Nagranie na TikToku pokazujące polskich strażaków podczas charytatywnej zbiórki pieniędzy dla pięcioletniej Mai udostępniane było na początku lipca 2022 roku w wielu językach na świecie, również i w Polsce, z fałszywym opisem, że wideo pokazuje protest strażaków w imię solidarnosci z rolnikami w Holandii. Po analizie innych zdjęć z tego samego wydarzenia, rozmowie z organizatorami i dotarciu do autora nagrania – polskiego strażaka z Podkarpacia – AFP była w stanie potwierdzić, że film ten nakręcony został w Krośnie i nie ma nic wspólnego z trwającymi protestami holenderskich rolników.
„W Holandii do protestów farmerów przyłączyli się strażacy… ” – czytamy w opisie do filmu opublikowanego 12 lipca 2022 r. w poście na Facebooku. Nagranie udostępnione na Telegramie miało 2,7 tys. wejść. Widać w nim wozy strażackie i stojących na nich strażaków. Słychać syreny alarmowe.
Opisy do nagrania na Facebooku mylnie odnoszą się do trwających w Holandii protestów rolniczych przeciwko nowym rządowym projektom ograniczenia emisji azotu i metanu.
„Brawo”, „Super”, „A Polska śpi!” – komentowali pod filmem użytkownicy przekonani, że widzą w nagraniu strażaków, którzy dołaczyli do protestów rolników w Holandii.
Jednak film ten nie ma nic wspólnego z protestami holenderskich rolników. Został on nagrany w Polsce, podczas corocznej imprezy charytatywnej. Do takiej konkluzji doszła AFP po analizie wielu obrazów z tego samego wydarzenia, rozmowie z organizatorami imprezy oraz samym autorem nagrania.
Film z fałszywym twierdzeniem rozprzestrzeniał się po 10 lipca w wielu językach, m.in. po węgiersku, chorwacku, angielsku, francusku i niemiecku.
Zrzut ekranu z posta na Facebooku zrobiony 13 lipca 2022 r. Czerwone kreski pochodzą od AFP.Nagranie z imprezy charytatywnej w Polsce
Już gołym okiem polski odbiorca powinien zauważyć napis „STRAŻ” na mundurach strażaków oraz polskie tablice rejestracyjne wozów.
Na filmie rozpowszechnianym w fałszywym kontekście w mediach społecznościowych znajduje się również logo TikToka i nazwa użytkownika tej sieci „daniel998dxdx”, który rzeczywiście zamieścił identyczny film 22 maja 2022 roku z opisem w języku polskim: „Nocna Jazda Ratunkowa dla Mai ” wraz z różnymi tagami w języku polskim, m.in.: „strażak”, „Krosno” „strażpożarna” „nocnajazdaratowników” i po angielsku „fire” „firefighter”.
O ile inne filmiki użytkownika mają średnio po kilka tysięcy wyświetleń, ten film zyskał ponad 1,5 miliona wyświetleń, 30 tys. polubień i setki komentarzy również w języku angielskim, niemieckim, francuskim mówiących o skorumpowanych politykach i odnoszących się do protestów rolników w Holandii. Niewielu komentujących zwracało uwagę na to, że filmik tak naprawdę został nakręcony w Polsce.
Wpisując w wyszukiwarce Google’a słowa kluczowe z publikacji na TikToku, dotarliśmy do artykułów prasowych na stronie Krosno24.pl i Krosno.Nasze Miasto na temat wydarzenia organizowanego w nocy z 21 na 22 maja 2022 roku w Krośnie pod nazwą: „Nocna Jazda Ratowników”. To święto służb ratowniczych organizowane od siedmiu lat na Podkarpaciu przez jednostki straży pożarnej, policji, ratowników medycznych. Tegoroczna edycja miała na celu zgromadzenie środków na leczenie rehabilitacje dla 5-letniej Mai z Potoka.
„Nocna Jazda Ratowników to niezwykła akcja charytatywna organizowana przez OSP Dobieszyn i Krosno112.pl, w której bierze udział ok. setka samochodów służb ratunkowych.” – czytamy w artykule .
Ochotnicza Straż Pożarna w Dobieszynie (OSP w Dobieszynie) to jednostka, która mieści się w tej miejscowości położonej zaledwie kilka kilometrów od wioski, w której mieszka mała Maja. Krosno112 to portal, który oprócz „treści związanych ze sportem, kulturą i codziennym życiem Krosna i regionu”, podaje także „informacje o utrudnieniach na drogach oraz o akcjach ratowniczych” na Podkarpaciu. W informacji o stronie czytamy, że Portal Krosno112.pl znany jest również z organizowania akcji charytatywnych „Nocna Jazda Ratowników” na rzecz potrzebujących pomocy osób oraz z nagłaśniania innych akcji charytatywnych, np. akcji która wymieniona jest w opisie nagrania na TikToku.
Portal opublikował relację zdjęciową z wydarzenia. Porównując niektóre zdjęcia z filmikiem z TikToka można znaleźć wiele dowodów świadczących o tym, że te zdjęcia i filmik z TikTok zostały zrobione w tym samym miejscu i w tym samym czasie.
Widzimy na nagraniu z tikToka i na zdjęciach z portalu te same wozy strażackie, o tych samych numerach należące do tych samych jednostek pożarniczych:
Porównanie zdjęcia z portalu Krosno112 (powyżej) ze zrzutem ekranu z nagrania na TikToku (poniżej). Kolorowe kółeczka z identycznymi elementami zostały dodane przez AFP 12.07. 2022 r.Ponadto te same osoby w cywilnych ubraniach można dostrzec na zdjęciach i w filmie, stojące obok strażaków, jak np. kobietę w różowym sweterku (w kółeczku zielonym), która widoczna jest na obu obrazach na wozie o nr. 347R24 i patrzy w kierunku autora filmu z TikToka. Na podstawie kąta widzenia (oznaczonego na żółto) można ustalić, że autor nagrania musi stać na samochodzie oznaczonym symbolem 347R64:
Porównanie zdjęcia z portalu Krosno112 (po lewej) ze zrzutem ekranu z nagrania na TikToku (po prawej). Kolorowe oznaczenia zostały dodane przez AFP 12.07.2022 r.Wóz strażacki o numerze 347R64 pojawia się na innych filmach użytkownika TikTok daniel998dxdx, który nosi napis Jedlicze, od nazwy miasta w powiecie krośnieńskim. AFP zadzwoniła do jednostki straży pożarnej w Jedliczu, która 12 lipca 2022 roku zidentyfikowała użytkownika jako Daniela Zająca, strażaka jednej z dwóch jednostek w tej miejscowości.
Kiedy AFP dodzwoniła sią do strażaka, 12 lipca, potwierdził on, że jest autorem omawianego filmu.
– Tak, to ja nagrałem filmik, jak stałem na naszym Jelczu, jednym z wozów naszej jednostki w Jedliczu. Z pewnością nie jest to w Holandii, tylko podczas zbiórki pieniędzy dla Mai.– powiedział.
AFP poprosiła również Komendę Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Krośnie o komentarz w sprawie nagrania z TikToka. W wiadomości przesłanej 12 lipca odpisano nam: „Przesłany filmik, został wykonany podczas akcji charytatywnej Nocna Jazda Ratowników. Strażacy nigdy nie organizowali akcji protestacyjnych dot. rolników w Holandii.”
Dokładny ogląd elementów krajobrazu pojawiających się w tle nagrania z TikToka, takich jak budynki mieszkalne, kontury terenu, pozwala stwierdzić, że wydarzenie miało miejsce na parkingu Orlenu przy ul. Rejtana w Jedliczu, w tym samym miejscu, które opisuje strona na Facebooku poświęcona wydarzeniu.
Portal Krosno112 również potwierdził, że krążące w sieci nagranie z TikToka z fałszywym twierdzeniem pochodzi z imprezy charytatywnej na Podkarpaciu.
– Filmik na pewno był nakręcony podczas Nocnej Jazdy Ratowników. Jest to coroczna akcja charytatywna, współtworzona przez nasz portal wspólnie z OSP Dobieszyn – napisała redakcja portalu, 12 lipca, w mailu do AFP, podkreślając, że nie przedstawia on żadnych „protestów”.
Wszystkie te dowody wskazują zatem na to, że nagranie powstało podczas lokalnej imprezy charytatywnej znanej jako Nocna Jazda Ratowników, organizowanej przez służby ratownicze oraz portal Krosno112.
Protesty rolników w Holandii
W Holandii od 2019 rokurolnicy protestują przeciwko zapowiedziom rządu ograniczenia produkcji rolnej i hodowlanej w celu zmniejszenia emisji tlenku azotu.
Holenderscy rolnicy ciągnikami zablokowali drogi i autostrady w kraju. W geście solidarności z holenderskimi farmerami protestowali też niemieccy rolnicy. Jednak AFP nie znalazła żadnych informacji o tym, że do protestu holenderskich rolników dołączyli strażacy w geście solidarności.
Jeden z ostatnich masowych protestów holenderskich odbył się 22 czerwca 2022 r. z udziałem tysięcy rolników demonstrujacych w środkowej części kraju po tym, jak rząd w Hadze ogłosił swoje plany, które mogą skutkować 30-procentowym spadkiem produkcjihodowlanej.
Holandia, to drugi co do wielkości eksporter produkcji rolny na świecie, a zarazem jeden z największych emitentów gazów cieplarnianych w Europie – zwłaszcza azotu – przy czym w dużej mierze obwinia się za to obornik i nawozy pochodzące od bydła. Ale rolnicy twierdzą, że są niesprawiedliwie atakowani, w przeciwieństwie do wielkiego biznesu i przemysłu, a wielu z nich obiecuje opierać się wszelkim planom zmniejszenia lub likwidacji gospodarstw.
W sieci pojawiło się fałszywe treści w związku z protestem rolników w Holandii. w których np. użyte zostało zdjęcie z 2019 roku.
