Tysiące udostępnień w mediach społecznościowych w różnych językach miały dwie zestawione obok siebie mapy pogody z podobnymi temperaturami – jedna zielona z 1986 roku i druga pomarańczowa z 2022 roku – które według autorów publikacji mają być dowodem na mit “globalnego ocieplenia”. Zestawienie to wprowadza w błąd. Mapy pochodzą z dwóch różnych szwedzkich telewizji, które stosują odmienne kody kolorów na swoich mapach temperatur. Pochodzą z lipca 2016 i sierpnia 2021 roku. Globalne ocieplenie jest zjawiskiem co do którego istnieje konsensus naukowy, a lato w 2021 roku było najcieplejsze w historii pomiarów w Europie, wynika z danych europejskiego serwisu klimatycznego Copernicus.
Post z mapami pogodowymi z 29 maja 2022 roku udostępniło 251 polskojęcznych użytkowników Facebooka. „ Kiedyś tak wyglądało lato. Dzisiaj kolorują to na czerwono i nazywają globalnym ociepleniem.” – czytamy w opisie.
Te same mapy były udostępniane przez innych użytkowników mediów społecznościowych na Facebooku ( 1 , 2 , 3 ) i Twitterze ( 1), i w popularnej w Rosji sieci VK. Niektórzy dodawali pod nimi emotikony z buźkami pękającymi ze śmiechu. Komentujący w dyskusji pisali: „globalne ocieplenie to kłamstwo globalistów …chodzi o kasę”.
Mapy miały setki udostępnień w mediach społecznościowych w innych językach,m.in. węgierskim, francuskim, rumuńskim.
Porównania tych dwóch map są jednak mylące z kilku powodów. Po pierwsze, lata zaznaczone na mapach nie zgadzają się: pierwsza mapa została opublikowana pod koniec lipca 2016 roku, a druga na początku sierpnia 2021 roku. Ponadto, obie mapy pochodzą z różnych szwedzkich telewizji, które stosują odmienne kody kolorów na swoich mapach pogodowych.
Pierwsza mapa, z lipca 2016 roku
AFP przeanalizowała każdą z map oddzielnie. Mapę w kolorze zielonym można łatwo odnaleźć przy pomocy odwrotnego wyszukiwania grafiki w wyszukiwarce Google (metodę tłumaczymy w tym nagraniu.) Okazało się, że zielona mapa pochodzi z prognozy pogodowej przygotowanej w szwedzkiej telewizji SVT ( „Sveriges Television”) jednak zdjęcie na stronie SVT jest w większym formacie i lepszej rozdzielczości.
Jak widać z poniższego zestawienia mapa telewizji SVT (po lewej) oraz mapa (po prawej) z omawianych przez nas postów na Facebooku, są jedną i tą sama mapą, o czym świadczą m.in identyczne wysokości temperatur, znak chmur, i litera „H” widoczne w tych samych miejscach.
Jednakże mapa na stronie SVT nie pochodzi z 1986 r., jak twierdzą autorzy wprowadzającej w błąd publikacji, ponieważ artykuł, w którym została opublikowana dotyczy prognozy pogody na czwartek 21 lipca 2016 r.
Przeglądając prognozy pogody na dzień 7 lipca 2022 stwierdzamy, że mapa nie jest przedstawiona w kolorze pomarańczowym jak mapa po prawej w omawianych postach, tylko w kolorze zielonym. Tak samo jest w przypadku prognoz dla innych dni dostępnych dla niektórych dat w 2021 i 2002 roku, aż do maja.
Ponadto mapy prognoz w telewizji SVT mają charakterystyczne oznaczenia graficzne, takie jak słoneczka, chmurki, których brak można zauważyć w publikacjach w mediach społecznościowych.
Druga mapa, z sierpnia 2021 r.
W rzeczywistości ta druga mapa nie została stworzona przez tę samą stację telewizyjną. Wyszukiwanie odwrotne przy pomocy rosyjskiej wyszukiwarki Yandex doprowadziło nas do publikacji na Twitterze, w której pojawiło się zdjęcie mapy z sierpnia 2021 roku. Jeden z użytkowników udostępnił ją wraz z opisem w języku szwedzkim i w większej ramce, ale już w zestawieniu z zieloną mapą z telewizji SVT.
W przeciwieństwie do map telewizji SVT ta mapa z prognozą nie ma charakterystycznych oznaczeń graficznych, takich jak słoneczka czy chmurki.
Większy kadr daje nam kilka dodatkowych wskazówek pomocnych w naszej analizie. Są to: słabo widoczne logo w prawym górnym rogu z cyfrą „4” (oznaczone poniżej przez AFP czerwonym kółkiem), opis dnia i godziny prognozy „14.00 Fredag” – czyli godzina 14.00 piątek, w lewym górnym rogu, oznaczone również przez nas czerwonym kółeczkiem oraz obecność prezenterki pogodowej. Wszystkie te elementy pozwoliły nam dotrzeć do nagrania z prezentacją prognozy pogody, w której użyto mapy.
Wyszukiwanie odwrotne obrazem połączone z cyfrą „4” z logo stacji zaprowadziło nas do strony internetowej czwartego programu szwedzkiej telewizji „TV4”, i pozwoliło również zidentyfikować prezenterkę jako Madeleine Westin, „pogodynkę” tej stacji.
Przeglądając archiwa telewizji TV4, odnaleźliśmy pomarańczową mapę w nagraniu z 13 sierpnia 2021 roku, w której występuje Madeleine Westin. Dane temperatur oraz inne elementy potwierdzają, że mamy do czynienia z tą samą mapą. (Poniżej zrzut ekranu z nagrania pogody z 13.08. 2021 r).
Pomarańczowe odcienie nie są niczym niezwykłym dla prognoz telewizji TV4, można je odnaleźć w kilku poprzednich prognozach.
Rok 2021, najgorętsze lato w historii Europie
Pod koniec kwietnia 2022 roku, europejska służba ds. Zmian Klimatu Copernicus (C3S) odnotowała w swoim rocznym raporcie, że w Europie lato 2021 r. było najgorętszym w historii pomiarów, ze średnią temperaturą o blisko 1 stopień Celsjusza powyżej średniej z ostatnich 30 lat (1991-2020 r.).
To wyjątkowo upalne lato charakteryzowało się kilkoma tygodniami kanikuły, podczas których temperatura wzrosła do 48,8°C na Sycylii, co stanowi nowy rekord europejski (który musi zostać jeszcze oficjalnie zatwierdzony przez Światową Organizację Meteorologiczną), lub do 47°C w Hiszpanii, co stanowi nowy rekord tego kraju.
Upałom towarzyszyła utrzymująca się susza, zwłaszcza w basenie Morza Śródziemnego, co stworzyło warunki sprzyjające powstawaniu pożarów, zwłaszcza we Włoszech, Grecji i Turcji.
W lipcu i sierpniu z dymem poszło łącznie 800 tys. hektarów lasów, co sprawiło, że był to jeden z najbardziej intensywnych sezonów pożarowych w Europie od 30 lat.
„Rok 2021 był rokiem ekstremów pogodowych, w tym najgorętszego lata w historii pomiarów w Europie, fal upałów w basenie Morza Śródziemnego, powodzi i suszy wiatrowych w Europie Zachodniej” – co pokazuje, że „zrozumienie ekstremów pogodowych i klimatycznych staje się coraz bardziej istotne dla kluczowych sektorów społeczeństwa” – powiedział Carlo Buontempo, dyrektor Copernicus’a, którego słowa przytoczyła agencja AFP.
„Od czasów przedprzemysłowych temperatura na naszej planecie wrosła między 1,1 do 1,2°C, a Europa ociepla się szybciej niż inne rejony, średni wzrost temperatury na starym kontynencie wynosi 2°C” –- zauważa Buontempo.
Konsensus naukowy w sprawie globalnego ocieplenia
Twierdzenia minimalizujące zjawisko globalnego ocieplenia klimatu, jak również odpowiedzialność jaką za wzrost temperatur ponosi ludzka działalność to częsty temat dezinformacji w mediach społecznościowych. AFP poddała weryfikacji niektóre fałszywe publikacje na te tematy w swoich artykułach w języku francuskim, angielskim i polskim.
Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC), utworzony z inicjatywy ONZ w 1988 roku jako grupa naukowców z 198 krajów świata, publikuje swoje raporty na temat zmian klimatu co 5 do 8 lat. Raporty zawierają informacje i rekomendacje w wielu obszarach.
IPCC uznawany jest przez naukowców za wiarygodne i uznane źródło informacji na temat globalnego ocieplenia.
4 kwietnia 2022 r., IPCC opublikowało najnowszą trzecią, część szóstego raportu podsumowującego (2021-2022), w którym mówi o konieczności podejmowania zdecydowanych działań na świecie w kwestii ochrony klimatu.
Eksperci proponują kilka zmian strukturalnych, aby uniknąć ocieplenia o 3,2% do 2100 r., które, gdyby nie zostało zahamowane, sprawiłoby że niektóre części świata stałyby się „nie do życia”. Proponują oni w szczególności przejście na zrównoważoną mobilność, pracę zdalną, ocieplenie budynków, zmniejszenie transportu samolotowego itp. Celem jest radykalne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych spowodowanych działalnością człowieka, a które są odpowiedzialne za wzrost temperatury.
W pierwszej części szóstego raportu podsumuwującego opublikowanej 9 sierpnia 2021 roku, IPCC odnotowało że „bezsporny jest wpływ działalności człowieka na ocieplenie atmosfery, oceanów i lądów”. Wielu naukowców przekazało AFP w kwietniu 2022 roku, że badania naukowe wykazują iż zmiany klimatu są głównie spowodowane emisją dwutlenku węgla (CO2) wynikającą z działalności człowieka.
Podobną manipulację mapami pogodowymi, które rzekomo miały powodować „zielony stres”, AFP analizowało w artykule w języku francuskim w 2019 r.