3 czerwca 2025 roku odbyło się w Sejmie drugie czytanie rządowego projektu nowelizacji Prawa geologicznego i górniczego. Ustawa ta ma na celu dostosowanie polskich przepisów do unijnego rozporządzenia metanowego.
Jak czytamy w komunikacie Rady Unii Europejskiej, rozporządzenie wprowadza nowe wymogi dotyczące monitorowania emisji metanu. Zawiera ono również przepisy dotyczące redukcji emisji metanu, m.in. poprzez wykrywanie jego wycieków.
Proponowana nowelizacja wprowadza do Prawa geologicznego i górniczego tylko dwie zmiany. Pierwsza to uzupełnienie wstępnych przepisów do ustawy o informację, jakie unijne przepisy ona wdraża (s. 2), a druga to dodanie przepisu wyznaczającego Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego (WUG) jako organu odpowiedzialnego za monitorowanie i egzekwowanie stosowania rozporządzenia metanowego (s. 4).
Poseł PiS: Doprowadzicie do zagłady polskiego górnictwa
Nowe przepisy już obowiązują w Unii Europejskiej – procedowana nowelizacja jedynie dostosowuje do nich krajowe przepisy. Nie wszyscy posłowie chcą się jednak zgodzić na zmiany w prawie. Prawo i Sprawiedliwość oraz Konfederacja złożyły wnioski o odrzucenie ustawy w całości.
Poseł PiS Mariusz Krystian skrytykował unijną politykę klimatyczną i zapowiedział sprzeciw wobec tej nowelizacji. Polityk przekonywał, że emisja metanu związana z wydobyciem węgla to proces oczywisty i naturalny. Stwierdził również, że według naukowców wpływ człowieka na zmianę klimatu jest znikomy, a za zmianę temperatury odpowiadają „cykle funkcjonowania Ziemi”.
To człowiek odpowiada za zmianę klimatu
Amerykański Narodowy Urząd ds. Badań Oceanów i Atmosfery (NOAA) potwierdza, że klimat zmieniał się już w odległej przeszłości. Podobnie Brytyjska Służba Geologiczna (BGS) wskazała, że na klimat wpływa wiele czynników naturalnych.
Jednocześnie obydwie te instytucje zgadzają się co do faktu, że w ostatnich 200 latach tempo wzrostu globalnej średniej temperatury jest większe niż w przeszłości. Jak wskazuje NASA, mówimy o tempie niewystępującym w ciągu ostatnich 10 tys. lat.
Z najnowszego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) wynika, że z całą pewnością to działalność człowieka spowodowała globalne ocieplenie. W okresie od 1850–1900 roku do 2010–2019 roku wzrost temperatury spowodowany zmianami antropogenicznymi wyniósł od 0,8°C do 1,3°C (s. 4).
W ostatnim raporcie Copernicus Climate Change Service (C3S) podano, że w 2024 roku średnia globalna temperatura wyraźnie przekroczyła poziom 1,5°C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej. Był to najcieplejszy rok w historii pomiarów.
Metan odpowiada za wzrost temperatur
Jak wyjaśnia NASA, metan jest drugim najważniejszym gazem cieplarnianym, przyczyniającym się do globalnego ocieplenia. Za ok. 60 proc. emisji metanu odpowiada działalność człowieka, w tym produkcja i zużywanie paliw kopalnych.
Tymczasem według raportu IPCC około 3,3 do 3,6 mld ludzi żyje w warunkach silnie narażonych na zmianę klimatu. Zaobserwowano już częstsze występowanie chorób przenoszonych przez żywność i wodę. Kolejne fale upałów powodują u ludzi problemy zdrowotne i zgony. Ekstremalne zjawiska pogodowe wynikające ze zmiany klimatu oznaczają z kolei straty ekonomiczne (s. 5–6). Mogliśmy tego doświadczyć podczas powodzi w Polsce w 2024 roku.
Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) podaje, że metan – od rozpoczęcia rewolucji przemysłowej – odpowiada za 30-proc. wzrost temperatur. Na sektor energetyczny przypada 35 proc. emisji metanu spowodowanej działalnością człowieka.
Autorzy raportu IPCC podkreślają, że zdecydowana, szybka i trwała redukcja emisji metanu może ograniczyć ocieplenie w krótkim okresie (s. 26). Według IEA, sektor energetyczny ma jedne z najlepszych możliwości do ograniczenia tej emisji.
