Setki udostępnień miały publikacje na Facebooku o rezygnacji z turnieju Australian Open trzech tenisistów. Powodem miały być „problemy z oddychaniem” u „w pełni zaszczepionych zawodników”. Chodzi o tenisistkę słoweńską Dalilę Jakupovic, Gruzina Nikoloza Basilaszwiliego i Australijczyka Nicka Kyrgiosa. Twierdzenie to jest nieprawdą. Tenisistka słoweńska w ogóle nie zakwalifikowała się do wielkoszlemowego turnieju w Melbourne. Z kolei Gruzin i Australijczyk zagrali w Australian Open. Obaj przeszli Covid-19.
O tegorocznym Australian Open pisaliśmy w połowie stycznia w związku z publikacjami fałszywie informującymi o rezygnacji Igi Świątek z turnieju w Melbourne z powodu problemów ze zdrowiem – rzekomo po szczepieniu przeciwko Covid-19. Wykazaliśmy, że to nieprawda. Ostatnie wygrane najlepszej polskiej tenisistki są dowodem na to, że uczestniczy ona w turnieju i, co więcej, jest w dobrej formie. W internecie krążą inne publikacje o kolejnych rzekomych rezygnacjach. Dezinformację podgrzewa historia z Serbem Novakiem Djokovićem, który nie został wpuszczony do Australii na rozgrywki Australian Open z powodu braku szczepienia przeciwko Covid-19.
„Ledwie kilka wzmianek w całym internecie o trzech w pełni zaszczepionych tenisistach, którzy już na etapie kwalifikacji pożegnali się z turniejem z powodu problemów z oddychaniem. Tenisiści mieli niespotykane w dotychczasowej karierze ogólne osłabienie organizmu, wiążące się trudnością odbycia zwykłego treningu. Z pomocą przyszedł test kałwidowy ( w żargonie przeciwników szczepień znaczy to test covidowy – przyp. red.) , który okazał się pozytywny u jednego z graczy.” – czytamy w publikacji zamieszczonej na Facebooku 19 stycznia 2022 roku.
Do publikacji dołączone jest zestawienie trzech zdjęć. Na pierwszym po lewej widać trzymającego się za klatkę piersiową zawodnika, na drugim klęczącą na korcie tenisistkę, a na trzecim trzymającego się za brzuch sportowca z ostrym grymasem na twarzy. Post sugeruje, że cierpią oni z powodu problemów z oddychaniem wynikających z przyjęcia szczepionki na Covid-19. Jest ona wymagana, by móc grać w Australii.
Posty tej samej treści udostępniali internauci w języku francuskim. Miały po kilkaset udostępnień. Były popularne na Twitterze (1), gdzie jako źródło informacji podawano stronę freewestmedia.com.
O tenisistach rezygnujących na antypodach pisze również kilka polskich stron m.in. NCzas, Bibuła: „Australia : Zaszczepiony teninista rezygnuje z turnieju… Brakuje mi tchu” – czytam na tej ostatniej. Publikacje sugerują, że przyjęcie szczepionki m.in przez gruzińskiego tenisistę Nikoloza Basilashviliego spowodowało problemy z oddechem i rezygnację z turnieju w Australii.
Wyodrębniliśmy z zestawienia trzech zdjęć poszczególne fotografie i każdą z nich wyszukaliśmy za pomocą odwrotnego wyszukiwania grafiki.
Basilaszwili rezygnuje? Tak, ale z meczu w Sydney. Przyczyną – przebyty Covid-19
Zdjęcie pierwsze od lewej przedstawia zgodnie z dołączonym do niego opisem gruzińskiego tenisistę Nikosa Basilaszwiliego. Ukazało się w wielu artykułach prasowych, m.in. w brytyjskiej gazecie The Sun. Zrobił je 5 stycznia 2022 roku fotograf AP Steve Christo na korcie w Sydney. W opisie do zdjęcia czytamy, że„ Nikoloz Basilaszwili rozmawia z lekarzami przed podjęciem decyzji o rezygnacji z meczu w turnieju tenisowym ATP Cup w Sydney”. W rozmowie z lekarzem skarżył się, że „z każdym odbiciem piłki brakuje mi tchu”. Sytuację skomentował były brytyjski tenisista Colin Fleming, który powiedział The Sun, że „to jest niepokojące, bardzo niepokojące, powiedziałbym. (…) Jeśli czujesz się tak, jakbyś nie mógł wziąć żadnego głębokiego oddechu na tym poziomie i tej intensywności, to jest to niepokojące”.
Basilaszwili istotnie zszedł z kortu w Australii. Jednak doszło do tego 5 stycznia podczas meczu na kortach w Sydney a nie Melbourne.
Kilka dni później, mimo problemów ze zdrowiem, zagrał w turnieju w Melbourne. 18 stycznia przegrał, pojedynek z Andy Murrayem w pierwszej rundzie AO. O porażce można przeczytać na stronie Australian Open, a także w w wielu artykułach prasowych, m.in. w depeszy AFP i na stronie Sport.PL Twierdzenie, że zrezygnował z AO nie jest zatem prawdą.
Dlaczego zszedł z kortu w Sydney? Gruzińska federacja tenisa 13 stycznia przypomniała na Facebooku, że krótko przed wyjazdem do Australii, w grudniu 2021 roku, Basilaszwili przeszedł Covid-19, co było przyczyną problemów z oddychaniem podczas meczu z Tsitsipasem. Poprosiliśmy federację o komentarz. „Basilaszwili przeszedł Covid-19 w grudniu 2021 roku. Był zaszczepiony i nie zrezygnował z AO” – przekazała federacja 24 stycznia w mailu do AFP.
To nic dziwnego. Osłabienie i problemy z oddechem utrzymują się po przebytym Covidzie, tłumaczył 24 stycznia w mailu do AFP lekarz medycyny sportowej prof. dr hab. n. med. Łukasz Małek.
– Brytyjskie badania pokazują, że u sportowców, w tym na najwyższym poziomie problemy zdrowotne po Covid-19 mogą się utrzymywać u 14% nawet dłużej niż 28 dni od choroby, a ponad 1/4 sportowców nie wraca do pełni formy po upływie 28 dni od początku choroby. Szczególnie objawy ze strony dolnych dróg oddechowych (m.in. duszność) prognozowały dłuższy powrót do formy– przekazał AFP 24 stycznia.
Informację o chorobie syna przekazała w gruzińskich mediach matka tenisisty Natalia Nachkebia. „Teraz czuje się dobrze. Nikoloz został zarażony wirusem Covid-19 i miał problemy ze zdrowiem po przejściu choroby” – powiedziała.
Problemy Jakupovic z oddychaniem? Tak ale przez pożary w 2020 roku
Zdjęcie pośrodku przedstawia (zgodnie z dołączonym do niego opisem) tenisistkę słoweńską, Dalilę Jakupovic. Opublikował je m.in. The Guardian. Dalila jest nisko rozstawioną zawodniczką (na miejscu 234 w światowym rankingu tenisowym), która nie zakwalifikowała się do tegorocznego Australian Open. Łatwo sprawdzić, czy zagrała w meczach AO wchodząc na oficjalną stronę turnieju AO. W 2019/2020 roku Australię dotknęły pożary i to ze stycznia 2020 roku pochodzi zdjęcie.
Co wydarzyło się korcie, na którym widać klęczącą na korcie tenisistkę. Problemy z oddychaniem z pewnością miała, ale spowodowane one były przez unoszący się nad Melbourne tego dnia smog w wyniku pożarów w stanie Wiktoria. Widać to na nagraniu dostępnym na kanale YouTube.
Informację przytaczały również polskie media. Twierdzenie że Słowenka zrezygnowała z Australia Open, jest nieprawdziwe. Tenisistka po prostu nie zakwalifikowała się do tegorocznego turnieju. Już w 2020 roku fake news opisaliśmy na stronie po angielsku.
Kyrgios zszedł z kortów? Tak ale na Wimbledonie w 2021 roku
Trzecie zdjęcie (po prawej) również nie pochodzi z tegorocznego turnieju Australian Open. Znaleźliśmy je m.in. na stronie francuskiego L’Equipe .
Zrobił je 3 lipca 2021 roku fotograf Reutersa Peter Nicholls na kortach Wimbledonu. Jak można przeczytać na oficjalnej stronie turnieju i w wielu artykułach prasowych m.in w DailyMail, Australijczyk musiał zejść z kortów z powodu urazu w obrębie brzucha.Wniosek, że nie jest to mecz w Melbourne, wysnuć można też po ubiorze tenisisty. Znawcy tego sportu wiedzą, że białe stroje nosi się tradycyjnie na Wimbledonie i że Kyrgios nosi białe koszulki tylko podczas meczów rozgrywanych podczas tego turnieju w Anglii – tłumaczy Daniel Hicks, dziennikarz sportowy AFP relacjonujący AO.
W Melbourne w styczniu 2022 roku, jak widać na zdjęciach AFP, był on ubrany w czerwoną koszulkę i czarny podkoszulek.
Kyrgios wycofał się z turnieju? Tak, ale z turnieju w Sydney a nie z Australian Open w Melbourne
Prawdą jest, że Kyrgios otrzymał 10 stycznia pozytywny wynik wynik testu na koronawirusa. Ogłosił to mediach społecznościowych. Pisaliśmy o tym w serwisie sportowym AFP. „Hej wszyscy, po prostu chcę być otwarty i przejrzysty ze wszystkimi, powodem, dla którego musiałem wycofać się z Sydney, jest to, że miałem pozytywny wynik testu na Covid. Czuję się zdrowy w tej chwili bez żadnych objawów. Życzę wszystkim wszystkiego najlepszego i uważajcie, gdzie tylko możecie. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, zobaczę was wszystkich na Australian Open” – przekazał.
Nic nie wskazuje, żeby rezygnacja była wynikiem szczepienia. Była natomiast spowodowana chorobą, którą przeszedł łagodnie. Choroba nie przeszkodziła mu zresztą w grze w samym turnieju AO. Łatwo sprawdzić, w jakich meczach Kyrgios zagrał na kortach w Melbourne, wchodząc na oficjalna stronę AO: 18 stycznia wygrał mecz z Brytyjczykiem Liamem Broadym, a 20 stycznia przegrał mecz z Daniilem Medvedevem. Wygrał 25 stycznia debla z Thanasi Kokkinakisem
Inne portale fact-checkingowe, m.in. Les Observeurs , Reuters i Associated Press zweryfikowały posty o zaszczepionych tenisistach jako fałszywe.
Wniosek: Twierdzenie, że tenisiści – Słowenka Dalila Jakupovic, Gruzin Nikoloz Basilaszwili i Australijczyk Nick Kyrgios, wycofali się z turnieju Australian Open i że powodem tego miały być problemy z oddychaniem po przyjęciu szczepienia przeciwko Covid-19, jest nieprawdziwe. Słowenka w ogóle nie uczestniczyła w AO. Australijczyk i Gruzin zagrali w turnieju w Melbourne, obaj też przeszli Covid, co spowodowało problemy ze zdrowiem u jednego z nich.
