Willa Bogensee położona w okolicach Berlina jest miejscem, gdzie w czasach III Rzeszy mieszkał nazistowski minister propagandy Joseph Goebbels. Pod koniec grudnia 2023 roku w mediach społecznościowych pojawiła się informacja, że prezydent Ukrainy Wołodymir Zełenski kupił ten dom w październiku 2023 roku. Jest to jednak nieprawda. Adwokat, który rzekomo sporządził akt notarialny dotyczący nieruchomości, powiedział, że umowa sprzedaży została sfałszowana. Władze Berlina stwierdziły, że willa rzeczywiście została wystawiona na sprzedaż 10 lat temu, ale nie znaleziono nabywcy.
„Zełenski kupił dom należący do Josepha Goebbelsa” – czytamy w publikacjach udostępnionych na Facebooku i Telegramie, które były rozsyłane przez internautów od końca grudnia 2023 roku. Treści były również rozpowszechniane na platformie X i często towarzyszyły im zdjęcia willi.
Udostępnianym w mediach społecznościowych treściom towarzyszyły zdjęcia zewnętrznej fasady budynku willi, a także fotografie rzekomej umowy kupna nieruchomości w pobliżu miejscowości Wandlitz w Brandenburgii koło Berlina.
W publikacji na Telegramie możemy przeczytać, że „w październiku firma Film Heritage Inc. kupiła willę Bogensee za 8 mln euro”.
Artykuł o rzekomym zakupie Zełenskiego opublikował także rosyjski portal „Komsomolskaja Prawda”.
Treści te krążyły w mediach społecznościowych również w języku węgierskim, francuskim, niemieckim, bułgarskim i słowackim.
W postach w języku niemieckim popularne było wideo udostępnione na Telegramie przez Sabinę Mels, która wypowiadając się na temat willi ma trudny do zidentyfikowania akcent. Mels definiuje się jako członkini Antify i opowiada historię, którą usłyszała od swojego „byłego kolegi z BIM” (Berliner Immobilienmanagement GmbH). BIM jest berlińską spółką, która zarządza nieruchomościami należącymi do władz Berlina. Film został udostępniony na YouTubie 24 grudnia 2023 roku i miał ponad 14 tys. wyświetleń.
Mels w nagraniu twierdzi, że otrzymała umowę sprzedaży willi od swojego byłego kolegi. Po krótkim nakreśleniu historii tej nieruchomości, tłumaczy, że kraj związkowy Berlin próbuje ją sprzedać od 20 lat. Pod koniec nagrania pokazano rzekomą umowę sprzedaży z 11 października 2023 roku, na mocy której BIM rzekomo sprzedał nieruchomość znajdującą się pod adresem Platz der Freundschaft 1A w Wandlitz firmie Film Heritage Inc. za 8,12 mln euro. Według Mels właścicielem tej firmy jest prezydent Ukrainy Wołodymir Zełenski.
Jednakże twierdzenie, że willa ta została sprzedana jest fałszywe.
Rzekoma umowa sprzedaży jest pełna błędów
Umowa sprzedaży nieruchomości Villa Bogensee została sfałszowana. Ze zdjęć umowy wynika, że akt sprzedaży miał zostać sporządzony przez adwokatkę Friederikę Schulenburg. Widniejąca data w akcie umowy to 10 października 2023 roku.
Z Friederike Schulenburg kontaktował się portal „t-online”. Dziennikarzom tego portalu miała powiedzieć, że umowa została sfałszowana. Schulenburg w rozmowie z AFP 3 stycznia 2024 roku wyjaśniła, że nie pełni ona funkcji radcy prawnego od ponad 10 lat. Zgodnie z niemieckim prawem, adwokaci mogą praktykować tylko do 70 roku życia, a Schulenburg ma obecnie 80 lat. Przepisy te są ustanowione w federalnym kodeksie notarialnym. W związku z tym Schulenburg nie mogła poświadczyć notarialnie umowy kupna nieruchomości rzekomo zawartej 11 października 2023 roku. Dodatkowo, jej status jako emerytowanego adwokata jest udokumentowany na stronie internetowej Berlińskiej Izby Adwokackiej.
„To całkowicie głupie fałszerstwo” – powiedziała Schulenburg. „Ani wygląd dokumentu, ani jego treść do siebie nie pasują” – dodała. Powiedziała, że prawy górny róg pierwszej strony zwykle nie jest wypełniany. Dodatkowo, jej zdaniem, nagłówek „Umowa kupna” (niem. Kaufvertrag) to kompletny nonsens. Na tak zwanej stronie tytułowej musi znajdować się informacja „do negocjacji” zawierająca nazwisko i adres notariusza. Schulenburg wskazuje, że również jej podpis jest nieprawidłowy, ponieważ zawsze podpisuje się jako „Dr Schulenburg”, a nie „F. Schulenburg” – jak to uczyniono w podrobionym dokumencie. Oświadczyła, że w związku z fałszerstwem „zamierza podjąć kroki prawne”.
Wszystkie nieścisłości widoczne w rzekomym dokumencie pokazujemy poniżej.
Warto jednak zauważyć, że istnieje związek między firmą Film Heritage Inc. a ukraińskim prezydentem. Opublikowane w październiku 2021 roku dokumenty Pandora Papers dotyczące unikania opodatkowania przez osoby zamożne dowodzą, że firma Film Heritage Inc. należała do Zełenskiego i została przeniesiona na jego żonę Olenę Zełenską w 2019 roku.
Willa Bogensee jest własnością kraju związkowego Berlin
Agencja AFP zwróciła się z pytaniami do BIM, berlińskiej spółki, która zarządza nieruchomościami należącymi do władz Berlina na temat sprzedaży willi. „Informacja jest fałszywa” – przekazali nam przedstawiciele spółki. BIM, odpowiada m.in. za zarządzanie publicznymi budynkami należącymi do tego regionu. Rzeczniczka ministerstwa finansów kraju związkowego Berlin dodatkowo potwierdziła w e-mailu 4 stycznia 2024 roku, że „nieruchomość jest własnością kraju związkowego Berlin”.
Historia posiadłości Bogensee jest bardzo bogata. Jak czytamy na stronie Centrum Historii Współczesnej Leibniza w Poczdamie, od 1913 roku nieruchomość była własnością Berlina, a od 1936 roku była oficjalną siedzibą Goebbelsa i pełniła funkcję drugiej rezydencji, gdzie były organizowane przeróżne wydarzenia. Po krótkotrwałym wykorzystaniu willi jako szpitala wojskowego przez Armię Czerwoną, komunistyczna Wolna Młodzież Niemiecka (FDJ) przeniosła się do posiadłości Bogensee, wówczas znanej jako „Waldhof”. Miało to miejsce w marcu 1946 roku, kiedy to pełniła funkcję „Centralnej Szkoły Przywództwa Młodzieży”. Z początkiem lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku na terenie nieruchomości zbudowano kolejne budynki dydaktyczne i mieszkalne dla grupy FDJ, a po zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku do jednego z budynków wprowadziło się Międzynarodowe Centrum Edukacyjne Federacji Pracy Socjalnej. Obiekt stoi pusty od 1999 roku.
„Ostatnim razem, kiedy BIM próbował sprzedać tę nieruchomość, to było około 10 lat temu” – powiedziała AFP Johanna Steinke, rzeczniczka BIM. Zostało to również potwierdzone przez ministerstwo finansów kraju związkowego Berlin. „Towarzyszył temu skomplikowany proces, który zakończył się niepowodzeniem po kilku latach” – wyjaśniła Steinke, dodając, że nie było wówczas „żadnych realnych ofert”.
Jak mówi, dziś polityka Berlina w zakresie nieruchomości jest inna. „Grunty należące do państwa nie były sprzedawane przez wiele lat” – podkreśliła. W przypadku terenu Bogensee, BIM „prowadzi rozmowy z rządem federalnym, gminą Wandlitz i krajem związkowym Brandenburgia o potencjalnych możliwościach rozwoju dla całego terenu”. Ponieważ rezydencja od lat stoi pusta i „potrzebuje renowacji”, oznacza to „długotrwały proces”.
To, że teren oraz nieruchomość nie zostały sprzedane potwierdziła również rzeczniczka ministerstwa finansów kraju związkowego Berlin. „Nieruchomość nie była użytkowana od 2001 roku”. Zgodnie z brandenburską ustawą o ochronie zabytków willa jest również zarejestrowana jako zabytek.
Sabine Mels jest nieznana BIM
BIM nie tylko dementuje informacje o umowie kupna, ale także neguje twierdzenie przedstawione przez kobietę w filmie, jakoby wcześniej pracowała ona dla BIM. Steinke: „Nie było i nie ma u nas pracownicy o imieniu i nazwisku Sabine Mels”.
Domniemane rezydencje i aktywa ukraińskiego prezydenta Zełenskiego były przedmiotem częstych dezinformacji od czasu agresji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku. Na przykład fałszywie informowano, że zarabia on 11 mln dolarów miesięcznie i ma rezydencję na Florydzie. AFP zbiera dezinformacje związane z wojną w Ukrainie i można je przeczytać pod tym linkiem.
