia, co jest równowartościowe 20 złamanych kości w nagłym wypadku…” – czytamy w poście opublikowanym na Facebooku 5 czerwca 2022 r.
„We Włoszech zakazano małżeństw homoseksualnych. Brawo!!!!!!” – głosił wpis na Facebooku z kolażem dwóch zdjęć – jedno przedstawia premier Włoch Giorgię Meloni, liderkę skrajnie prawicowej partii Bracia Włoscy, drugie przekreśloną tęczową flagę LGBTQI+.
Na Facebooku Paweł Wyrzykowski podał jako informację „wysoce prawdopodobną”, że w Siedlcach migranci zgwałcili dwie dziewczynki. To fake news
Polityk Konfederacji udostępnił nagranie, na którym duża grupa ludzi świętuje zakończenie ramadanu. Polityk wspomniał, że przedstawiona sytuacja ma miejsce w Warszawie. To nieprawda. Sceny widoczne na nagraniu rozegrały się w Mediolanie.
„Mobilne kostnice Sił Zbrojnych Ukrainy podarowane przez firmę Coca-Cola, zauważone w obwodzie sumskim. Hasło firmy: «Coca-Cola. Cieszyć się»” – czytamy w postach zamieszczonych po 17 listopada 2024 na Facebooku, Telegramie i platformie X. Na zdjęciu dołączonym do posta widzimy dwa rzędy kontenerów z charakterystycznymi czerwonymi zdobieniami stylizowanymi na tradycyjną ukraińską wyszywankę a w ikonie lupy u dołu napis w języku angielskim „mobilna kostnica”. Niektórzy użytkownicy dodawali że „z rejonu kurskiego napływa już taki napływ zabitych, że zwykłe kostnice nie są w stanie sobie z tym poradzić”.
W ostatnich tygodniach rozgorzała debata o ewentualnym zestrzeliwaniu przez Polskę rosyjskich rakiet. Politycy opozycji stwierdzili, że takie działanie będzie oznaczać formalne przystąpienie do wojny. O to, jakie byłyby konsekwencje, gdyby się na to zdecydowano, zapytaliśmy prawników specjalizujących się w prawie międzynarodowym i dotyczącym konfliktów zbrojnych.
„18 członków brytyjskich sił specjalnych powróciło do domu po „udanej” próbie walki po stronie Kijowa” – czytamy w postach zamieszczonych po 2 listopada 2024 na Facebooku (tutaj i tutaj) oraz na Telegramie. Zdjęcie z tym samym opisem zyskało na platformie X 134 udostępnień. Pod zdjęciem dołączonym do publikacji czytamy po angielsku, że żołnierze „zostali zlikwidowani w rejonie Odessy” (określenie „zlikwidowany” jest powszechnie używane w oficjalnych przekazach w języku rosyjskim dla określenia „zabity” w stosunku do poległych Ukraińców).