Wideo z 2020 roku przedstawiające byłego posła niemieckiego parlamentu zostało udostępnione kilka tysięcy razy przez internautów, którzy twierdzili, że pokazuje ono europosła zażywającego kokainę podczas sesji w Parlamencie Europejskim. W rzeczywistości mężczyzna, który pojawia się na nagraniu nakręconym w Bundestagu w Berlinie, od 2021 roku nie jest już posłem i, co więcej, nigdy nie był europosłem. Choć nie jest możliwe dokładne sprawdzenie, co dokładnie wtedy zażywał, to już wcześniej w jednym z wywiadów wspominał o swoim upodobaniu do tabaki.
„W sieciach społecznościowych krąży nagranie wideo przedstawiające rzekome zażywanie kokainy w Parlamencie Europejskim. Narkomani rządzą milionami ludzi to dlatego chcą nas pozabijać i nakarmić robactwem” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie pod koniec marca, która miała ponad 5 tys. wyświetleń. Podobne posty były także udostępniane na Facebooku tutaj i tutaj, a także na Twitterze.
„Złodzieje za pieniądze ludzi bawią się, kiedy my pracujemy za nich” – napisał w komentarzu jeden z użytkowników Facebooka.
W rzeczywistości film ten nie został nagrany w Parlamencie Europejskim, a widoczny na nim mężczyzna nigdy nie był eurodeputowanym Parlamentu Europejskiego. Jest to natomiast były niemiecki poseł, który już kiedyś wspominał o swoim zamiłowaniu do tabaki.
Nagranie zostało udostępnione również w języku francuskim i zweryfikowane przez agencję AFP.
Były niemiecki poseł, nie eurodeputowany
Dzięki metodzie odwrotnego wyszukiwania wideo za pomocą narzędzia InVid – wyjaśniamy tutaj, jak można to zrobić – byliśmy w stanie odnaleźć ten sam film, który został udostępniony na TikToku – w lepszej jakości. Widać na nim ubranego w garnitur mężczyznę, który sypie na dłoń brązowy proszek, po czym wciąga go nosem. W publikacjach krążących na Telegramie, Twitterze czy Facebooku niska jakość nagrania nie pozwalała wyraźnie dostrzec ani proszku, ani koloru substancji.
@stabil1990#schnupftabak#bundestag#jensmaier#gönnen#legende#lebendelegende#prise#tabak#15s#15sec#sympathisch#sympathielevel10♬ Prise – JPB
Opis w filmie udostępnionym na TikToku zawiera hashtagi takie jak: #bundestag, #jensmaier and #tabak.
Jens Maier był od 2013 roku posłem skrajnie prawicowej partii Alternatywa dla Niemiec (AfD). Zasiadał w Bundestagu (niższej izbie niemieckiego parlamentu) w latach 2017-2021. Od 2021 roku nie jest już posłem.
Wyszukiwanie w Google Images potwierdza, że jest to ten sam mężczyzna, którego widać w nagraniu.
Skazany w 2019 roku za rasistowski wpis na Twitterze, Jens Maier został w grudniu 2022 roku przeniesiony na wcześniejszą emeryturę ze swojej funkcji sędziego Sądu Okręgowego w Dreźnie.
Jego (nieaktualna już) biografia zarchiwizowana na stronie Bundestagu nie wspomina nic o tym, by mężczyzna o takim nazwisku zasiadał w Parlamencie Europejskim. Z kolei na niezależnej niemieckiej platformie internetowej o nazwie Abgeordnetenwatch.de, która umożliwia obywatelom Niemiec zadawanie pytań swoim przedstawicielom, możemy przeczytać, że „ten polityk nie pełni obecnie żadnej funkcji i nie jest bezpośrednim kandydatem na szczeblu stanowym, federalnym czy europejskim”.
Wyszukiwanie w Google z wykorzystaniem słów kluczowych „Jens Maier” i „Parlament Europejski” w różnych językach wyświetliło kilka artykułów o Jensie Maierze opublikowanych w ostatnich latach (1, 2, 3), ale żadne z nich nie wspomina, by ten zasiadał lub przebywał w Parlamencie Europejskim.
Przeanalizowaliśmy również stronę Parlamentu Europejskiego pod kątem imienia i nazwiska niemieckiego posła, ale gdy wpisywaliśmy „Jens Maier” do portalu, nasze wyniki nie dawały żadnego rezultatu. Nie pojawia się on ani na liście europosłów obecnej kadencji (2019-), ani poprzedniej (2014-2019).
„Udało nam się potwierdzić, że wideo nie przedstawia członka Parlamentu Europejskiego i nie zostało sfilmowane w PE. Twierdzenia, te są fałszywe” – przekazał agencji AFP serwis komunikacyjny Parlamentu Europejskiego 14 kwietnia 2023 roku.
Nagranie sfilmowane w niemieckim parlamencie w 2020 roku
Wyszukiwanie w Google z wykorzystaniem słów kluczowych takich jak: „Jens Meier” i „kokaina”prowadzi do kilku artykułów weryfikacyjnych opublikowanych przez inne organizacje zajmujące się fakt-checkingiem m.in. Euronews, który cytuje materiał z 9 marca 2023 roku opublikowany na YouTubie niemieckiej telewizji publicznej ARD. Poświęcony radykalnym członkom partii AfD, materiał przedstawia (4’50) Jensa Maiera. Cztery sekundy później (4’54) widzimy scenę powtarzaną w postach, które weryfikujemy.
MDR, jeden z niemieckich kanałów publicznych wchodzących w skład ARD i będący źródłem tego materiału, wyjaśnił, że ten klip pochodzi z debaty w Bundestagu z 6 listopada 2020 roku.
Jak wynika z naszych poszukiwań na stronie Bundestagu, Jens Maier w tym dniu brał udział w debacie. Nagranie z dyskusji dostępne jest na stronie niemieckiego kanału Phoenix, który transmituje m.in. sesje plenarne Bundestagu. Pokazana w sprawdzonych przez nas publikacjach scena pojawia się w szóstej minucie (6:03). Możemy rozpoznać m.in. Jensa Maiera, przypinkę z lewej strony jego marynarki i otwartą przed nim książeczkę, a także dwa przedmioty po jego lewej i prawej stronie. Siedzi on również w tym samym miejscu na niebieskim krześle i przed czarnym stołem.
W prawym górnym rogu nagranie opublikowanego na kanale Phoenix widać napis „Bundestag”.
Ponadto widoczne na tym filmie krzesła i stoły nie przypominają ani sali obrad Parlamentu Europejskiego w Brukseli, ani tej w Strasburgu (gdzie krzesła są czarne, a stoły niebieskie).
Zażywanie tabaki
Chociaż nie da się zweryfikować tego, co dokładnie deputowany spożywa na nagraniu, to wcześniej wspomniał on o swoim upodobaniu do tabaki, czy do tzw. „Schnupftabak” w rozmowie dla niemieckiej stacji telewizyjnej w sierpniu 2017 roku. Można go zobaczyć wykonującego ten sam gest na innych filmach, takich jak ten (w 5 minucie i 31 sekundzie) zamieszczony na kanale YouTube serwisu Phoenix 19 czerwca 2020 roku.
Tabaka to suchy i najczęście aromatyzowany proszek tytoniowy, który zażywa się wciągając go przez nozdrza. Pudełko używane przez Jensa Maiera w sprawdzanym przez nas nagraniu mocno przypomina to sprzedawane przez niemiecką markę tabaki Bernard.
