About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
W internecie pojawiły się w styczniu kolejne publikacje o rzekomo wszczętym przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK) postępowaniu karnym w sprawie Covid-19. Akt oskarżenia o zbrodnie przeciwko ludzkości miałby dotyczyć kilku osób, m.in. Amerykańskiego miliardera Billa Gates’a i doradcę prezydentów USA do spraw medycznych, Anthoniego Fauciego. Skarga była złożona przez osobę przedstawiającą się jako Brytyjka Hannah Rose. Biuro Prokuratora MTK jednak przekazało AFP, że skargi w sprawach Covid-19 nie podlegają jurysdykcji Trybunału haskiego i, że w związku z tym nie wniósł oskarżenia o zbrodnie przeciwko ludzkości.
„Czarnoziem jest wywożony z obwodu Chersońskiego” – czytamy w publikacji na Facebooku z 6 marca 2023 roku. Film opatrzony został napisami po polsku „Jak minął mój tydzień” i „Obwód chersoński” oraz flagą ukraińską, co ma sugerować, że nagranie opublikował w mediach społecznościowych polski kierowca ciężarówki jako relację z transportu ładunku czarnoziemu z Chersonia do Polski. W pierwszej części filmu (od 6 do 15 sek.) widzimy ciężarówkę w trakcie załadunku ziemią, jak wynika z opisu, w rejonie Chersonia, a w drugiej części (po 15 sek.) widok na drogę z szoferki jadącej ciężarówki, opatrzony napisem „Mysłowice” i flagą polską oraz tym samym napisem „Jak minął mój tydzień”. W tle gra polska piosenka, której ma słuchać kierowca.
Ograniczanie swobodnego poruszania się po mieście, kamery nadzorujące, limity wyjazdu poza strefy – takie fałszywe teorie narastają wokół idei 15-minutowego miasta. Sklejenie dwóch różnych koncepcji dało podstawę do zmanipulowanego przekazu, który masowo rozchodzi się w polskim internecie.
Rzecznik Lasów Państwowych napisał na Twitterze, że „Niemcy prawie już nie mają lasów”. Tymczasem według danych lasy zajmują w tym kraju blisko jedną trzecią powierzchni – podobnie jak w Polsce.
Wystąpienie prezeski Pfizera w Parlamencie Europejskim wywołało oskarżenia pod adresem polskiego rządu, że „społeczeństwo było okłamywane” w sprawie szczepionek. Ten przekaz jest przykładem manipulacji na kilku poziomach.
Plakat ze zdjęciem dwóch mężczyzn ubranych w koszule z tradycyjnym ukraińskim haftem, publikowali polscy użytkownicy Facebooka od 4 października 2022 roku ( 1, 2 ). „Ciekawe ogłoszenie jednej z ukraińskich klinik: Szanowni pacjenci, Z dniem 1 października 2022 roku «Klinika DAHNO» przyjmuje biomateriały czystej krwi Ukraińców, którzy nie mają krewnych w Rosji. Dziękujemy za zrozumienie. Sława Ukrainie!” – czytamy w opisach. W niektórych postach pojawia się nazwa kliniki pisana przez „ch” („Dachno”).
„W połowie sierpnia na oficjalnej stronie rządowej Wielkiej Brytanii pojawił się raport dot. stosowania szczepionki na COVID-19. Raport zawiera m.in. informację, że nadal brakuje danych na temat możliwości bezpiecznego podawania szczepionki kobietom w ciąży i kobietom karmiącym, w związku z czym rekomenduje przeciwko ich szczepieniu!” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 4 września 2022 roku.
Oskar Szafarowicz uderza w rząd na podstawie „nieoficjalnych doniesień”. Bagatelizuje przy tym zachodzącą zmianę klimatu i przyczynia się do pogłębienia chaosu informacyjnego związanego z powodzią w południowo-zachodniej Polsce.
„Ponieważ można odnieść wrażenie, że za moment znowu rzucą nas w wir bawełniano-wirusowego szaleństwa, uprzejmie przypominam jak wyglądało 'szczepienie’ wyselekcjonowanych elit tego świata… ” – czytamy w poście na Facebooku i wpisie na X z 8 września 2024 r. z krótkim nagraniem na poparcie twierdzenia. Widać na nim Kamalę Harris, obecną kandydatkę Demokratów w wyborach prezydenckich w USA, z maseczką na twarzy, poddającą się szczepieniu. Pod koniec filmu o słabej jakości, widzimy jak pielęgniarka manipuluje strzykawką przyciskając ją o poręcz krzesła. O ile wyraźnie widać plastikową nasadkę, sama igła na jej końcu nie jest dobrze widoczna.
Użytkownicy mediów społecznościowych i niektórzy politycy w Polsce udostępniali od 10 sierpnia 2024 roku twierdzenia, według których każdy obywatel UE otrzyma osobisty portfel cyfrowy, który będzie zapisywał ich indywidualny ślad węglowy czyli ilość emisji dwutlenku węgla generowaną przez nasze działania, takie jak podróż samolotem, przeszukiwanie stron internetowych czy też ogrzewanie domu np. piecem gazowym.
„Wielki sukces Ukrainy! Ukrainka Olesya Prikhodko (etap Nausi Love) została mistrzynią świata w seksie wśród kobiet” – czytamy w poście udostępnionym na platformie X, który został opatrzony zdjęciem uśmiechniętej kobiety owiniętej niebiesko-żółtą flagą. Takie publikacje były udostępniane na Facebooku, również w języku bułgarskim, czeskim, słowackim, angielskim i francuskim.
Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę ponad dwa lata temu, Polska przyjęła ponad milion uchodźców z Ukrainy. I choć Polacy pozostają jednymi z największych sojuszników Kijowa, to stali się celem dezinformacji, która chce zwrócić ich przeciwko osobom przybyłym z Ukrainy. Wpisy w mediach społecznościowych zwykle sugerują, że Ukraińcy „kradną” ludziom pracę, popełniają przestępstwa, albo że uzyskują większą pomoc finansową niż miejscowi – czytamy w artykule AFP.
Podczas trwających protestów rolników, w mediach społecznościowych coraz częściej można spotkać się z wypowiedziami, które udzielają im wsparcia. Treści mają na celu wzbudzić obawy dotyczące żywności importowanej. Jednym z takich przykładów jest post wraz ze zdjęciem budynku, który rzekomo ma pokazywać fabrykę trzody chlewnej w jednym z krajów europejskich: Niemczech lub Danii.
Posty w języku polskim, takie jak ten na platformie X (dawny Twitter) z 4 grudnia 2023 r., udostępniają zdjęcie dokumentu o nazwie „US Certificate of Naturalization” (amerykański certyfikat naturalizacji). W podobnym poście na Facebooku czytamy: „Zełenski przygotowuje plan ucieczki do Stanów Zjednoczonych: pracownik amerykańskich służb specjalnych ujawnił w Internecie informację o przygotowaniu schronienia dla prezydenta Ukrainy”.
Od 30 listopada 2023 roku polscy użytkownicy Facebooka pisali, że prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski „sprzedaje Sorosowi żyzne ukraińskie ziemie w celu utylizacji toksycznych odpadów” w ramach umowy rzekomo wynegocjowanej przez Alexandra Sorosa, syna George Sorosa, i szefa gabinetu prezydenta Ukrainy. W poście na Telegramie czytamy „o przekazaniu ukraińskich czarnoziemów zachodnim firmom – Dow Chemical, DuPont, Vitol i BASF – do składowania niebezpiecznych odpadów”. Publikacje powoływały się na rzekome „śledztwo dziennikarskie” opublikowane w formie wideo 28 listopada 2023 roku na koncie platformy X (dawny Twitter) użytkownika podającego się za francuskiego dziennikarza freelancera o imieniu „Jules Vincent”. Niektórzy użytkownicy (tutaj) dołączali do postów dokumenty pokazane w filmie Vincenta jako dowód transakcji. Niektóre posty powielały też twierdzenia Jules’a Vincenta, że sprzedawane światu ukraińskie „produkty, po skażeniu toksynami, będą powodować raka i zaburzenia równowagi hormonalnej” u ludzi.
„Ukrainiec mierzy z broni do przechodniów!”; „we Wrocławiu pan ze wschodu latał z klamką grożąc Polakom” – ostrzegali internauci i publikowali nagranie przedstawiające rzekomo takie zdarzenie. To fałszywy przekaz. Wyjaśniamy, co naprawdę się wydarzyło.
