Politycy Konfederacji masowo udostępniali wprowadzającą w błąd informację dotyczącą unijnych regulacji w zakresie płatności gotówką. Zaczął Paweł Usiądek, który zamieścił wpis w serwisie X.
Następnie identyczny post opublikowano na profilu Konfederacji na Facebooku. Swoje trzy grosze dołożyli także Ryszard Wilk oraz Grzegorz Braun.
Kupujesz telefon, pralkę, lodówkę? Eurokraci to skontrolują❗️
W 2023 roku w sondażu dla IBRiS 80% Polaków opowiedziało…
Opublikowany przez Grzegorz Braun Środa, 9 października 2024
Wpis tego ostatniego zgłosił nam czytelnik. W poście czytamy, że Parlament Europejski wprowadza limity płatności gotówką do 10 tys. euro. Ale to nie koniec.
W przypadku transakcji gotówkowych powyżej 3 tys. euro ma obowiązywać dodatkowa kontrola. Zdaniem posła Brauna przy zakupie sprzętu RTV i AGD (np. telewizora lub pralki) zostaniemy skontrolowani przez odpowiednie służby.
Limit płatności gotówką. Nie jest bezwzględny
W kwietniu 2024 Parlament Europejski, a miesiąc później Rada Unii Europejskiej, przyjęły przepisy mające na celu zwalczanie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. W pakiecie zatwierdzonych regulacji znajduje się rozporządzenie o obowiązkach sektora prywatnego w kwestii przeciwdziałania praniu pieniędzy. Wejdzie ono w życie 10 lipca 2027 roku (art. 90).
Akt prawny wprowadza ogólny limit płatności gotówką (art. 80 ust. 1). Powyżej kwoty 10 tys. euro lub jej równowartości (obecnie ok. 43 tys. zł) nie będą możliwe transakcje gotówkowe. W art. 80 ust. 1 rozporządzenia zapisano: „Osoby prowadzące handel towarami lub świadczące usługi mogą przyjmować lub dokonywać płatności w środkach pieniężnych wyłącznie do kwoty 10 000 EUR lub równowartości tej kwoty w walucie krajowej lub obcej, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja czy kilka operacji, które wydają się być ze sobą powiązane”.
Limit nie dotyczy jednak wszystkich transakcji. Gotówką powyżej 10 tys. euro wciąż będzie można płacić w ramach transakcji niezwiązanych z wykonywaniem zawodu, np. kupując używany samochód od znajomej osoby, która nie zajmuje się zawodowo sprzedażą aut (art. 80 ust. 4 lit. a).
Jeśli kupisz lodówkę w sklepie RTV i AGD, sprawdzą cię służby? To nieprawda
Zgodnie z art. 19 ust. 4 „podmioty zobowiązane” stosują środki należytej staranności wobec klienta podczas przeprowadzania przez niego transakcji gotówkowych przynajmniej w wysokości 3 tys. euro. Do podmiotów zobowiązanych nie zaliczają się jednak sklepy typu RTV i AGD (art. 3). Innymi słowy, jeśli kupimy lodówkę i telewizor, nie zostaniemy skontrolowani ani przez sklep, ani tym bardziej przez służby.
Stosowanie środków należytej staranności w postaci identyfikacji i weryfikacji tożsamości klienta będą wymagane od wszelkich podmiotów wymienionych w art. 3 rozporządzenia. Zaliczają się do nich instytucje i osoby, z których pracą wiąże się obrót wysokimi sumami pieniędzy, np. instytucje kredytowe lub notariusze.
W praktyce identyfikacja klienta oznacza uzyskanie informacji na temat jego danych osobowych: imienia i nazwiska, daty i miejsca urodzenia, obywatelstwa oraz adresu korespondencyjnego (art. 22 ust. 1 lit. a).
Natomiast podstawę do weryfikacji ma stanowić dokument tożsamości (np. dowód osobisty) lub środek identyfikacji elektronicznej (art. 22. ust. 6). Zgodnie z ustawą w tym drugim przypadku w Polsce jest to aplikacja mObywatel (art. 2 pkt 11).
Co dzieje się z gromadzonymi danymi na temat klientów?
Na podmiotach zobowiązanych ciąży obowiązek przechowywania informacji związanych z identyfikacją i weryfikacją klienta (art. 21 ust. 3).
Informacje o transakcjach mogą zostać przekazane do jednostki analityki finansowej (ang. Financial Intelligence Unit, w skrócie FIU), gdy zajdzie podejrzenie, że za towary lub usługi zapłacono ze środków pochodzących z działalności przestępczej lub powiązanej z terroryzmem. Zgłoszenia należy dokonać także, gdy transakcja jest podejrzana m.in. ze względu na brak możliwości zweryfikowania klienta (art. 69 ust. 1).
W Polsce zgodnie z ustawą jednostką analityki finansowej jest Generalny Inspektor Informacji Finansowej (art. 12 ust. 5). Ma on możliwość wymiany informacji z FIU pozostałych państw UE.
Zgłoszenia do FIU powinny być zgodne ze standardem wypracowanym przez AMLA – Urząd ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (art. 69 ust. 3). Zgodnie z ustanawiającym ją rozporządzeniem AMLA będzie koordynowała wymianę informacji i wspólne analizy FIU z różnych państw UE (art. 33).
