Poznaj nasze działania w zakresie edukacji medialnej w Republice Czeskiej, Republice Słowackiej i w Polsce. Główną grupą docelową dla nas są nauczyciele i dziennikarze, ale docieramy również do młodzieży, rodziców i ogółu społeczeństwa.
Kliknij poniższe linie, aby dowiedzieć się więcej o naszej działalności. Jeśli nie można kliknąć wierszy, może to być spowodowane tym, że nie włączyłeś wszystkich plików cookie w tej witrynie. Możesz zmienić zgodę na pliki cookie na dole strony.
Polski zespół z SWPS pod przewodnictwem Kariny Stasiuk-Krajewskiej, Katarzyny Bąkowicz i Tomasza Wołodźko przygotowuje wydarzenia i narzędzia edukacji medialnej dla różnych grup odbiorców: nauczycieli, dziennikarzy, młodzieży czy rodziców. Przeczytaj, co już zrobili i nad czym jeszcze pracują.
Webinaria na temat dezinformacji dla nauczycieli
Polski zespół zorganizował łącznie trzy webinaria na temat dezinformacji i sposobów pracy z nią w edukacji. Przykładowo podczas pierwszego webinaru polski zespół przeanalizował mechanizmy powodujące podatność na dezinformację, przedstawił przykłady narracji dezinformacyjnych i fałszywych wiadomości, ale także inicjatywy i narzędzia, które mogą pomóc beneficjentom w walce z dezinformacją (np. portale weryfikujące fakty, narzędzia technologiczne itp.). Pierwsze webinarium odbyło się 28 listopada 2022 roku, a więcej na jego temat przeczytacie na naszej stronie internetowej. Nagranie pierwszego webinaru można obejrzeć na YouTube lub poniżej.
Pozostałe dwa webinary także już za nami. Drugie webinarium odbyło się 30 marca 2023 roku i można je obejrzeć na YouTube. Trzecie webinarium odbyło się 20 grudnia 2023 roku, jego nagranie jest dostępne na YouTube.
Czy jesteś rodzicem? W Internecie dostępny jest przewodnik dotyczący pracy z problemem dezinformacji w edukacji dzieci
Poradnik pokazuje rodzicom, jak radzić sobie z problemem dezinformacji podczas edukacji własnych dzieci w kontekście mediów. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób rodzice mogą pokazać nastolatkom, że dezinformacja jest rzeczywiście istotnym problemem społecznym i jak zainteresować ich tą problematyką. Sugeruje ciekawe tematy i odpowiedzi na istotne pytania, które mogą się pojawić. Zawiera także praktyczne informacje na temat np. narzędzi weryfikacji informacji. Poradnik dla rodziców można pobrać online.
Konteksty (dez)informacji – odkryj polski podcast i kampanię wideo o dezinformacji
Kampania obejmuje dziesięć podcastów i dziesięć krótkich filmów stworzonych z myślą o dorosłych odbiorcach. Można spodziewać się rozmów z czołowymi ekspertami z Polski na temat dezinformacji i jej kontekstów. Wśród gości znajdą się pisarze, politolodzy, filozofowie, historycy czy prawnicy.
Poniżej niektóre z omawianych kwestii:
- Jakie narzędzia można wykorzystać do systematycznej walki z dezinformacją?
- Jak (i czy) technologia może nas uwolnić od dezinformacji?
- Co możemy zrobić, aby nie dać się zmanipulować?
- Czy jesteśmy w ogóle zainteresowani prawdą?
- Dlaczego dezinformacja jest tak popularna w naszym kręgu kulturowym? Jak wygląda w innych kulturach?
- Czy dezinformacja pogłębia różnice społeczne? Czy prowadzi do wykluczenia?
Chcesz obejrzeć filmy lub posłuchać podcastów na temat dezinformacji?
Wszystkie gotowe już filmy i podcasty są dostępne na YouTube i Spotify. Możesz je również zobaczyć klikając w linki w dalszej części strony.
- Rozmowa z Adamem Leszczyńskim, polskim historykiem, socjologiem i publicystą
Zastanawiasz się, o czym był wywiad? Możesz o tym przeczytać tutaj. Wideo można obejrzeć na YouTube , a podcastu posłuchać na Spotify.
- Rozmowa z Maćkiem Okraszewskim, założycielem portalu Dział Zagraniczny
Więcej o wywiadzie można przeczytać tutaj. Wideo można obejrzeć na YouTube , a podcastu posłuchać na Spotify.
- Rozmowa z Sylwią Chutnik, polską pisarką, felietonistką i działaczką społeczną
Obejrzyj wywiad na YouTube lub posłuchaj go na Spotify.
- Rozmowa z prof. Karina Stasiuk-Krajewska z Uniwersytetu SWPS, badaczką zajmująca się mediami i dezinformacją
Obejrzyj wywiad na YouTube lub posłuchaj go na Spotify.
- Rozmowa z Aleksandrą Stanisławską z największego polskiego bloga popularnonaukowego CrazyNauka.pl
Obejrzyj wywiad na YouTube lub posłuchaj go na Spotify.
- Rozmowa z prof. Michałem Wenzlem, politologiem i socjologiem z Uniwersytetu SWPS
Obejrzyj wywiad na YouTube lub posłuchaj go na Spotify.
- Rozmowa z prof. Marcinem Napiorkowskim; semiotykiem i badaczem mitów z Uniwersytetu Warszawskiego
Obejrzyj wywiad na YouTube lub posłuchaj go na Spotify.
- Rozmowa z prof. Zbigniewem Mikołajko; filozofem i historykiem z Polskiej Akademii Nauk
Obejrzyj wywiad na YouTube lub posłuchaj go na Spotify.
- Rozmowa z Kamilą Drzewicką, radcą prawnym i ekspertką ds. greenwashingu
Obejrzyj wywiad na YouTube lub posłuchaj go na Spotify.
- Rozmowa z Pauliną Wojkiewicz, psycholożką i psychoterapeutką
Obejrzyj wywiad na YouTube lub posłuchaj go na Spotify.
Razem przeciwko dezinformacji. Specjalne wydarzenie dla dziennikarzy i specjalistów ds. komunikacji
Zespół CEDMO Polska zorganizował warsztaty dla dziennikarzy i innych profesjonalistów w dziedzinie komunikacji w zakresie przeciwdziałania dezinformacji oraz tworzenia wartościowych i atrakcyjnych treści medialnych. Wydarzenie odbyło się 26 marca w Warszawie, na Uniwersytecie SWPS.
Warsztaty miały formę dyskusji przy okrągłych stołach moderowanych przez specjalistów z branży medialnej (Dariusza Rosiaka, twórcę Raportu o Stanie Świata; Jakuba Górnickiego, jednego z założycieli Outriders oraz Aleksego Szymkiweicza, specjalistę ze Stowarzyszenia Demagog). Zaproponowaliśmy 3 okrągłe stoły, podczas których wypracowaliśmy konkretne narzędzia do wykorzystania w pracy dziennikarskiej.
- Okrągły stół: Etyka
Podtematy: Standardy dziennikarskie rozumiane jako wytyczne do podejmowania codziennych decyzji. Polityczne i komercyjne zagrożenia dla dziennikarza. Źródła.
Prowadzenie: Dariusz Rosiak.
- Okrągły stół: Sztuczna inteligencja a dezinformacja. Jak sobie z tym radzić?
Podtematy: Podstawy techniczne. Zastosowania sztucznej inteligencji: wielkie technologie, życie zawodowe i codzienne. Sztuczna inteligencja w służbie dezinformacji: zagrożenia technologiczne. Metody weryfikacji. Regulacje dotyczące AI.
Moderator: Aleksy Szymkiewicz.
- Okrągły stół: Nowe dziennikarstwo
Podtematy: Kreatywność w dziennikarstwie a tradycyjne formy. Nowe formaty dziennikarskie. Jak ich używać nie dezinformując.
Moderator: Jakub Górnicki.
Więcej informacji o wydarzeniu można znaleźć w dziale aktualności CEDMO lub na stronie Uniwersytetu SWPS.
Krótkie filmy z influencerami. Sprawdź polską kampanię młodzieżową
W Polsce sytuacja w społeczności influencerów jest trudna, ponieważ są oni narażeni na różne kryzysy wizerunkowe. Jednak polski zespół wybrał dwoje zaufanych influencerów do kampanii w obszarze edukacji medialnej – Paulinę Mikułę i Marcina Kruszewskiego. Paulina Mikuła jest znaną influencerką w dziedzinie języków obcych i wraz z polskim zespołem stworzyła jeden dłuższy film wyjaśniający temat dezinformacji oraz dwa krótkie filmy przedstawiające wskazówki, jak chronić się przed dezinformacją, i pokazujące fałszywe wiadomości, które odbiorcy mogą napotkać we współczesnej sferze medialnej (patrz poniżej). Marcin Kruszewski jest prawnikiem i w prosty sposób opowiada młodym widzom o skomplikowanych zagadnieniach. W jednym filmie na YouTube, jednym filmie na TikTok i jednej sesji przedstawia kontekst prawny i konsekwencje dezinformacji, z którymi uczniowie mogą spotkać się na co dzień w szkole. Filmy były publikowane kolejno na kanale YouTube CEDMO Polska w marcu 2024 roku.
Paulina Mikuła o dezinformacji
preview of the video on YouTube
Paulina Mikuła: 5 sposobów, jak chronić się przed dezinformacją
preview of the video on YouTube
Paulina Mikuła: 3 fałszywe wiadomości, które możesz napotkać
preview of the video on YouTube
Marcin Kruszewski, Szkolne obowiązki, które nie istnieją – czyli o fake newsach, które Cię dotyczą
preview of the video on YouTube
Marcin Kruszewski: 3 fałszywe wiadomości, z którymi możesz się spotkać
preview of the video on YouTube
Dodatkowe warsztaty dla studentów i specjalistów PR
Pod koniec projektu CEDMO polski zespół zrealizował trzy dodatkowe wydarzenia, które nie były planowane na początku projektu. Polscy koledzy ocenili, że ważne jest zwrócenie większej uwagi na grupy docelowe, na których nie skupiono się w projekcie – studentów i specjalistów PR.
Warsztaty dla studentów: Fake or not fake – oto jest pytanie!
Polski zespół przygotował spotkania na temat przeciwdziałania dezinformacji dla studentów we Wrocławiu i Warszawie. Warsztaty składały się z dwóch części: wykładu z elementami dyskusji oraz warsztatu z przygotowywania atrakcyjnych i wiarygodnych treści medialnych. Studenci poznali podstawowe zasady weryfikacji informacji, dowiedzieli się, jak pracować ze źródłami oraz jak wykorzystywać praktyczne narzędzia i techniki przydatne do weryfikacji informacji, jak tworzyć wiarygodne, wartościowe i atrakcyjne dla odbiorców treści. Pierwsze spotkanie odbyło się na 13 marca w Warszawie, a drugie 14 marca 2024 r. we Wrocławiu i wzięło w nim udział łącznie 25 osób.
Warsztaty dla specjalistów PR: Fact-checking i obrona przed dezinformacją w praktyce PR
Czy fact-checking jest podstawową kompetencją współczesnego specjalisty PR? Jakie rodzaje dezinformacji mogą zagrozić marce lub organizacji? Jak specjalista PR może zwalczać dezinformację na temat swojej organizacji i jej interesariuszy? Czy sztuczna inteligencja może służyć jako narzędzie do wyszukiwania informacji? Na te i wiele innych pytań odpowiedzieli eksperci o bardzo różnych kompetencjach i perspektywach podczas 3,5-godzinnych warsztatów online. W roli analityka dezinformacji wystąpił Aleksy Szymkiewicz ze Stowarzyszenia Demagog, pierwszej polskiej organizacji fact-checkingowej. Z kolei spojrzenie na temat z punktu widzenia praktyka public relations zaprezentowała ekspertka public relations Urszula Podraza. Natomiast wykład otwierający webinarium wygłosiła dr hab. Karina Stasiuk-Krajewska, profesor Uniwersytetu SWPS, która jest również krajowym koordynatorem CEDMO. Na wydarzenie zarejestrowało się 60 specjalistów PR, z czego 26 wzięło w nim udział.
Zespół AFP, kierowany przez Jocelyne Zablit, przygotował zestaw tutoriali wideo wyjaśniających podstawowe techniki sprawdzania faktów (fact-checkingu). Można dowiedzieć się na przykład, jak korzystać z zaawansowanego wyszukiwania w sieci lub na Twitterze, jak wyszukiwać obrazy lub filmy albo jak działa geolokalizacja. Filmy są dostępne w języku angielskim, czeskim, słowackim i polskim (poniżej znajdziesz polską wersję – filmy w innych językach można obejrzeć na innych wersjach językowych tej strony). AFP stworzyła również dwa przewodniki online i dwa quizy, które sprawdzają umiejętność oceny informacji.
Zaawansowane wyszukiwanie w sieci
Zaawansowane wyszukiwanie na Twitterze
Używanie metadanych
Odwrócone wyszukiwanie obrazów
Odwrotne wyszukiwanie wideo
Geolokalizacja
Zespół AFP stworzył dwa quizy sprawdzające umiejętności zdobyte podczas oglądania samouczków wideo (patrz wyżej). Składają się one z kilku wiadomości, które wymagają dalszej weryfikacji. Po zastosowaniu niektórych technik fact-checkingu, omawianych w tutorialach, otrzymasz informację zwrotną i konkretne przykłady najlepszych rozwiązań.
Czeski zespół ekspertów z Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu pod przewodnictwem Kamila Kopeckiego przygotował łącznie 6 wykładów, które były przeznaczone dla obecnych i przyszłych nauczycieli oraz obecnych i przyszłych dziennikarzy. Celem tych wykładów było zwiększenie kompetencji medialnych uczestników, ale także dostarczenie im inspiracji do wzmacniania kompetencji medialnych innych.
Interaktywne wykłady skupiały się wokół zagadnień związanych z krytycznym postrzeganiem informacji w środowisku internetowym, a zwłaszcza rozróżnianiem informacji prawdziwych od fałszywych. Nie zabrakło także tematów, takich jak zaburzenia informacyjne czy zniekształcenia poznawcze, podstawy sprawdzania faktów,, granice wolności słowa czy kwestia tzw. apolityczności szkół. Wykładowcy wyjaśniali tematy na konkretnych przykładach, dzielili się doświadczeniami w zakresie ujęcia tych tematów w edukacji medialnej w szkole, a także angażowali uczestników wykładów – np. poprzez głosowanie za pośrednictwem Slido.
Jeśli jesteś edukatorem_ką zajmującym_ą się edukacją medialną lub po prostu ciekawi Cię ta tematyka, więcej o pierwszym wykładzie możesz przeczytać na stronie internetowej CEDMO. Jeśli te informacje nie są dla Ciebie wystarczające, możesz obejrzeć cały wykład na YouTube (jest to wykład w języku czeskim z 30 listopada 2022 r.).
Wszystkie zaplanowane wykłady już za nami. Terminy wykładów to 26.10.2022, 16.11.2022, 30.11.2022, 13.1.2023, 3.03.2023, 24.03.2023 oraz 3.05.2023. Czeski zespół, po udanych wykładach, wygłosił także serię innych wykładów (poza ramami projektu CEDMO), w których również skupia się na sztucznej inteligencji w edukacji.
Pobierz poradnik dla nauczycieli edukacji medialnej
Oprócz wykładów czeski zespół stworzył również podręcznik dla nauczycieli, zawierający wskazówki dotyczące działań edukacyjnych opartych na przekazach w mediach, które mogą wykorzystać w nauczaniu swoich uczniów lub studentów. Podręcznik został przygotowany przez zespół autorski w składzie: Kamil Kopecký, Dominik Voráč i René Szotkowski. Ma on na celu wzmocnienie umiejętności korzystania z mediów i oferuje różne możliwości pracy z tematem prawdy i kłamstwa w środowisku internetowym (więcej o podręczniku można dowiedzieć się tutaj). Podręcznik zostanie rozesłany w formie drukowanej do uczestników wykładów, ale każdy będzie mógł go bezpłatnie pobrać w formacie PDF (w języku czeskim). Po prostu kliknij tutaj lub na podgląd strony głównej poniżej.
Aby lepiej zrozumieć podejście czeskiego zespołu do edukacji medialnej możesz przeczytać broszurę w języku angielskim, zaprezentowaną na corocznej konferencji CEDMO we wrześniu 2022 roku. Można ją pobrać tutaj.
Projekt E-Bezpečí Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu przygotował we współpracy z CEDMO dwie publikacje: Zagrożenia związane z generatywną sztuczną inteligencją oraz Zagrożenia związane ze sztuczną inteligencją dla seniorów. Obie broszury są dostępne do pobrania w języku czeskim.
Słowacki zespół z Uniwersytetu św. Cyryla i Metodego w Trnavie, kierowany przez Norberta Vrabca i Vierę Kačinovą, pracuje przede wszystkim nad działaniami z zakresu edukacji medialnej wśród słowackich odbiorców.
Zobacz przykłady dobrych praktyk od nauczycieli
Konkurs pt. „Dezinformacja w Internecie – wyzwanie dla edukacji szkolnej – przykłady dobrych praktyk w nauczaniu edukacji medialnej w szkołach podstawowych” trwał od maja 2022 r. do końca lutego 2023 r. Celem tego działania było znalezienie przykładów dobrych praktyk oraz, na ich podstawie, opublikowanie podręcznika metodycznego kształcenia nauczycieli edukacji medialnej (patrz niżej).
Po zakończeniu konkursu powołano komisję oceniającą. W jego skład wchodziło 5 jurorów z Katedry Edukacji Medialnej FMK UCM, z których każdy ocenił 27 przykładów w 7 kategoriach. Informacje o zwycięzcach i nagrodach można znaleźć na stronie internetowej IMEC – International Media Literacy Centre na Wydziale Komunikacji Masowej Uniwersytetu St. Cyryla i Metodego w Trnawie.
Interesują Cię przykłady dobrych praktyk lub chcesz zainspirować się pomysłami nauczycieli? Zespół słowacki ukończył podręcznik metodyczny dla nauczycieli (wyłącznie w języku słowackim), w którym znajdziesz najlepsze przykłady działań w obszarze edukacji medialnej na temat dezinformacji.Podręcznik składa się z 8 przykładów działań edukacyjnych na temat dezinformacji w szkołach podstawowych i 12 przykładów działań edukacyjnych na temat dezinformacji w szkołach średnich. Pobierz instrukcję.
Kurs online z zakresu edukacji medialnej dla nauczycieli
Zespół słowacki zorganizował szkolenie online dla nauczycieli pt. „O dezinformacji kompetentnie i krytycznie”. Kurs odbył się w czerwcu 2023 r. i skupiał się na tematyce dezinformacji w Internecie, krytycznego myślenia oraz narzędzi rozwijania umiejętności medialnych i informacyjnych w tej dziedzinie. Pięciu prelegentów wyjaśniło, jak radzić sobie z dezinformacją w życiu codziennym i w klasie, zaprezentowało narzędzia edukacyjne stworzone w ramach projektu CEDMO, a także poinformowało, jak wykorzystać ChatGPT do rozwijania krytycznego myślenia w odniesieniu do treści medialnych. Nagranie publikowane jest na stronie internetowej IMEC.
Kurs na temat fałszywych informacji i krytycznego myślenia dla uczniów
W maju i czerwcu słowacki zespół zorganizował kurs online dla uczniów szkół podstawowych i średnich, skupiającą się na krytycznym myśleniu i dezinformacji. Był to kurs internetowy „O mediach refleksyjnie i praktycznie” oraz moduł edukacyjny „Krytycznie w Digilandzie”, a także 2 lekcje edukacyjne opublikowane na stronie poświęconej edukacji medialnej słowackich kolegów. W pierwszej uczniowie poznali świat oszustw i fałszywych wiadomości. Uczniowie dowiedzieli się, jak odróżnić oszustwa i fałszywe wiadomości od prawdziwych informacji w Internecie oraz jakich narzędzi technologicznych i intelektualnych można w tym celu użyć. Druga część skupiała się bardziej szczegółowo na krytycznym myśleniu o fotografii, komunikowaniu świata poprzez fotografię, manipulacji fotografią itp.
Zobacz przegląd projektów z obszaru edukacji medialnej (ze szczególnym uwzględnieniem dezinformacji) na Słowacji
Słowacki zespół zbiera informacje o projektach edukacyjnych skupiających się na dezinformacji w sieci. Celem jest przygotowanie przeglądu wszystkich istotnych projektów dla nauczycieli. Projekty te zostaną również przeanalizowane w opublikowanym raporcie.
Zespół opracował już raport z badań skoncentrowany na projektach z obszaru edukacji medialnej związanych z dezinformacją w środowisku słowackim. Praca zatytułowana “Modele edukacji medialnej w zakresie dezinformacji. Wspieranie świadomości obywatelskiej w słowackich projektach edukacyjnych i na platformach internetowych” została zaprezentowana na Międzynarodowym Kongresie Alfamed w Peru i jest dostępna tutaj (strona 1109, w języku hiszpańskim).
Zespoły czeski i słowacki będą współpracować nad stworzeniem studium porównawczego, analizującego projekty edukacyjne skupiające się na dezinformacji. Wyniki zostaną opublikowane tutaj.
Wzmocnij swoje umiejętności w zakresie korzystania z mediów – grając
Druga część słowackiego zespołu z Kempelen Institute of Intelligent Technologies, kierowana przez Jakuba Šimka, opracowała edukacyjną grę cyfrową „Factology Checker”, dzięki której gracz powinien nauczyć się analizować i oceniać określone rodzaje przekazów medialnych.
Jakub Šimko
Celem gry jest edukacja graczy oraz generowanie cennych danych do dalszych badań i rozwoju narzędzi opartych na sztucznej inteligencji, wspierających pracę fact-checkerów. W trakcie gry gracze zapoznają się z rolą sztucznej inteligencji w walce z dezinformacją.
Zespół KInIT dąży do podnoszenia świadomości najnowocześniejszych technologii z obszaru sztucznej inteligencji, zdolnych do wykrywania dezinformacji, a tym samym umożliwiających edukację na ten temat. Gracze będą mieli okazję zapoznać się z różnymi fałszywymi informacjami, z którymi będą pracować w grze.
Zadaniem gracza jest edytowanie danego tweeta bez zmiany jego rzeczywistego znaczenia, ale tak, że zastosowany model automatycznego wykrywania dezinformacji nie rozpozna, że tweet zawiera dezinformację.
Chcesz spróbować zagrać w grę?
Kliknij tutaj lub poniżej, aby wyświetlić podgląd strony, na której dostępna jest gra (w języku angielskim).
