Scroll Top

Tusk oddał hołd ukraińskim żołnierzom poległym w wojnie z Rosją

Tusk oddał hołd ukraińskim żołnierzom poległym w wojnie z Rosją - Featured image

Author(s): Natalia SAWKA / Stanislav DOSHCHITSYN / AFP Polska / AFP Ukraina

Podczas wizyty w Kijowie 22 stycznia 2024 roku, premier Donald Tusk oddał hołd żołnierzom poległym w trwającej wojnie z Rosją. Niektórzy użytkownicy mediów społecznościowych udostępnili nagranie z tego wydarzenia z fałszywym twierdzeniem, jakoby szef rządu miał wtedy złożyć „hołd pamięci poległych banderowców”, którzy działali w czasie nazistowskiego reżimu podczas II wojny światowej. Jednak doniesienia mediów, ukraińscy i polscy urzędnicy oraz dowody związane z geolokalizacją pokazują, że premier złożył kwiaty pod Ścianą Pamięci poległych Ukrainy w wojnie rosyjsko-ukraińskiej, a nie pod miejscem upamiętniającym żołnierzy Stepana Bandery. Jak przekazały AFP władze miasta Kijowa, w stolicy Ukrainy nie ma takiego pomnika. 

„Tusk podczas swojej wizyty w Kijowie złożył hołd pamięci poległych banderowców” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 22 stycznia 2024 roku wraz z nagraniem pokazujących ukraińskich mundurowych, którzy wraz z wieńcami w kolorach flagi Ukrainy i Polski maszerują przez ulicę. Następnie widać ścianę, na której widać małe portrety. Tusk maszeruje, a następnie składa ukłon pod wieńcem pod ścianą z fotografiami.

Podobne posty miały ponad 200 udostępnień na platformie X oraz setki wyświetleń na Telegramie.

Większość użytkowników zdawała się wierzyć w przesłanie publikacji. „Potomek oficera Wermachtu składa hołd potomkom sojusznika” – pisali niektórzy w komentarzach. „Tusk nigdy nie ukrywał, że jest prohitlerowski” – pisał ktoś inny, odnosząc się do tego, że banderowcy kolaborowali z nazistowskim reżimem podczas II wojny światowej.

Jednak, premier Tusk podczas swojej wizyty w Kijowie nie „złożył hołdu banderowcom” – pokazuje śledztwo AFP. Jak wynika z oficjalnych doniesień oraz informacji przekazanych przez media, Tusk złożył hołd żołnierzom, którzy zginęli w wojnie z Rosją. W Kijowie nie ma pomnika żołnierzy Bandery, jak poinformowały AFP władze stolicy. Niemniej jednak, w jednym z kijowskich parków znajduje się krzyż imienia Stepana Bandery, ale oddalony jest on ponad 20 minut drogi od ściany pamięci, gdzie Donald Tusk złożył kwiaty.

Zrzuty ekranu z Facebooka oraz portalu X wykonane 29 stycznia 2024 roku

Termin „Banderowcy”, który został użyty w mediach społecznościowych kojarzony z takimi słowami jak „banda” czy „bandyta” i często jest używany w odniesieniu do Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zbrojnej formacji Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, (OUN) która powstała w 1929 roku. Nazwa pochodzi od nazwiska Stepana Bandery, czołowego działacza frakcji, którego wielu Ukraińców uważa za symbol heroicznego oporu wobec dominacji Moskwy. Inni łączą go z masowymi mordami i współpracą z nazistami.

Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku, kremlowska propaganda wielokrotnie powtarzała, że na Ukrainie szeroko rozpowszechniony jest nazizm. Prorosyjscy użytkownicy mediów społecznościowych często wykorzystywali OUN i Banderę jako dowód „gloryfikacji nazizmu” na Ukrainie. AFP już wcześniej sprawdzała niektóre z tych twierdzeń (tutaj i tutaj).

Tusk oddał hołd ukraińskim żołnierzym, którzy zginęli w wojnie z Rosją

Premier Donald Tusk 22 stycznia 2024 r. złożył wizytę w Kijowie (link zarchiwizowany), gdzie rozmawiał m.in. z Prezydentem Wołodymyrem Zełenskim i Premierem Denysem Szmygalem.

„Prezes Rady Ministrów z Premierem Ukrainy złożyli wieniec pod Ścianą Pamięci Poległych Obrońców Ukrainy w Kijowie” –przekazał AFP w emailu 2 lutego 2024 roku Maciej Wewiór, zastępca dyrektora Centrum Informacyjnego Rządu. O wizycie informowały różne media (1, 2, 3).

Rozmowy liderów dotyczyły tego, w jaki sposób Polska może nadal wspierać Ukrainę w trwającej niemal dwa lata wojnie z Rosją i w jaki sposób rozwiązać problemy dotyczące dostaw zboża. Tematem była też sytuacja związana z blokadą na granicy spowodowana protestem przewoźników.

Wydarzenie było też relacjonowane przez media ukraińskie i międzynarodowe, w tym AFP (zarchiwizowany link tutaj i tutaj).

Denys Shmygal i Donald Tusk podczas ceremonii składania wieńców pod Ścianą Pamięci Poległych za Ukrainę,Kijów 22 stycznia 2024 roku – HANDOUT / Ukrainian Prime Minister Press-s

Dzięki metodzie odwrotnego wyszukiwania wideo, dowiedzieliśmy się, że nagranie zostało opublikowane na ukraińskim portalu (zarchiwizowany link) 22 stycznia 2024 roku. Inny film, który ukazuje to samo wydarzenie, ale z innej perspektywy, można znaleźć na oficjalnym profilu portalu X premiera Tuska (zarchiwizowany link) oraz na stronie telewizji TVP.

„Prezes Rady Ministrów złożył także hołd poległym w wojnie z Rosją oraz spotkał się z ukraińskimi studentami w ramach Dnia Jedności Ukrainy” – czytamy na oficjalnej stronie prezesa rady ministrów (zarchiwizowany link).

Również premier Ukrainy Denys Szmygal opublikował nagranie na swoim oficjalnym profilu na portalu X (zarchiwizowany link) oraz na Telegramie. „Dzisiaj razem z premierem Polski @donaldtusk uczciliśmy pamięć obrońców Ukrainy, którzy zginęli z wojnie. Nasza walka z agresorem to walka o wolność i wartości całego demokratycznego świata. Jesteśmy wdzięczni naszym partnerom za trwanie przy #Ukraina” – czytamy w jego wpisie na portalu X.

Zrzut ekranu z oficjalnego konta X Denysa Smygala, 31 stycznia 2024 roku

AFP nie znalazła żadnych doniesień medialnych mówiących o tym, że Donald Tusk oddał hołd „banderowcom”.

Ściana pamięci od 2014 roku

Wyszukiwanie w Google’u słów kluczowych w języku ukraińskim „pomnik”, „Kijów” i „wojna w Ukrainie” doprowadziło nas do artykułu opublikowanego w Wikipedii opisującej ścianę upamiętniającą żołnierzy, którzy zginęli w czasie wojny z Rosją. W artykule widoczne jest zdjęcie przedstawiające tę samą ścianę, jak ta widoczna w filmie udostępnionym w mediach społecznościowych.

Zrzut ekranu strony Wikipedii z artykułem o Ścianie Pamięci poległych za Ukrainę, 30 stycznia 2024 roku

Dzięki temu byliśmy w stanie odnaleźć dokładną lokalizację Ściany Pamięci Poległych Obrońców Ukrainy. W tle za ścianą widać prawosławny kościół, Monastyr Michajłowski o Złotych Kopułach.

Ściana należy do kościoła i biegnie wzdłuż ulicy Tryokhsviatytelskiej (Trzech Świętych) w pobliżu Placu Michałowskiego. To właśnie tą ulicą idą premierzy widoczni w filmie. Niebieska ściana widoczna jest w Google Street View, ale jest pusta, ponieważ zdjęcia opublikowane przez Google są z 2011 roku. Poniżej porównanie:

Porównanie Google Street View i wideo opublikowanego w mediach społecznościowych, 30 stycznia 2024 roku

Dla porównania, również zdjęcia wykonane podczas wizyty i opublikowane przez Kancelarię Premiera pokazują Tuska i Szmygala z niebieską ścianą za nimi i kościołem.

Porównanie zdjęć wykonanych w Google Street View i opublikowanych na oficjalnej stronie Premiera RP, 31 stycznia 2024 roku

Na ścianie umieszczone są zdjęcia i krótkie biografie ukraińskich wolontariuszy, żołnierzy i przedstawicieli sił bezpieczeństwa, którzy od 2014 roku zginęli w obronie Ukrainy w trwającym konflikcie z Rosją.

Kobieta składa kwiaty pod Ścianą Pamięci Poległych Obrońców Ukrainy w Kijowie, 17 stycznia 2024 roku – SERGEI SUPINSKY / AFP

Wielu polityków i gości odwiedzających Kijów oddaje hołd tą ścianą. Na przykład w 2023 roku prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski oraz prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden również składali tam kwiaty (zarchiwizowany link).

Krzyż ku czci Stepana Bandery w Kijowie

Agencja AFP zapytała się przedstawicieli miasta Kijowa czy w mieście znajduje się jakiekolwiek miejsce pamięci poświęcone Stepanowi Banderze, jego żołnierzom czy Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.

„Nie ma takiego pomnika” w Kijowe – przekazała nam rzeczniczka mera Witalija Kliczki, Oksana Zinowiewa w wiadomości przesłanej na WhatsAppie 31 stycznia 2024 roku.

Znaleźliśmy jednak krzyż pamięci „ku czci” Stepana Bandery, który został uroczyście odsłonięty 14 października 2021 roku, który jest dedykowany „walczącym o wolną Ukrainę”. O krzyżu informowały również lokalne media.

Zapytana o krzyż Aministracja Okręgu Podolskiego wysłała oficjalne pismo na WhatsAppie 1 lutego 2024 roku z informacją, że „pomnik ku czci obrońców Ukrainy” jest umieszczony w Parku Kureniwskim przy ul. Stepana Bandery 5 w Kijowie. To ponad osiem kilometrów (20 minut drogi samochodem) od Ściany Pamięci, którą odwiedził premier Tusk.

Zrzut ekranu pomnika na cześć Bandery w kijowskim parku, wykonany 1 lutego 2024 r.

Kontrowersje związane z Banderą

Stepan Bandera jest postacią kontrowersyjną. Wielu Ukraińców uważa go za bohatera walki o wolność, który walczył o niepodległość Ukrainy i za symbol podziemnego oporu wobec Sowietów. Wiele jego pomników znajduje się głównie w zachodniej części Ukrainy, na przykład we Lwowie, gdzie organizowane są również demonstracje na jego cześć.

Polska oraz Izrael zwracają jednak uwagę, że zwolennicy Bandery współpracowali z nazistami i brali udział w brutalnych czystkach etnicznych, które doprowadziły do śmierci tysięcy Polaków i Żydów na Wołyniu podczas II wojny światowej.

Fact Checker Logo
Pierwotnie opublikowane tutaj.
Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.