Kilkadziesiąt użytkowników mediów społecznościowych udostępniło zdjęcie rzekomo przedstawiające prezydent Estonii w towarzystwie jej syna. W rzeczywistości na fotografii widać Kersti Kaljulaid, byłą prezydent Estonii w latach 2016-2021 w towarzystwie pisarza podczas wręczenia nagród przyznawanych działaczom wspierającym walkę z przemocą seksualną w tym kraju.
„Prezydent Estonii i jej syn” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 11 sierpnia 2022 roku. Na fotografii widać dwie osoby w różnym wieku w sukienkach – jedna z nich trzyma kwiaty i statuetkę.
Zdjęcie było również udostępniane dzień wcześniej na Twitterze z podobnym twierdzeniem, że „w mediach potwierdzają, że to oni”. Tweet miał 243 udostępnień.
Zrzut ekranu z Facebooka wykonany 23 sierpnia 2022 rokuKomentujący zdawali się wierzyć w prawdziwość tej informacji: „chore czasy nastały” i „upadek społeczeństwa” – pisali.
Zdjęcie jednak nie przedstawia prezydenta Estonii – od 2021 r. jest nim Alar Karis, genetyk, naukowiec i nauczyciel akademicki. Na fotografii widzimy jednak Kersti Kaljulaid, byłą prezydent w towarzystwie pisarza Mikka Parnitsa.
Jak czytamy w biografii byłej prezydent Estonii, Kersti Kaljulaid urodziła się w 1969 r. Ma czwórkę dzieci i czworo wnucząt. Od 2021 r. pełni funkcję rzecznika do spraw zdrowia, dobrobytu kobiet, dzieci i młodzieży.
Tożsamość osób widocznych na fotografii udało nam się ustalić dzięki odwrotnemu wyszukiwaniu obrazów w Google’u. Nasze poszukiwania doprowadziły nas do fotografii, na której widać trzy różne osoby opublikowanych w kilku estońskich artykułach z 2020 roku (1, 2).
W jednym z artykułów z 19 sierpnia 2020 r. możemy przeczytać, że „prezydent Kersti Kaljulaid i minister sprawiedliwości Raivo Aeg wyróżnili osoby, które przyczyniły si do zapobiegania przemocy”. Wśród laureatów „znalazł się kontrowersyjny pisarz Mikk Pärnits”.
Wpisując do wyszukiwarki imię i nazwisko pisarza, trafiliśmy na jego profil na Facebooku, w którym udało nam się odnaleźć oryginalne zdjęcie udostępnione przez niego samego.
Zrzut ekranu z Facebooka Mikka Pärnitsa wykonany 23 sierpnia 2022 rokuMikk Pärnits podczas uroczystości wręczenia nagród za przeciwdziałanie przemocy był jednym z ośmiu nagrodzonych. Więcej zdjęć z uroczystości rozdania nagród można obejrzeć w tym artykule. Jak czytamy na oficjalnej stronie estońskiego ministerstwa sprawiedliwości, nagroda przyznawana jest osobom, które „znacząco przyczyniły się do zapobieganie przemocy w Estonii”.
Pärnits swój ubiór podczas tego wydarzenia komentował w sierpniu 2020 r. na Facebooku: „Nie włożyłem garnituru. Garnitur to rodzaj męskiej zbroi, forma ochrony. Mężczyzna w średnim wieku w garniturze może powiedzieć niewiarygodne rzeczy, a ludzie będą mu wierzyć, wzdychając z zachwytu. Postanowiłem stać się bezbronnym, wyśmiewanym, zabawnym. Często tak właśnie postrzegane są kobiety”.
Pärnitsowi przyznano nagrodę za stworzenie wspólnie z Marianne Ubaleeht kampanii na Instagramie „It’s not okay”, której celem jest walka z przemocą wobec kobiet poprzez nagłaśnianie przypadków molestowania i zachęcanie osób, które tego doświadczyły do udostępniania wiadomości zawierających nękanie, molestowanie i groźby.
Kontrowersje wokół przyznania nagrody wzbudziło przemówienie Pärnitsa, który według artykułu opublikowanego na portalu „Delfi” z 19 sierpnia 2020 r. miał powiedzieć, że tradycyjna rodzina jest „najniebezpieczniejszym miejscem dla dziecka oraz dla kobiety”. Transkrypcja przemówienia Pärnitsa dostępna jest na jego Facebooku.
Były minister sprawiedliwości Raivo Aeg napisał jeszcze tego samego dnia na Facebooku, że „decyzja o przyznaniu nagrody jest nieważna”, ponieważ została przyznana bez podpisu ministra.
W marcu 2021 r. Mikk Pärnits zwrócił się do byłego ministra sprawiedliwości z pytaniem czy przyznana mu nagroda jest ważna i jak się okazuje, ministerstwo przyznało, że nagroda nadal jest ważna. W komunikacie prasowym estońskiego ministerstwa sprawiedliwości z 2020 r. pisarz znajduje się wśród nagrodzonych. Jego imię i nazwisko również znajduje się na oficjalnej stronie dotyczącej estońskiej nagrody.
Gdy poprosiliśmy Mikka Pärnitsa o komentarz w sprawie zdjęcia 22 sierpnia 2022 r., odpowiedział AFP, że fałszywe twierdzenie wykorzystane w fotografii to „trolling skrajnej prawicy”.
AFP Sprawdzam zweryfikowało w 2020 r. podobne zdjęcie z fałszywym twierdzeniem, które pokazywało byłą prezydent Estonii i pisarza podczas gali wręczenia nagród.
