Tysiące użytkowników Facebooka obejrzało nagranie lotnicze, na którym widać jak pociski rakietowe trafiają w czołgi. Wokół pojazdów widoczni są ludzie. Nagranie pojawiło się 24 lutego 2022 roku, w pierwszym dniu inwazji Rosji na Ukrainę. Ma przedstawiać ukraiński atak z drona na rosyjskie czołgi. Jednak to nagranie pochodzi z 2020 roku i pokazuje atak z tureckiego drona na czołgi syryjskie.
„Ukraiński dron niszczy rosyjskie czołgi” – czytamy w poście na Facebooku z 28 lutego 2022 roku z czarno-białym nagraniem.
Inni użytkownicy udostępniali nagranie z dokładnym opisem: “Bayraktar TB2”, tureckie drony bojowe, w ilości około 50 sztuk, na wyposażeniu armii ukraińskiej. R***********ą ruskie czołgi jak otwieracze do konserw. Uzbrojone w kierowane, szybujące pociski MAM-L (Mini Akıllı Mühimmat-Lazer). Litera „L” oznacza laserowe naprowadzanie pocisku. Zasięg 10-15 km. Celność… punktowa. Dron przenosi 4 takie pociski, a latać może bez przerwy aż 27 godzin i polować…”
Nagranie z tym samym opisem, (że pokazuje atak na rosyjskie czołgi) ukazało się również wśród hiszpańsko-języcznych użytkowników Facebooka, a także po turecku i bengalsku. Było popularne na YouTubie, i Twitterze, tylko ten tweet zyskał blisko tysiąc polubień.
Rosja zaatakowała Ukrainę 24 lutego. Od kilku dni trwają zacięte walki między rosyjskimi i ukraińskimi siłami zbrojnymi. Walki pochłonęły już dziesiątki ofiar cywilnych i zmusiły setki tysięcy Ukraińców do ucieczki na zachód, między innymi do Polski. Siły ukraińskie posiadają na wyposażeniu bezzałogowe aparaty latające dostarczone przez Turcję. Nie wszystkie jednak nagrania ukazujące ataki z dronów publikowane w ostatnich dniach rzeczywiście pochodzą z toczącej się obecnie wojny na terytorium Ukrainy.
Nagranie wyszukaliśmy przy pomocy narzędzia InVID, które oferuje możliwość odwróconego wyszukiwania obrazem. Omawiane przez nas nagranie było publikowane już w marcu 2020 roku z opisem, że przedstawia atak tureckiego drona na konwój sił syryjskich w prowincji Idlib w Syrii.
Syryjski nadawca OrientNews zamieścił ten materiał na Twitterze 03 marca 2020 r. z następującym opisem: „Bayraktar pali milicję Assada… 24 zabitych i zniszczone pojazdy wojskowe”.
Lustrzane odbicie
Poniżej publikujemy zestawienie klatek z obu nagrań. Zauważyć na nich można identyczne budynki, cele i usytuowanie żołnierzy. Jedyna różnica to to, że obraz po prawej został zmieniony w odbiciu lustrzanym.
Widać to lepiej po obróceniu w lustrzanym odbiciu obrazu (po lewej), pochodzącego z nagrania na Twitterze z 2020 roku. Widać również, że nagranie użyte w ostatnich dniach zostało wykadrowane po to by usunąć logo OrientNews i napisy w języku arabskim.
O ataku z dronów w Syrii AFP donosiła 1 marca 2020 r., w depeszy pt. :„Tureckie drony zabiły 19 syryjskich żołnierzy rządowych. Napięcie rośnie w rejonie”. W depeszy czytamy, że „tureckie ataki z dronów w północno-zachodniej prowincji Syrii Idlib zabiły 19 żołnierzy rządowych”. Do ataku doszło w rejonie Dżabal al-Zawija. Pociski spadły na bazę w pobliżu miasta Maaret al-Numan według Syryjskiego Obserwatorium Praw Człowieka, cytowanego w depeszy.
Ukraina jest w posiadaniu dronów produkcji tureckiej, które są wykorzystywane w walkach z siłami rosyjskimi. Pisały o tym WSJ i portal DefenseNews.com.
„W 2019 r. Baykar Makina, prywatny turecki producent dronów, wygrał kontrakt na dostawę sześciu bezzałogowych statków powietrznych Bayraktar TB2 do Ukrainy. Kontrakt o wartości 69 mln USD obejmował również sprzedaż amunicji do uzbrojonej wersji pojazdu lotniczego. We wrześniu (2021 roku ) rząd ukraiński ogłosił, że w najbliższych miesiącach planuje zakup kolejnych 24 tureckich bezzałogowych statków powietrznych.” – czytamy w artykule na Defense News.
Nagranie z prawdziwego ataku
W sieci popularne stało się inne nagranie przedstawiające atak na rosyjskie siły zbrojne.
Film na YouTubie zyskał 186 tys. wyświetleń. W dolnej cześci ekranu znajduje się podpis, że są to ujęcia udostępnione przez Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych Ukrainy Walerego Załużnego. Załużny potwierdził na swoim koncie na Facebooku, że w nagraniu widać ukraińskie drony. „Bayraactors w pracy. (…) Rosyjski BUK został zniszczony w rejonie miejscowości Malin, w obwodzie żytomierskim” – napisał.
O ataku donosiły media, m.in. TVN.24, The Independent.
Wniosek: nagranie z lotu ptaka, na którym widać jak pociski rakietowe trafiają w czołgi z opisem, że jest to atak sił ukraińskich na siły rosyjskie przedstawia co innego. Film pochodzi z 2020 roku i pokazuje atak tureckiego drona na czołgi syryjskie w rejonie Idlib, w północno-zachodniej Syrii. Prawdziwe jest inne popularne w sieci nagranie z ataku w obwodzie żytomierskim oraz informacje o zniszczeniach jakie drony ukraińskie powodują w siłach rosyjskich.
