Wyrwane z kontekstu nagranie było udostępniane na początku lipca 2023 roku w mediach społecznościowych w kilku językach, w tym po polsku, z fałszywym przesłaniem, że przedstawia pożar biblioteki w Marsylii podpalonej podczas protestów po śmierci 17-letniego Nahela, zastrzelonego przez policjanta podczas interwencji w Nanterre, pod Paryżem. Jednak w rzeczywistości nagranie przedstawia pożar siedziby poczty w Manili, na Filipinach, do którego doszło 22 maja 2023 roku. Biblioteka w Marsylii została uszkodzona podczas zamieszek, ale nie uległa zniszczeniu w pożarze.
Na nagraniu dołączonym do tweeta z 4 lipca 2023 roku widać czarne kłęby dymu unoszące się z dużego budynku, którego klasyczystyczne kolumny trawią płomienie. „W Marsylii dzikusy spaliły największą bibliotekę we Francji” – czytamy w publikacji. „Tak upadają cywilizacje. (…) Każdy upadek państwa zaczyna się od błędów popełnionych przez kierownictwo kraju” czytamy też. Publikacja zyskała ponad 370 podań dalej i tysiąc polubień.
Użytkownik Telegrama udostępniając identyczne nagranie napisał, że chodzi o „Płonącą bibliotekę Alcázar w Marsylii”.„Część kompleksu została zbudowana w 1857 roku. Oprócz książek przechowywanych jest tam ponad 1 000 000 różnych dokumentów, w tym dokumenty średniowieczne. Migranci podpalili bibliotekę 30 czerwca. Fasada budynku została poważnie uszkodzona, ale rozprzestrzenianie się ognia wewnątrz budynku zostało powstrzymane przez system gaśniczy. Cudem zbiory biblioteczne zostały uratowane. Zachodnia kultura jest niszczona przez globalistów i teraz przez najeźdźców”.
Ten sam film był również rozpowszechniany na początku lipca w języku francuskim na Facebooku (1, 2) a także po hiszpańsku, angielsku i niemiecku.
Publikacje te nawiązują do zamieszek, jakie wybuchły we Francji.po śmierci 17-letniego Nahela, który został zastrzelony przez policjanta podczas interwencji w Nanterre, dzielnicy na przedmiesciach Paryża. Nahel pochodził z rodziny algierskich migrantów osiadłej od wielu lat we Francji.
Podczas protestów doszło do grabieży i podpalania samochodów oraz budynków i niszczenia mienia publicznego.
Dramatyczny incydent ponownie wywołał debatę na temat rasizmu we francuskiej policji. W tym kontekście Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) ostrzegła (zarchiwizowany link tutaj) przed „głęboko zakorzenionymi problemami” przypadków „rasizmu” we francuskiej policji.
Jednakże popularne w mediach społecznościowych nagranie przedstawiające pożar dużego budynku nie ma nic wspólnego ze śmiercią Nahela i z zamieszkami we Francji.
O ile biblioteka w Marsylii rzeczywiście została uszkodzona podczas zamieszek, nie została ona podpalona. Nagranie przedstawia pożar poczty w Manili, na Filipinach, do którego doszło w maju 2023 roku.
Agencja AFP szeroko relacjonowała zajścia we Francji, jednak w naszych materiałach fotograficznych i audiowizualnych (link zarchiwizowany) nie ma obrazów podobnych pożarów do tego, który analizujemy w nagraniu.
Pożar w urzędzie pocztowym na Filipinach
Zrzuty ekranu z nagrania wyszukaliśmy przy pomocy różnych metod odwrotnego wyszukiwania obrazem, co pozwoliło nam dotrzeć do oryginalnych nagrań. Nagrania pokazują pożar siedziby filipińskiej poczty w Manilli (stolica Filipin), który miał miejsce 22 maja 2023 roku. Zamieszczono je na YouTube (zarchiwizowane linki tutaj, tutaj.) z opisem w języku angielskim, w którym czytamy: „Pożar niszczy centralny urząd pocztowy w Manili”.
Na obrazach poniżej widać, że mamy do czynienia z tym samym budynkiem co w analizowanych nagraniach, sfilmowanym pod innym kątem.
O pożarze informowały również media w tym kraju, m.in. filipiński oddział CNN (zarchiwizowany link), który podał, że 18 osób zostało rannych w pożarze, którego ugaszenie trwało 30 godzin. Władze Filipin wszczęły dochodzenie w celu ustalenia przyczyny pożaru.
Według raportu biura ochrony przeciwpożarowej (BFP), jego przyczyną mógł być wadliwy akumulator w samochodzie (link zarchiwizowany tutaj) znajdującym się w podziemiach budynku.
W dniu pożaru fotografowie AFP zrobili serię zdjęć płonącego budynku od strony charakterystycznej fasady z kolumnami:
Biuro informacji publicznej Manili również opublikowało zdjęcia zniszczonego budynku na swoim profilu na Facebooku (link zarchiwizowany tutaj) w dniu 22 maja 2023 roku:
Przy pomocy Map Google’a dziennikarze AFP Factuel określili dokładne położenie budynku, z którego nagranie zostało zarejestrowane i z którego widoczny jest tył poczty i budynek obok.
Nagranie zostało sfilmowane z budynku znajdującego się po drugiej stronie rzeki Pasig, z którego widać bank Overseas Filipino Bank (na zdjęciach poniżej w czerwonej ramce.), znajdujący się po prawej stronie budynku poczty (który na zdjęciach poniżej oznaczyliśmy żółtą ramką.)
Biblioteka Alcazar w Marsylii została uszkodzona, ale nie podpalona
Według wprowadzających w błąd publikacji z dołączonym nagraniem, spłonęła biblioteka Alcazar (link zarchiwizowany tutaj) w Marsylii, mieście na południu Francji, gdzie mieszka liczna społeczność pochodząca z krajów Magrebu.
Budynek biblioteki w Marsylii rzeczywiście został uszkodzony podczas zamieszek (zarchiwizowany link tutaj) 30 czerwca 2023 roku. Jednak nie wybuchł w nim żaden pożar i żadna książka nie została zniszczona, jak potwierdziło 7 lipca AFP merostwo Marsylii: Budynek „Alcazar, największej biblioteki w Marsylii, doznał uszkodzeń w nocy z 29 na 30 czerwca, uszkodzona została fasada i automatyczne drzwi wejściowe. Żadna książka nie została uszkodzone. Nie doszło do pożaru, szkody zostały spowodowane przez granaty dymne” przekazano AFP .
„Placówka została ponownie otwarta we wtorek [4 lipca 2023 r. przyp.red.]” – poinformowało merostwo, dodając, że „żadne inne biblioteki nie ucierpiały” w mieście.
O sytuacji poinformowała ponadto mer Pierwszej dzielnicy Marsylii, Sophie Camard (zarchiwizowany link) we wpisie na swoim profilu na Twitterze z 30 czerwca, w którym podała, że strażacy i ekipy czyszczące uprzątały w tym dniu miejsce po zdarzeniu.
Przy pomocy Map Google’a (zarchiwizowany link) dziennikarze AFP Factuel określili położenie biblioteki Alcazar, by porównać ją z płonącym budynkiem z analizowanych nagrań i mogli stwierdzić, że różnią się one diametralnie od siebie.
Budynek poczty w Manili to neoklasycystyczna budowla. Biblioteka w centrum Marsylii to budynek wciśnięty pomiędzy dwie kamienice. Ma szklaną fasadę.
W Metz, mieście w północno-wschodniej Francji, doszło również do ataku na bibliotekę publiczną. W nocy 30 czerwca budynek został w dużej mierze zniszczony przez pożar, o czym poinformowały lokalne media, m.in. gazeta Le Républicain Lorrain (zarchiwizowany link), oraz brytyjski The Guardian (zarchiwizowany link).
7 lipca merostwo miasta nie posiadało jeszcze dokładnych danych o stratach, jednak przekazało AFP, że „uratowanych jest 10 000 dokumentów, ponieważ znajdowały się one w wypożyczeniu w czasie pożaru”.
„Wszystkie szkody poniesione w Metz szacuje się na około 20 milionów euro” – poinformowało merostwo.
Niektóre posty w mediach społecznościowych twierdzą, że „biblioteka Alcazar w Marsylii”, to „największa biblioteka we Francji” lub „jedna z największych bibliotek we Francji” posiadająca księgozbiór „ miliona archiwalnych dokumentów”.
Te informacje są błędne: biblioteka Alcazar w Marsylii obejmuje znacznie mniejszy zbiór dokumentów niż Biblioteka Narodowa Francji (BnF) w Paryżu, która jest jedną z największych placówek tego typu na świecie, jej zbiory w 2022 roku liczyły 16 milionów książek i dzieł (archiwalny link tutaj) i tyle samo druków i fotografii.
Z kolei miasto Marsylia posiada sieć ośmiu bibliotek miejskich i mediatek, z których najważniejszą jest rzeczywiście biblioteka Alcazar. Wszystkie te placówki tworzą razem Regionalną Bibliotekę Miejską (BMVR), której księgozbiór liczy ponad milion dokumentów (archiwalny link tutaj) wszelkiego rodzaju: pism, filmów, obrazów, dźwięków, partytur itp.
AFP zweryfikowała więcej przykładów dezinformacji (tutaj, tutaj) w związku z zamieszkami we Francji.
