Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) nie zaapelowało o wprowadzenie zakazu spożywania jaj po odkryciu badania naukowców, w którym stwierdzono, że produkty te mogą „leczyć Covid-19 w naturalny sposób” – wbrew temu, co utrzymują fałszywe publikacje udostępniane w mediach społecznościowych. Przedstawiciele WEF przekazali agencji AFP, że forum nie wzywało do zakazu spożywania jaj. Jeden z autorów badania powiedział nam, że nie jest do końca jasne, czy jedzenie jaj może zapobiec chorobie Covid-19. Publikacje również utrzymują, że obecnie „naukowcy ostrzegają społeczeństwo” przed jedzeniem jaj, ponieważ te mogą prowadzić do zakrzepów krwi oraz innych chorób. Internauci sugerowali przez to, że naukowcy próbują ukryć niebezpieczne skutki uboczne szczepionek przeciw Covid-19. To również jest nieprawda; badanie, na które się powołano, zostało opublikowane wiele lat przed pandemią i dotyczyło ryzyka chorób układu krążenia związanego z przyjmowaniem suplementów diety.
„WEF obiecuje zakazać niebezpiecznych jaj” – czytamy w publikacji na Telegramie 9 lutego 2023 roku, która miała 4,2 tys. wyświetleń. „Jedzenie jajek stało się nagle niebezpieczną czynnością, według globalnej elity, która twierdzi, że chce zakazać ludziom spożywania ich dla ich własnego dobra” – czytamy dalej. Podobne przesłanie było także publikowane na Facebooku i Twitterze, i było podawane dalej prawie 200 razy.
Publikacja udostępniona na Telegramie zawiera zdjęcie założyciela Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) Klausa Schwaba oraz zrzut ekranu tweeta rzekomo udostępnionego z oficjalnego konta WEF. „Jedzenie jaj zwiększa ryzyko zawału serca i udar mózgu” – czytamy w tweecie. Publikacja udostępniona na Telegramie zawiera również link do artykułu News Punch – portalu, który w przeszłości udostępniał dezinformujące treści, które agencja AFP już wcześniej weryfikowała (tutaj i tutaj).
Publikacje na Facebooku wprawdziwe nie zawierają linków do portalu News Punch, jednak niektóre z nich (tutaj) mają obrazek z niego zaczerpnięty i powtarzają podobne twierdzenia.
Inne posty, jak ten tutaj, zawierają link do artykułu opublikowanego na portalu Natural News, który cytuje główne twierdzenia artykułu News Punch.
Podobne treści były licznie udostępniane w języku angielskim i fińskim.
Spreparowany tweet
Poza nagłówkiem oraz zdjęciem tytułowym artykuł opublikowany na portalu News Punch w ogóle nie odnosi się do WEF. Nie zawiera też żadnych odnośników do tweeta, którego rzekomo miało udostępnić WEF. Nasze poszukiwania rzekomego tweeta na oficjalnym koncie WEF nie ujawniły nam żadnych pasujących wyników.
By sprawdzić, czy rzeczywiście konto WEF dzieliło się takimi twierdzeniami na Twitterze przed i po opublikowaniu artykułu News Punch, sprawdziliśmy również archiwa internetowe. Okazuje się, że nasze poszukiwania na portalach służących do archiwizowania stron, np. WebArchive i Archive.ph, również nie pokazały żadnego takiego tweeta.
Dalsze nasze poszukiwania rzekomych tweetów udostępnionych przez WEF zawierających słowo „jajka” nie doprowadziło nas do żadnych podobnych twierdzeń, które wskazywałyby, że fundacja dążyła do zakazu spożywania jaj. By dowiedzieć się, czy WEF publikował wcześniej cokolwiek o jajkach, podobne wyszukiwanie przeprowadziliśmy również na Facebooku. To, co udało nam się odnaleźć, to jeden post opublikowany 5 lutego o neutralnych pod względem emisji dwutlenku węgla jajach kur. Z kolei inne posty opublikowane na Facebooku na długo przed pojawieniem się artykułu, podobnie nie mają nic wspólnego z twierdzeniem, że WEF chce zakazać konsumpcji jaj.
Rzecznik WEF w odpowiedzi na posty udostępnione w mediach społecznościowych, powiedział: „Potwierdzam, że Światowe Forum Ekonomiczne nie napisało tego tweeta i nigdy nie wysunęło podobnego twierdzenia”.
WEF w ostatnich latach często stawał się obiektem dezinformacji, co agencja AFP już obaliła m.in. tutaj i tutaj.
Błędnie zinterpretowane badanie
Artykuł News Punch, który spowodował rozprzestrzenianie się dezinformujących postów, utrzymuje, że „ostatnie badanie naukowe wykazało, że jajka mogą zapobiegać Covid-19” i że „leczą chorobę Covid-19 naturalnie”. W artykule wspomniany jest również link do już usuniętego tweeta zawierającego to samo twierdzenie.
Zrzut ekranu we wspomniany tweecie pokazuje badanie, w którym możemy przeczytać: „Przeciwciała z żółtka jaja kurzego (IgYs) blokują wiązanie wielu wariantów białka szczytowego SARS-CoV-2 z ludzkim ACE2”.
Badanie zostało opublikowane w recenzowanym czasopiśmie International Immunopharmacology w styczniu 2021 roku.
Internauci utrzymywali również, jak widać w komentarzach pod tym postem na Facebooku, że „niezależne zespoły naukowców potwierdzają – żółtka jajek zawierają przeciwciała, które są w stanie neutralizować białko kolcowe zwarte w szczepieniach i wirusie Covid – dlatego jajko niedobre jest”— sugerując, że „globalne elity”, takie jak WEF, chcą teraz zakazać konsumpcji jaj.
Jednak, jak przekazał agencji AFP w lutym jeden z autorów tego badania, nie jest jednoznaczne, czy jajka mogą zapobiegać chorobie Covid-19.
Duan Shengbao, naukowiec z Instytutu Inżynierii i Technologii Biomedycznej Chińskiej Akademii Nauk w Suzhou, powiedział agencji AFP, że naukowcy nie byli w stanie stwierdzić, czy jaja mogą chronić ludzi przed wirusem bez przeprowadzenia dodatkowych badań.
Podczas gdy zespół naukowców stwierdził, że niektóre przeciwciała w żółtkach jaj wyekstrahowanych od kur uodpornionych na Covid-19 miały neutralizujący wpływ na wirusa, Duan podkreślił, że badanie zostało przeprowadzone in vitro – poza ludzkim ciałem. Co więcej, badanie wykorzystało zmodyfikowaną wersję wirusa, tzw. pseudowirusa.
„Nasze badanie pokazuje jedynie, że uodpornione na SARS-CoV-2 przeciwciało z żółtka jaja ma znaczący wpływ hamujący replikację i proliferację pseudowirusa in vitro” – powiedział Duan. „Na ten moment nie możemy jednoznacznie stwierdzić, czy to przeciwciało jest skuteczne w zapobieganiu chorobie Covid-19. Potrzebujemy do tego więcej testów”.
W badaniu „nie stwierdzono, że jaja niszczą białko kolca” – dodał Duan Shengbao 3 marca 2023 roku.
Artykuł News Punch wspomina również, że „naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis byli w stanie wyprodukować w jajach kurzych przeciwciała na białko kolca SARS-CoV-2”.
Jak czytamy w oświadczeniu zawartym w badaniu, naukowcy, którzy do swoich badań wykorzystali uodpornione szczepionkąprzeciw Covid-19 kury, pracowali nad „rozwojem technologii wytwarzania przeciwciał z jaj”.
Podczas gdy badacze mają nadzieję „wdrożyć te przeciwciała w leczeniu zapobiegawczym np. w postaci aerozolu, który mógłby być stosowany przez osoby o wysokim ryzyku ekspozycji na koronawirusa”, to jednak ani w oświadczeniu, ani w badaniu nie napisano, że konsumpcja jaj przyczynia się do zapobiegania chorobie Covid-19.
Badanie dotyczyło suplementów
Artykuł News Punch oraz publikacje w mediach społecznościowych, utrzymują również, że teraz „naukowcy przestrzegają społeczeństwo przed spożywaniem jaj, bo te powodują zakrzepy krwi, udary i ataki serca”. Na poparcie swojej tezy, cytują badanie przeprowadzone przez amerykański ośrodek medyczny o nazwie Cleveland Clinic i sugerują, że naukowcy próbują ukryć niebezpieczne skutki uboczne szczepionek przeciw Covid-19, poprzez zrzucanie winy na jaja.
Jednak, jak zweryfikowała agencja AFP tutaj, badanie to zostało opublikowane przed pandemią i analizowało ryzyko chorób krążenia z powodu przyjmowania suplementów diety.
„Badanie nie wykazało bezpośredniego związku między spożyciem jaj a «nagłym tworzeniem się skrzepów krwi»” – przekazała agencji AFP placówka Cleveland Clinic 27 stycznia. Opublikowane w 2017 roku badanie, analizowało cholinę, która jest jednym ze składników odżywczych jajek.
Cleveland Clinic poinformowała również, że praca jej badaczy „wykazała, że przyjmowanie choliny w formie kapsułek, która jest powszechnym suplementem diety, zwiększyło poziom TMAO”, czyli związków produkowanych przez bakterie jelitowe. A więc to może być jednym z „czynników ryzyka wystąpienia incydentów zakrzepowych, takich jak zawały serca czy udary” – przekazała agencji AFP placówka.
Ci sami badacze opublikowali w 2021 roku inne badanie, które wykazało, że „spożywanie jaj przez osoby zdrowe, nie wykazało ani podwyższenia poziomu TMAO, ani zwiększenia reakcji płytek krwi”.
Martha Gulati, dyrektor kardiologii prewencyjnej w Smidt Heart Institute w Cedars-Sinai Medical Center w Los Angeles, powiedziała agencji AFP, że „jedzenie jaj naprawdę nie powoduje krzepnięcia krwi”.
I dodała, że cholina „znajduje się w różnych produktach m.in. w jajkach, ale kiedy ludzie biorą suplementy, to mają tendencję do spożywania jej w dużych ilościach, które nie są takie same jak ilości znajdujące się w żywności”.
