Opady śniegu w Arabii Saudyjskiej nie są zjawiskiem niezwykłym. Według publikacji, które krążyły w mediach społecznościowych pod koniec lutego 2023 roku, w miesiącu tym „po raz pierwszy od prawie 100 lat” padał śnieg w tym regionie. Jako dowód do publikacji dołączone jest nagranie ukazujące dromadery na ośnieżonej pustyni. Publikacja ma przeczyć globalnemu ociepleniu, które w ostatnich dekadach spowodowane zostało przez działanie człowieka. Jednak twierdzenie to nie jest prawdą: nagranie, nakręcone w pobliżu miasta Tabuk, w północno-zachodniej części kraju, zostało wyemitowane już w 2021 roku. Śnieżne epizody, choć rzadkie na pustyni, nie są wyjątkowe w tym regionie – potwierdziła AFP Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO), podkreślając, że nagłe fale zimna nie stanowią zaprzeczenia naukowego konsensusu w sprawie globalnego ocieplenia.
„W Arabii Saudyjskiej pierwszy raz od stu lat spadł śnieg.” – napisał 27 lutego 2023 użytkownik Facebooka zamieszczając krótkie nagranie z dromaderami na ośnieżonej pustyni.
To samo nagranie z podobnym opisem zamieścił 26 lutego inny polski użytkownik Twittera powołując się na publikację w języku angielskim z 25 lutego. Dwa dni wcześniej nagranie zamieścił francuskojęzyczny użytkownik Twittera, Silvano Trotta, którego portal Conspiracy Watch demaskujący strony szerzące dezinformację określił jako zwolennika teorii spiskowych, między innym na temat epidemii Covid-19. Jego tweet z filmem podało dalej blisko 1.800 użytkowników.
W nagraniu widać jak śnieg pada na dwa dromadery, sfilmowane w środku nocy w zaśnieżonym, górskim, pustynnym terenie.
Niektórzy ironicznie pisali: „Klimat ociepla się ostatnio niemiłosiernie. Sytuacja jest krytyczna!!!”. Kwestionowali konsensus nauki w sprawie globalnego ocieplenia i sugerowali, że ten śnieżny epizod w regionie kojarzonym z bardzo wysokimi temperaturami stanowi zaprzeczenie dla naukowego konsensusu w sprawie globalnego ocieplenia.
Jednakże wideo nie zostało nakręcone w 2023 roku. Materiał został opublikowany w 2021 roku przez kilka mediów, które pokazywały opady śniegu w północnej Arabii Saudyjskiej, w pobliżu miasta Tabuk. Ponadto, wbrew temu, co twierdzi się w publikacjach, nie jest to pierwszy raz, kiedy kraj ten zanotował opady śniegu w ciągu ostatnich 100 lat, co potwierdziła AFP Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO), i co również można zobaczyć na wielu archiwalnych zdjęciach.
Film nakręcony w 2021 roku
Dzięki odwrotnemu wyszukiwaniu obrazem za pomocą narzędzia Google Lens, odnaleźliśmy te same kadry z filmu w kilku artykułach opublikowanych już w lutym 2021 roku, m.in.na stronach Arab News i Gulf Today 19 lutego 2021.
Z artykułów dowiadujemy się, że do opadów śniegu doszło na północnym zachodzie kraju, w pobliżu miasta Tabuk, w regionie o tej samej nazwie.
Nagranie zrobiło furorę w mediach społecznościowych i już wtedy sceptycy klimatyczni kwestionowali globalne ocieplenie.
Śnieg w Arabii Saudyjskiej? To nie jest „rzadkość”
Niemniej jednak, tego typu epizody pogodowe wcale nie należą do rzadkich w niektórych regionach Arabii Saudyjskiej, zwłaszcza tych położonych w górzystym regionie w pobliżu granicy z Jordanią.
Podczas opadów śniegu w Tabuk w 2021 roku, rzecznik prasowy ambasady Arabii Saudyjskiej w Stanach Zjednoczonych, Fahad Nazer, w tweecie z 18 lutego roku, wyjaśnił, że ten rodzaj zdarzenia pogodowego „nie jest rzadki dla tego regionu”.
„Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie wszystkie części królestwa [Arabii Saudyjskiej] są gorące przez cały rok” – napisał.
Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) w mailu do AFP z 27 lutego potwierdziła tego typu zdarzenia pogodowe: „W Arabii Saudyjskiej zdarzały się w przeszłości, przed rokiem 2021, śnieżne epizody” – wyjaśnił przedstawiciel organizacji Omar Baddour.
„W zimie wtargnięcie zimnego powietrza z obszarów polarnych obejmuje również Bliski Wschód, w tym Liban, Syrię, Jordanię i okolice” – mówi meteorolog. „Niejednokrotnie, choć rzadko, może ono migrować dalej na południe do Arabii Saudyjskiej. Jeśli w powietrzu jest wystarczająco dużo wilgoci, a temperatura spada blisko zera, lub poniżej zera, może to prowadzić do opadów śniegu, nawet w regionie pustynnym” – napisał.
W ostatnich latach wiele artykułów w międzynarodowej prasie opisywało opady śniegu w tym pustynnym regionie północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej, podczas zim 2013-2014, 2016-2017, a nawet ostatnio w 2022 roku. AFP opublikowała zdjęcia tych opadów śniegu w zeszłym roku (poniżej).
Agencja turystyczna Arabii saudyjskiej podkreśla, że śnieg nie jest zupełnie całkiem „niespotykanym” zjawiskiem w tym kraju, a nawet promuje na swojej stronie takie zimowe atrakcje jak jazda na sankach w północnej Arabii Saudyjskiej .
„Biorąc pod uwagę iż śnieg w królestwie Saudów jest niecodzienny, jazda na sankach wydaje się być tym większą atrakcją zimową” – czytamy na stronie, na której agencja pokreśla że „opady śniegu nie są tak częste jak w innych krajach na świecie”.
Globalne ocieplenie: nie mylić pogody z klimatem
Region Tabuk rzeczywiście doświadczył śnieżnego epizodu na początku 2023 roku, czytamy w artykule opublikowanym przez Saudi Arab News 10 stycznia.
Jednak te nagłe fale zimna nie stanowią zaprzeczenia dla globalnego ocieplenia w tym regionie i kraju. Roczne temperatury w Arabii Saudyjskiej, a także w regionie Tabuk, stale rosną od początku XX wieku, jak wynika z danych Portalu Zmian Klimatycznych Banku Światowego (patrz poniżej).
„Ogólnie rzecz biorąc, [te opady śniegu] nie przeczą temu, czego spodziewamy się w związku ze zmianami klimatycznymi” – mówi Omar Baddour. „W skali globalnej ekstremalnie niskie temperatury stają się rzadsze, ale nadal są rejestrowane i będą”.
Meteorolog zwraca również uwagę na to, że większe parowanie związane z ociepleniem oceanów może również prowadzić do występowania „większej wilgotności w atmosferze”, co ostatecznie może „sprzyjać” opadom śniegu.
Dlatego też nie należy mylić pogody z klimatem: klimat to całość zjawisk pogodowych występujących na określonym obszarze w dłuższym okresie, w przeciwieństwie do pogody, która opisuje bardzo krótkoterminowe warunki atmosferyczne. Różnicę wyjaśnia Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej IMGW – PIB
W skali globalnej Światowa Organizacja Meteorologiczna ogłosiła 12 stycznia 2023 roku, że ostatnie osiem lat było „najcieplejszym okresem w historii świata”. Te obserwacje są zgodne z prognozami Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), który od czasu powstania w 1988 roku ostrzega przed globalnym ociepleniem względem okresu przedindustrialnego.
Twierdzenia minimalizujące zjawisko globalnego ocieplenia klimatu, jak również odpowiedzialność jaką za wzrost temperatur ponosi ludzka działalność to częsty temat dezinformacji w mediach społecznościowych. AFP poddała weryfikacji niektóre fałszywe publikacje na te tematy w swoich artykułach w języku francuskim i polskim, m.in. o fałszywych mapach pogody oraz o sygnatariuszach „Światowej Deklaracji Klimatycznej”.
