Nagranie z podrobioną ścieżką dźwiękową było udostępniane w różnych mediach społecznościowych – zyskując setki tysięcy odsłon – z fałszywym twierdzeniem, że prezydent Rosji Władimir Putin gra na pianinie hymn Polski. Nie jest to jednak prawdą: w oryginalnym nagraniu gra on dwie słynne radzieckie piosenki „Moskiewskie okna” i „Pieśń wieczorną”. Według innych zmanipulowanych wersji tego samego nagrania, Putin rzekomo grał hymny Serbii, Ukrainy, Maroka lub Tajwanu.
„Sojusznik Polaków i wolnego świata” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 18 czerwca 2023 roku ze zdjęciem prezydenta Rosji Władimira Putina przy pianinie w sali koncertowej, z dołączonym linkiem do YouTube. „To jest prawdziwy przyjaciel Polski, nie wierzcie w propagandę wszystkich antypolskich polityków od lewa do prawa, chcą zniszczyć wszelkie wspólne wartości sławiańskie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 28 czerwca 2023 roku z odnosnikiem do tego samego filmu.
Wideo było udostępnione w tym samym czasie na TikToku. Krążyło w sieci w kwietniu i maju 2023 roku z opisem wychwalającym zdolności muzyczne Putina: „Prezydent Rosji pięknie gra Hymn Polski Mazurek Dąbrowskiego. Rosja ma uzdolnionego Prezydenta” – napisał użytkownik. Inny twierdził, że Putin „gra w swojej posiadłości”.
Znaleźliśmy również znacznie starsze publikacje. Najstarsza, na którą natrafiliśmy na Twitterze pochodzi z 11 listopada 2018 roku: „Prezent od Władimira Władimirowicza Putina na 100 lecie niepodległości” – czytamy w tweecie.
Na YouTube, film został opublikowany 22 września 2017 roku, zaledwie kilka dni po rocznicy wkroczenia Armii czerwonej na teren Polski 17 września 1939 roku, na początku II wojny światowej, jednej z najczarniejszych dat w historii Polski. „Władimir Putin zagrał Hymn Polski na pianinie w swojej posiadłości. Trzeba przyznać że idzie mu całkiem nieźle” – czytamy w opisie.
Gołym okiem można zauważyć, że nagranie zostało zmanipulowane. Główną niespójnością jest to, że ruch rąk nie pasuje do melodii, a słyszymy ją nawet wtedy kiedy palce Putina nie dotykają klawiatury.
Co tak naprawdę zagrał Putin i gdzie?
Proste wyszukiwanie w Google, gdzie wpisaliśmy słowa kluczowe po angielsku „Putin + Piano”, zaprowadziło nas do tego samego wideo opublikowanego 14 maja 2017 roku przez amerykańską agencję prasową Associated Press (AP (arch link). (Logo AP zaznaczyliśmy w ramkach poniżej.)
„Rosyjska telewizja państwowa pokazała w niedzielę prezydenta Władimira Putina grającego na pianinie w Pekinie. Putin próbował swoich sił grając hymny Moskwy i swojego rodzinnego miasta Petersburga, czekając na rozmowy z chińskim przywódcą Xi Jinpingiem. (14 maja)” – czytamy w opisie materiału AP . Podobny opis pojawia się w wielu publikacjach innych mediów, m.in. takich jak Euronews.
Nagranie wyszukaliśmy też na rosyjskim Yandexie, wpisujac te same słowa kluczowe ale po rosyjsku, co dało wiele wyników (tutaj, tutaj oraz tutaj.) Wszystkie opisy informują, że Putin zagrał na fortepianie w Pekinie 14 maja 2017 roku kilka rosyjskich melodii.
Wyraźnie słychać w nagraniu, że Putin nie gra polskiego hymnu. Zagrał natomiast dwie słynne radzieckie piosenki: „Moskiewskie okna” („московские окна”) oraz „Pieśń wieczorną” („Вечерняя песня”) AFP informowała również, że Putin zagrał kilka taktów na pianinie przed spotkaniem z chińskim przywódcą (tutaj i tutaj).
Bezsprzecznie wideo zostało przerobione w taki sposób, że oryginalną ścieżkę dźwiękową zastąpiono dźwiękiem polskiego hymnu narodowego.
Dwie melodie, które słychać w oryginalnym nagraniu, to radzieckie pieśni z lat stalinowskich.
Pierwsza z nich „Moskiewskie okna”, którą napisał radziecki kompozytor Tichon Chrennikow , uważana jest za nieoficjalny hymn rosyjskiej stolicy.
Drugą, „Pieśń wieczorną”, skomponował Wasilij Sołowjow-Sedoj, pochodzący z Leningradu (dziś Sankt Petersburg), którą uważa się za nieoficjalny hymn rodzinnego miasta Putina.
Zdjęcie z 2010 roku
Nagranie z podrobionym dźwiękiem było udostępniane ze screenem zdjęcia prezydenta Rosji grającego na pianinie, ale w sali koncertowej dla zgromadzonej tam publiczności.
Wyszukaliśmy to zdjęcie przy pomocy metody odwrotnego wyszukiwania obrazem. Dotarliśmy do wielu publikacji, jedną z nich znaleźliśmy na stronie agencji fotograficznej Gettyimages. Z opisu zdjęcia dowiedzieliśmy się, że zostało one zrobione przez fotografa Alexeya Nikolsky’ego 10 grudnia 2010 roku w Petersburgu podczas koncertu charytatywnego. Putin był wywóczas Premierem Rosji. AFP opublikowała również zdjęcia z tego samego wydarzenia, a także depesze w języku francuskim, angielskim i japońskim . Można znaleźć też wiele filmów (tutaj, tutaj czy tutaj, oraz tutaj i tutaj), na których widać Putina grającego na pianinie rosyjską piosenkę „Od czego zaczyna się Ojczyzna” („С чего начинается Родина”), a później śpiewającego po angielsku amerykański szlagier „Blueberry Hill”, rozsławiony przez takich artystów jak Louis Armstrong i Fats Domino.
Inne wersje maniplacji, w których Putin gra hymny innych państw
Znaleźliśmy też wiele innych manipulacji tego samego wideo. Publikacja z 28 czerwca 2023 roku odsyła linkiem do filmu na YouTube z 23 sierpnia 2017 roku z Putinem rzekomo „grającym hymn narodowy Ukrainy” – jak napisano w opisie w języku rosyjskim .
Putin miał też grać hymny Serbii, Maroka i Tajwanu.
Publikacje mówiące, że zagrał hymn Tajwanu AFP obaliła w 2021 roku.
Portal Konkret24 weryfikował publikacje o tym, że Putin gra hymn Polski w 2018 roku.
