W mediach społecznościowych rozpowszechniane są fałszywe treści, które utrzymują, że ochroniarz Wołodomira Zełeńskiego to jego sobowtór. Publikacjom towarzyszy materiał wideo z niedawnej wizyty prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena w Kijowie, podczas której rzekomo udało się uchwycić sobowtóra ukraińskiego prezydenta. Tożsamość tego mężczyzny nie jest jednak tajemnicą – to Maksym Doniec, który od 2019 roku jest ochroniarzem Zełeńskiego i był z nim wielokrotnie fotografowany w przeszłości.
„Ale wtopa dwóch Zełeńskich sobie drepcze” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 28 lutego 2023 roku.
Publikacja zawiera zrzut ekranu z nagrania opublikowanego przez Fakt, gdzie możemy przeczytać w nagłówku: „Niespodziewana wizyta Bidena w Kijowie”. Nagranie przedstawia Zełeńskiego i Bidena, którzy wchodzą po schodach pałacu prezydenckiego w Kijowie. Amerykański prezydent odwiedził Kijów 20 lutego 2023 roku, a wizytę tę do ostatniej chwili utrzymywano w tajemnicy.
Inne posty pokazują także zrzuty ekranu tego samego wideo, ale sprzed pałacu prezydenckiego, gdzie obaj przywódcy wymieniają między sobą uścisk dłoni. W tle widać mężczyznę w czarnej bluzie i w spodniach moro.
Zrzut ekranu z Facebooka wykonany 8 marca 2023 roku
Podobne treści były także udostępniane w języku francuskim, hiszpańskim, niemieckim, rumuńskim i słowackim. Treści te rozpowszechniał także na Telegramie Władimir Sołowjow, rosyjski prokremlowski prezenter telewizyjny i propagandysta.
Narracja dotycząca rzekomego sobowtóra Zełeńskiego szybko została przejęta, a następnie rozpowszechniana m.in. na Twitterze przez zwolenników teorii spiskowej QAnon oraz amerykańskiego, skrajnie prawicowego radiowca Stew Petersa, który szerzył dezinformację na temat szczepionek przeciwko Covid-19.
Peters udostępnił klip z prorosyjskiego konta na Telegramie i napisał: „Zełeński z Bidenem i… Zełeński? Wygląda jak jakaś usterka w Matriksie”.
Na pierwszy rzut oka rzeczywiście może się wydawać, że za Zełeńskim podąża sobowtór, ponieważ obaj mężczyźni są podobnie zbudowani i ubrani. Jednak wiele innych, lepszej jakości ujęć, które wykonano podczas wizyty Bidena w Kijowie pokazuje różnice między tymi dwoma postaciami. Rzekomy sobowtór, to tak naprawdę Maksym Doniec, który jest szefem osobistej ochrony prezydenta Ukrainy od 2019 roku.
Nagranie i jego pochodzenie
Zrzuty ekranu, które zostały wykorzystane w fałszywych publikacjach pochodzą z nagrania opublikowanego przez Fakt, jednego z najlepiej sprzedających się tytułów w kraju. Logo Faktu można zauważyć w prawnym górnym rogu. Wideo zostało opublikowane 20 lutego podczas wizyty Bidena w Ukrainie kilka dni przed rocznicą rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Po spotkaniu w pałacu prezydenckim w Kijowie, obaj przywódcy udali się do cerkwi św. Michała oraz do ambasady USA w Kijowie. Udostępnione w sieci wideo zostało nagrane w pałacu prezydenckim.
Oryginalne nagranie udało nam się odnaleźć na kanale gazety Fakt na YouTubie. Mężczyznę, który rzekomo jest sobowtórem Zełeńskiego widać na kilku ujęciach m.in. tutaj (0:21). Nagranie pokazujące schody w pałacu prezydenckim można także obejrzeć w lepszej jakości od trzydziestej sekundy (0:30).
Na miejscu byli także obecni inni reporterzy, którzy również uchwycili mężczyznę idącego za liderami obydwu państw. Poniżej publikujemy fotografię, na której widać Zełeńskiego, Bidena oraz mężczyznę w tle.
Sylwetka ochroniarza oraz widoczne między nim a Zełeńskim różnice lepiej widać po powiększeniu przy pomocy narzędzia Invid-WeVerify, cyfrowego narzędzia do weryfikacji. Doniec ma inne włosy niż Zełeński oraz spodnie, które różnią się od spodni Zełeńskiego.
Doniec jest również widoczny w innych materiałach różnych agencji z pobytu Bidena w Kijowie.
Sylwetkę osobistego ochroniarza Zełeńskiego można także dostrzec w tym nagraniu agencji AFP z relacji wizyty Bidena – widać na nim, że jest to ten sam mężczyzna, który stoi w tle.
Jeśli natomiast chodzi o zrzut ekranu, na którym widać żonę prezydenta Ukrainy, Bidena oraz Zełeńskiego, którzy wymieniają uścisk dłoni, to oryginalne wideo odnaleźliśmy na oficjalnym profilu prezydenta Ukrainy na Facebooku. Również po zbliżeniu widać, że stojący w tle mężczyzna wygląda zupełnie inaczej niż prezydent Ukrainy: ma spodnie moro oraz inny zarost niż Zełeński.
Często fotografowany od 2019 roku
Od czasu nominacji na szefa prywatnej ochrony Zełeńskiego w 2019 roku, Doniec regularnie pojawiał się na zdjęciach w pobliżu Zełeńskiego. Widać go m.in. na zdjęciach zamieszczonych na oficjalnej stronie prezydenta Ukrainy, które przedstawiają służbowe podróże ukraińskiego przywódcy do różnych regionów Ukrainy.
Zrzut ekranu ze strony internetowej prezydenta Ukrainy wykonany 28 lutego 2023 roku
Donec był obecny podczas wizyty Zełenskiego w obwodzie mikołajowskim i odeskim 18 czerwca 2022 roku.
Zrzut ekranu oficjalnej strony internetowej Kancelarii Prezydenta Ukrainy z dnia 28 lutego 2023 roku
Ochroniarz Zełenskiego towarzyszył prezydentowi także w jego podróży do obwodu odeskiego 29 lipca 2022 roku.
„Doniec rzadko jest widziany w pobliżu prezydenta w placówkach zamkniętych, ale gdy tylko Zełeński przemieszcza się w bardziej niebezpieczne warunki, to podąża za nim szef służby bezpieczeństwa” – czytamy w artykule tabloidu Ilta-Sanomat w Finlandii opublikowanym w listopadzie 2022 roku.
Doniec ma strony fanów założone na Instagramie i TikToku, przy czym to drugie konto ma ponad 285 tys. obserwujących.