“Dziesiątki naklejek z rusofobicznym napisem” miały się pojawić na terenie muzeum Auschwitz-Birkenau – informują o tym rosyjskojęzyczne serwisy i profile placówek dyplomatycznych Rosji, rozpowszechniając zdjęcia. Przestrzegamy: to prowokacja. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau nazwało akcję “prymitywną i ordynarną propagandą”.
Według informacji podawanych w rosyjskich serwisach i wpisach w mediach społecznościowych na terenie byłego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau nieznani sprawcy mieli porozklejać nalepki o treści: “Rosja i Rosjanie! Jedyny gaz, na jaki wy i wasz kraj zasłużyliście, to cyklon B”. Cyklon B to gaz, którego używano do mordowania ludzi w komorach gazowych. Naklejka na fotografiach dołączanych do postów i tekstów przypomina wyglądem i kolorami flagę Cesarstwa Niemieckiego z pierwszych lat III Rzeszy, na obwódce umieszczono napis w języku ukraińskim: “Nienawidzimy was”. Takie naklejki miały się rzekomo pojawić m.in. na tabliczce z napisem “Halt! Stój!” czy wewnątrz komory gazowej.
Wpisy ze zdjęciami naklejek publikowano w wielu językach – nie tylko po rosyjsku i polsku, ale także po angielsku, francusku, hiszpańsku, portugalsku, niemiecku.
Zdjęcia te Rosjanie wykorzystują do oskarżania Polaków lub, szerzej, Europejczyków o rusofobię. Mają być dowodem, że z powodu rosnącej nienawiści do Rosjan kraje europejskie stanowią zagrożenie dla Rosji.
Przekaz na profilach rosyjskiego MSZ i ambasad
Znany z szerzenia prokremlowskiej i antyzachodniej dezinformacji serwis eadaily.com napisał, że akcja rozklejenia “dziesiątek naklejek z rusofobicznym napisem” to “prowokacja”. Podkreśla, że data przeprowadzenia akcji – 22 czerwca – nie jest przypadkowa, ponieważ w ten dzień w Rosji obchodzi się Dzień Pamięci i Smutku w związku z rocznicą wybuchu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (tak w Rosji określa się drugą wojnę światową).
Artykuły z taką narracją opublikowały też m.in. rosyjskie portale Pravda.ru, Riafan.ru czy Polit.info.
Przekaz o “prowokacji” w muzeum Auschwitz-Birkenau podawano też na kontach rosyjskich placówek dyplomatycznych. Jak są one wykorzystywane do siania dezinformacji, pisaliśmy już w Konkret24. Cztery zdjęcia z rzekomymi naklejkami opublikowano 23 czerwca na profilu rosyjskiej delegacji na wiedeńskie negocjacje w sprawie bezpieczeństwa militarnego i kontroli zbrojeń; podpisano je: “Mówią: ‘nie ma rusofobii’, twierdzą: ‘Nie ma zagrożenia dla Rosji’! Kłamią wam w oczy. Naklejki w Auschwitz z 22 czerwca: ‘Rosja i Rosjanie, nienawidzimy was. Jedyny gaz, na jaki wy i wasz kraj zasłużyliście, to cyklon B’. Więc nazista mówi prawdę tylko, kiedy mówi ‘zabiję cię'”. Wpis z tą treścią został potem udostępniony przez konta rosyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz rosyjskich ambasad w Kanadzie i Macedonii.
Naklejki “prawdopodobnie z innego obrazu”
By ustalić, czy zdjęcia z naklejkami nie są montażem, skorzystaliśmy z narzędzia InVID. Umożliwia analizę zdjęć, pokazując, czy ich elementy nie mają innej rozdzielczości, a tym samym czy nie zostały dodane do zdjęcia. W przypadku wszystkich czterech fotografii z naklejkami analiza tzw. JPEG ghosts wykazała naklejki jako “wyróżniające się obszary, które prawdopodobnie pochodzą z innego obrazu JPEG”. Najlepiej widać to na zdjęciach, na których naklejki są największe i umieszczone na pierwszym planie.
Nie udało się nam jednak znaleźć oryginalnych fotografii, na których dokonano fotomontażu.
“Prymitywna i ordynarna propaganda”
W dzień publikacji zdjęć w internecie – 23 czerwca – zapytaliśmy Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, czy na terenie obozu odnotowano takie zdarzenie. To samo pytanie zadał na Twitterze Michał Marek, doktorant z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przed godziną 18 Paweł Sawicki z biura prasowego muzeum przekazał nam, że “na terenie Miejsca Pamięci nie odnotowaliśmy tego typu incydentu”, zapewniając, że pracownicy muzeum “w tej chwili badają sprawę”.
Po godzinie 23 przesłał Konkret24 oświadczenie, w którym informuje, że “nie znaleziono takich naklejek – również w widocznych na publikowanych fotografiach miejscach”. Dalej pisze: “Niektóre anonimowe konta podają informacje, jakoby naklejki miały pojawić się w Muzeum 22 czerwca. Jednak na zapisie monitoringu z kilku ostatnich dni nie odnotowano żadnego aktu nalepiania czegokolwiek w pokazanych na fotografiach miejscach, które objęte są zasięgiem kamer”. Oraz: „Wszystko wskazuje na to, że fotografie są zwykłą manipulacją, a zdarzenie należy traktować w kategoriach prymitywnej i ordynarnej propagandy. Wykorzystywanie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau do prowadzenia propagandy, która uwiarygadniać ma istnienie rzekomej rusofobii oraz wzmacniać tezy o potrzebie denazyfikacji Ukrainy, powinno spotkać się ze sprzeciwem wszystkich myślących ludzi na świecie”.
Krótsze oświadczenie kilkanaście minut później zostało opublikowane na oficjalnych kontach muzeum w mediach społecznościowych.
