Kilkaset osób udostępniło w połowie marca post z filmem, w którym widać konwój samochodów wśród klęczących wzdłuż drogi ludzi. Nagranie ma ukazywać przeniesienie Najświętszego Sakramentu z kijowskiej katedry do bunkra. Jednak nagranie to pochodzi z 2015 roku. Nie przedstawia też Kijowa lecz okolice Drohobycza, w zachodniej części Ukrainy. Klęczący ludzie żegnają w ostatniej drodze ukraińskiego żołnierza, który zmarł w wyniku ran odniesionych podczas walk w rejonie lotniska w Doniecku.
„Kijów. Przewiezienie Najświętszego Sakramentu z katedry kijowskiej do bunkra. Poprzednie miało miejsce podczas II WŚ. Święty Boże….” – czytamy w publikacji udostępnionej 13 marca 2022 r. na Facebooku. W nagraniu widać konwój samochodów jadący przez teren zabudowany. Na poboczach, po obu stronach widać klęczących ludzi. Nagranie trwa kilkanaście sekund.
Nagraniu towarzyszy smutna pieśń w języku ukraińskim. Post zyskał ponad 300 udostępnień. Inne posty nie precyzują, że chodzi o Kijów ( 1), mowa jest ogólnie o Ukrainie i toczącej się obecnie wojnie. W niektórych postach na Facebooku ( 1, 2 ) nagranie jest dłuższe, trwa minutę. Zostało opatrzone tytułem w języku polskim: „Jezus Eucharystyczny przewożony z katedry kijowskiej do bunkra”. Nagranie było również popularne na Twitterze.
Film pojawił się również wśród niemieckojęzycznych i hiszpańskojęzycznych użytkowników Facebooka.
24 lutego 2022 roku Władimir Putin rozpoczął inwazję na Ukrainę. Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych, z ogarniętej wojną Ukrainy uciekło do innych krajów już ponad cztery miliony ludzi – najwięcej, bo ponad 2,3 mln trafiło do Polski. Wiele ukraińskich miast znalazło się pod rosyjskim ostrzałem rakietowym. W czasie ataków, mieszkańcy Charkowa, Kijowa chronią się w bunkrach, piwnicach lub metrze. Bomby spadają na obrzeżach stolicy.
W niektórych miastach, m.in. we Lwowie cenne dzieła sztuki zostały przeniesione do schronów, czytamy w artykułe Ukraińskiej Prawdy.
O ile omawiane przez nas nagranie jest prawdziwe, ukazuje ono zupełnie inną sytuację: pogrzeb ukraińskiego żołnierza w 2015 roku.
Co to za nagranie?
Nagranie wyszukaliśmy przy pomocy narzędzia InVID, które oferuje możliwość odwróconego wyszukiwania obrazem. Udało nam się odnaleźć kilka wersji filmu, najstarsze jakie odnaleźliśmy na YouTubie pochodzi z 16 kwietnia 2015 roku. Jest też dużo dłuższe niż te które omawiamy: trwa ok. 8 minut. W tytule czytamy „Spójrzcie rosyjscy bracia jak Ukraińcy witają swojego zmarłego bohatera-cyborga poległego z rąk rosyjskich okupantów”. Na początku nagrania (ok. 0’34” minuty) można odczytać tablice drogowe a na nich wskazówki: w lewo droga prowadzi na Stryj, w prawo do Drohobycza.
Widoczne są trzy pojazdy: pierwszy ma na dachu sygnał świetlny, jako drugi jedzie brązowy furgon, trzeci to samochód osobowy z flagą ukraińską. Wszystkie mają włączone światła awaryjne. Konwój mija po drodze setki klęczących ludzi. Niektórzy trzymają flagi narodowe Ukrainy – w kolorze niebieskim i żółtym oraz flagi nacjonalistów ukraińskich w kolorze czerwonym i czarnym.
Pod koniec nagrania konwój dojeżdża do wioski. Widoczna jest kapliczka, mostek oraz ludzie niosący trumnę przykrytą ukraińską flagą.
Tę samą trumnę widzimy pod koniec filmu wnoszoną przez kilku mężczyzn, jak się domyślamy, na teren cmentarza.
Film kończy się napisem: „Sława bohaterom Ukrainy! Śmierć rosyjskim okupantom!”
Podobnych filmów, w których poległych w obronie kraju żołnierzy Ukraińcy żegnają na kolanach przy drodze w ukraińskich mediach społecznościowych jest więcej. (1, 2).
Wyszukaliśmy miejscowość przez którą przejeżdżał konwój. To Medenice, w obwodzie lwowskim. Można pojechać do miasteczka w wirtualną podróż korzystając z Google Street View.
Na zrzutach ekranu (poniżej) widoczne są identyczne elementy krajobrazu, (zaznaczyliśmy je na czerwono), które potwierdzają że kondukt z nagrania przejeżdża przez Medenice.
Kim był poległy żołnierz. Gdzie został pochowany?
Analiza Google Maps pozwoliła nam odtworzyć drogę konduktu. Z Medenic ciało z trumną przejechało 7,8 km, przez miejscowość Rabczyce aż do Litynii.
Informacji o pogrzebie szukaliśmy w ukraińskich mediach. Z artykułu w gazecie Korupcyja z 1 lutego 2015 roku dowiedzieliśmy się, że we wsi Litynia, rejon Drohobycza, obwód lwowski pochowano 49-letniego mieszkańca wioski Petro Mykołajowicza Jackiwa. Ilustracją artykułu jest zrzut ekranu z omawianego przez nas nagrania.
„W bitwie pod Piski zginął 49-letni mieszkaniec wsi Litynia w rejonie drohobyckim Petro Mikołajowicz Jackiw – informuje IA Corruption Info.
Pogrzeb Petra Jackiwa odbył się w środę, 28 stycznia. Bohatera spotkali mieszkańcy sąsiadów i, bez przesady, cała rodzinna wieś. Dorośli i dzieci klęczeli po obu stronach drogi z flagami i czarnymi wstążkami żałobnymi, zapalając świece. W oczach prawie wszystkich pojawiły się łzy, bo życie każdego żołnierza, który zginął za Ukrainę, jest najwyższą ceną, o której powinny pamiętać obecne i przyszłe pokolenia.” – czytamy w artykule.
W innym artykule z portalu lokalnego z Drohobycza czytamy, że Petro Jackiw zgłosił się na ochotnika do walki kiedy przebywał w Paryżu, we Francji gdzie pracował.
We wspomnieniu o żołnierzu zamieszczonym na portalu Memory book czytamy, że zmarł on 21 stycznia 2015 r. w CML w Krasnoarmejsku w obwodzie donieckim od ran otrzymanych w walce z rosyjskimi siłami zbrojnymi w pobliżu wsi Piski (rejon Jasynuwata) w pobliżu lotniska w Doniecku (DAP). Został pośmiertnie odznaczony Orderem Odwagi III stopnia „za osobistą odwagę i wysoki profesjonalizm w obronie suwerenności państwowej i integralności terytorialnej Ukrainy, wierność przysięgi wojskowej” – czytamy na portalu.
Ksiądz Roman Kopach, pochodzący z Litynii przekazał AFP 29 marca, że był w 2015 roku na pogrzebie Petro Jackiwa w jego rodzinnej wiosce, podobnie jak setki mieszkańców z okolicznych miejscowości.
O żołnierzach, którzy bronili lotniska w Doniecku powstał film pt. Cyborgi. Była to jedna z najgroźniejszych i najbardziej śmiercionośnych bitew w trakcie wojny z oddziałami pro-rosyjskimi w Donbasie od wiosny 2014 r. Obrona trwała kilka miesięcy.
Informacje o rzekomym przeniesieniu Najświętszego Sakramentu z katedry w Kijowie poddały weryfikacje inne portale fact-checkingowe m.in. Reuters oraz w polski Konkret24.
Wniosek: film, na którym widać konwój samochodów wśród klęczących wzdłuż drogi ludzi nie pokazuje przeniesienia Najświętszego Sakramentu z kijowskiej katedry do schronu w czasie toczącej się w Ukrainie wojny. Nagranie to pochodzi ze stycznia 2015 roku. Nie przedstawia też Kijowa lecz miasteczko w okolicach Drohobycza, w zachodniej części Ukrainy. Klęczący ludzie towarzyszą w ostatniej drodze żołnierzowi, który zginął w 2015 roku.
