Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) w Davos nie wzywało publicznie do „uśmiercania milionów domowych kotów i psów, aby walczyć ze zmianami klimatu”, wbrew temu co głoszą artykuły zamieszczone na Facebooku. Publikacje te są polskim tłumaczeniem artykułu napisanego po angielsku, który w połowie grudnia zyskał tysiące udostępnień w internecie. AFP nie znalazła śladu takiej inicjatywy, zaprzeczył jej istnieniu również rzecznik WEF. Wprowadzający w błąd artykuł cytował publikacje Bloomberga i CNN, twierdząc, że te dwa amerykańskie media informowały o wezwaniach do zabijania zwierząt, co jednak nie jest prawdą.
„WEF chce uśmiercić miliony domowych kotów i psów, aby walczyć ze zmianami klimatu. Światowe Forum Ekonomiczne rozpoczęło ostatnio kontrowersyjną nową inicjatywę, która będzie miała na celu walkę z obrońcami praw zwierząt. WEF, który nakazał mediom głównego nurtu rozpocząć forsowanie tej narracji, chce wprowadzić międzynarodową politykę, która wymagałaby od większości właścicieli zwierząt domowych eutanazji.” – czytamy w poście opublikowanym na Facebooku 13 grudnia 2022 roku.
Post zawiera link do artykułu na stronie Legaartis.pl oraz to samo twierdzenie, że Forum w Davos wzywa do zabijania zwierząt domowych dla obrony przed zmianami klimatu.
Artykuł, który zyskał ponad siedemdziesiąt udostępnień na Facebooku, jest dokładnym tłumaczeniem publikacji w języku angielskim zamieszczonej na stronie NewsPunch 9 grudnia 2022 roku. Niektóre polskie konta na Telegramie ( 1,2 ) przekazywały to samo twierdzenie, ale w oparciu o artykuł w oryginalnej wersji językowej.
Zdjęcie w poście i w artykule przedstawia Klausa Schwaba, założyciela Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) w Davos na tle klatki z psem.
Zrzut ekranu z strony Legaartis.pl wykonany przez AFP 27 grudnia 2022 r. Inne publikacje z tym samym zdjęciem Klausa Schwaba – również na tle psa w klatce i z podobnymi twierdzeniami, że WEF „rozpoczęło ostatnio kontrowersyjną nową inicjatywę”, która będzie miała na celu „wprowadzenie międzynarodowej polityki, która zmusiłaby większość właścicieli do eutanazji ich zwierząt domowych” – pojawiły się na innych polskich stronach, takich jak ta, (która zamieściła też zrzut ekranu z artykułu w NewsPunch z fałszywą treścią) oraz na tej stronie.
To samo twierdzenie było masowo udostępniane od połowy grudnia po francusku, angielsku i grecku.
Światowe Forum Ekonomiczne (ang. World Economic Forum, WEF) powstało w 1971 roku. Klaus Schwab, niemiecki inżynier i ekonomista, założył tę szwajcarskę fundację non-profit znaną z organizacji konferencji w Davos, w Alpach Szwajcarskich, gdzie spotykają się światowi liderzy gospodarczy, biznesowi i polityczni. AFP już wcześniej weryfikowała nieprawdziwe twierdzenia dotyczące Światowego Forum Ekonomicznego m.in. o tym, że rzekomo forum posiada własne siły paramilitarne albo że w Davos szef Pfizera oświadczył, że celem firmy jest zmniejszenie populacji świata o 50%, a także dotyczące samego Schwaba m.in. że jest on synem nazistowskiego niemieckiego generała.
WEF zamieściła w ostatnich latach kilka artykułów lub filmów na temat wpływu produkcji karmy dla kotów i psów na ślad węglowy. AFP nie znalazła jednak żadnych dowodów na istnienie jakiejkolwiek publicznej inicjatywy czy oświadczenia zachęcającego właścicieli zwierząt do ich „uśmiercania”. Zaprzeczył temu również rzecznik WEF w rozmowie z AFP.
WEF nie wzywało publicznie do zabijania milionów zwierząt domowych
AFP Sprawdzam już wcześniej weryfikowała nieprawdziwe twierdzenia pojawiające się na stronach Legaartis.pl i Zmianynaziemi.pl, tu, tu, tu, tu, czy tu.
Źródłem fałszywego artykułu po angielsku jest NewsPunch, działająca pod nową nazwą dawna strona YourNewswire, której agencja AFP już wcześniej weryfikowała wiele nieprawdziwych twierdzeń po francusku tu czy tu.
„Światowe Forum Ekonomiczne wzywa do ubijania domowych kotów i psów na świecie aby zmniejszyć «ślad węglowy.» który zwierzęta te wytwarzają jedząc mięso” – stwierdza artykuł, a także , że „polityka ta spotkała się z oburzeniem organizacji broniących praw zwierząt i właścicieli zwierząt domowych.”.
Według NewsPunch, mimo rzekomych krytycznych uwag „WEF utrzymuje, że środek ten jest konieczny, ponieważ uważa, że zmniejszenie liczby zwierząt domowych na świecie pomoże obniżyć globalne ocieplenie i zmniejszyć inne problemy środowiskowe spowodowane przeludnieniem”.
Wyszukiwanie w Google nie przyniosło jednak żadnych wzmianek o rzekomej informacji na temat tego, że Światowe Forum Ekonomiczne wezwało do zabicia milionów kotów i psów, ani że grupy broniące praw zwierząt zareagowały na ogłoszenie tego typu planu.
W artykule po angielsku zamieszczono film, który pojawił się również w polskiej wersji na stronie Legaartis, pochodzący z kanału The People’s Voice, który jest powiązany z NewsPunch, i który przekazuje podobne twierdzenia. W artykule po angielsku na miniaturowej zapowiedzi publikacji pojawia się na stronie zrzut ekranu rzekomego tweeta z konta WEF, który miałby mówić: „Wyeliminowanie posiadania zwierząt domowych zmniejszy niebezpieczne ślady węgla, które przyczyniają się do zmian klimatycznych” .
AFP przeszukała wersje archiwalne konta WEF na Twitterze i nie znalazła tweeta takiej treści, ani innego podobnego tweeta. Korzystając z narzędzia Wayback Machine można sprawdzić, jak prezentowała się strona Forum w przeszłości – nam chodziło o datę 9 grudnia, i dni wcześniejsze (np. 8 grudnia), kiedy na stronie NewsPunch opublikowany został artykuł oraz nagranie The People’s Voice. Nie znaleziono w wersjach archiwalnych konta żadnych tweetów wzywających do „wyeliminowania” zwierząt domowych.
AFP prześledziła również wersje archiwalne konta WEF na Facebooku i nie znalazła żadnej publikacji, w której forum wzywałoby do uśmiercania zwierząt domowych. W październiku 2021 roku na stronie WEF opublikowany został film poświęcony pozytywnemu wpływowi zwierząt domowych na zdrowie psychiczne ich właścicieli podczas pandemii. W sierpniu 2019 r. pojawił się kolejny film na stronie WEF na Facebooku, relacjonujący pracę ekspertów i firm nad produkcją karmy dla zwierząt domowych na bazie białka uzyskanego z owadów, co pozwala ograniczyć produkcję mięsa mającą negatywny wpływ na środowisko.
Na stronie WEF artykuły z 2017, 2019 i 2020 roku omawiają wpływ zwierząt domowych na środowisko. Tłumaczą, że świadomość wpływu produkcji mięsa na klimat może skłonić niektóre firmy i właścicieli do tego, by zmienić dietę psów i kotów poprzez zmniejszenie im porcji pożywienia lub włączenie do posiłków wegetariańskiej karmy.
AFP poprosiła rzecznika forum w Davos o komentarz. W mailu 13 grudnia 2022 roku rzecznik Światowego Forum Ekonomicznego potwierdził, że omawiana teza jest „nieprawdziwa”. „ WEF nigdy nie wydało żadnego takiego oświadczenia” – ani nie podjęło żadnej takiej inicjatywy – przekazał. W żadnym z tych artykułów nie ma mowy o pomyśle „zabijania” wspomnianych zwierząt.
Artykuły wcale nie nawoływały do zabijania zwierząt i nie cytowały WEF
Wprowadzający w błąd artykuł NewsPunch oraz jego polskie tłumaczenie mówią, że WEF „nakazało” mediom głównego nurtu „rozpocząć forsowanie tej narracji”. Artykuły na stronach Legaartis i Newsnadzis.pl podobnie odnoszą sie do publikacji Bloomberga i CNN, twierdząc, że te dwa amerykańskie media informowały o wezwaniach do zabijania zwierząt, co jednak nie jest prawdą.
W 1’19 minucie nagrania The People’s Voice, cytowany jest artykuł agencji Bloomberg z marca 2022. Jednak artykuł ten (jest to płatna publikacja, do której AFP uzyskała dostęp w całości) nie mówi o zmianach klimatu ale o inflacji w Stanach Zjednoczonych. Jego autor w krótkim akapicie omawia koszty leczenia zwierząt domowych, wyjaśniając, że „naukowcy nie zalecają chemioterapii dla zwierząt domowych – która może kosztować nawet 10 tys. dolarów – oraz ze względów etycznych” – stosowanie terapii niesie bolesne skutki uboczne i ryzyko cierpienia zwierząt przez resztę życia.
Drugi cytowany artykuł, opublikowany we wrześniu 2022 roku przez amerykańską telewizję CNN, omawia ślad węglowy powstajacy przy okazji produkcji karmy dla psów i kotów, na podstawie badania z 2017 roku.
CNN wyjaśnia w nim, że„zwierzęta domowe mają wymierny pozytywny wpływ na nasze zdrowie fizyczne i samopoczucie psychiczne”, a także radzi ludziom, którzy chcą dbać o ochronę klimatu: „ Z reguły duże zwierzęta domowe mają większy wpływ na klimat niż małe, głównie dlatego, że potrzebują więcej jedzenia. Może zatem warto rozważyć posiadanie psa rasy mniejszej, jeśli chce się zminimalizować swój wpływ na planetę. Ślad węglowy psa Chihuahua będzie znacznie mniejszy niż na przykład Bernardyna.”
Żaden z artykułów nie cytuje Światowego Forum Ekonomicznego ani nie radzi właścicielom zwierząt domowych, by je „uśmiercili”. „Nie wpadaj w panikę. Rozwiązaniem problemu nie jest konieczność pożegnania się z najlepszymi przyjaciółmi” – pisze CNN w swoim artykule.
W rzeczywistości NewsPunch przerabia inny artykuł opublikowany na swojej stronie internetowej 26 listopada 2022 r., w którym autor twierdził, że „aktywiści klimatyczni wezwali do zabicia milionów psów na całym świecie w celu zmniejszenia «śladu węglowego łap», który wytwarzają te zwierzęta jedząc mięso.” – twierdzenie to jest bardzo zbliżone do tego, które zawarte jest w sprawdzanych przez nas publikacjach i również oparte jest na artykule CNN.
To fałszywe twierdzenie zostało wówczas obalone przez dziennikarzy stron fact-checkingowych, takich jak USA Today, agencji Associated Press a także PolitiFact. Rozmawiali oni z kilkoma organizacjami ochrony praw zwierząt, a także z autorem badania cytowanego przez CNN, który uznał twierdzenia za „niepoważne”.
