About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
Światowe Forum Ekonomiczne rzekomo przygotowuje inicjatywę zakładającą zabicie milionów kotów i psów, by zmniejszyć ślad węglowy – informują użytkownicy polskiego Twittera. Źródłem tego fejka jest niewiarygodny serwis.
Od 5 listopada 2022 r. w mediach społecznościowych licznie udostępniano mylące treści na temat ropy naftowej (1, 2). Według przesłania publikacji ropa „regeneruje się” szybciej w ziemi niż jej wydobycie, i że niedobór tego surowca został sprytnie wprowadzony, by napędzić wzrost cen. W treści publikacji możemy także przeczytać, że określenie „paliwo kopalne” używane jest po to, by „okłamywać” i zostało wprowadzone pod koniec XIX wieku na życzenie amerykańskiego magnata naftowego Johna D. Rockefellera.
W przeddzień święta Halloween w sieci pojawiły się liczne publikacje ( 1, 2, 3) zachęcające ludzi, aby nie marnowali zrobionych z dyń lampionów na święto obchodzone 31 października, a zamiast tego zanosili je do lasu, aby nakarmić nimi zwierzęta leśne.
Niemieccy żołnierze rzekomo od jesieni będą odpowiedzialni „za poziom wyszczepienia ludności” – podał jeden z polskich serwisów internetowych. Niemieckie ministerstwo obrony zaprzecza tym doniesieniom.
Nagranie pojawiło się wśród polskich użytkowników 7września 2022 roku na Twitterze iFacebooku ( 1 , 2). Posty miały po 100 i 300 udostępnień.
„29 proc. młodzieży ma problem z sercem po szczepionkach przeciw Covid-19” – czytamy w publikacji z 26 sierpnia 2022 r., która miała 110 udostępnień. Podobne twierdzenia utrzymujące, że szczepienia przeciwko Covid-19 są niebezpieczne, bo badania wykazały, że młodzież ma po nich problemy z sercem, były także udostępniane na Telegramie i w kilku różnych artykułach.
„USAID zapłaciło zachodnim celebrytom miliony za wyjazdy na Ukrainę i PR Zełenskiego” – czytamy w poście na Facebooku z 7 lutego 2025 roku, który wymienia Angelinę Jolie, Orlanda Blooma, Seana Penna, Bena Stillera oraz Jean-Claude’a Van Damme’a. „Angelina Jolie miała kosztować najwięcej – za podróż do Lwowa w kwietniu 2022 roku zapłacono jej 20 milionów dolarów” – czytamy.
Wielu użytkowników Facebooka, platformy X, między innymi poseł Konfederacji Bartłomiej Pejo i europoseł z ramienia PiS Bogdan Rzońca przytaczało po 11 stycznia 2025 roku fragment wywiadu jakiego udzielił Thierry Breton: „Zrobiliśmy to w Rumunii i zrobimy to w Niemczech, jeśli będzie trzeba” z sugestią, że UE posiada mechanizmy do unieważnienia wyborów w państwach członkowskich. „Thierry Breton twierdzi, że UE planuje unieważnić wybory w Niemczech, tak jak w Rumunii, jeśli wygra AfD” – czytamy w publikacji z 11 stycznia 2025 roku.
„To jest jeszcze lepsze: 'Transseksualna pilotka helikoptera BlackHawk, która rozbiła go o samolot nad Washington D.C., przechodziła właśnie proces nawracania na judaizm…’” – pisali 31 stycznia 2025 roku polscy użytkownicy platformy X i Facebooka. Niektórzy użytkownicy X pisali, że chodzi o osobę o nazwisku „Jo Ellis, transpłciowego pilota – kobietę, która mogła pilotować Black Hawka” i dołączali do jej zdjęć mapę z miejsca katastrofy.
„Cud w Kalifornii.” – pisali w połowie stycznia 2025 roku użytkownicy Facebooka i platformy X pod zdjęciem przedstawiającym mały kościółek z czerwoną dachówką pośród zgliszczy, który rzekomo „cudownie” ocalał przed ogniem. „Kościół z cegły przetrwał pożar, podczas gdy wszystkie domy z kartonu spłonęły..” – podkreślił użytkownik dawnego Twittera. Inny użytkownik Facebooka (tutaj) twierdził, że chodzi o „kościół w Pacific Palisades w Kalifornii”.
„Mel Gibson:„Mam 3 przyjaciół. Wszyscy troje mieli raka w 4. stadium… i cała trójka… nie ma teraz w ogóle raka…„Co brali…?” Iwermektynę i Fenbendazol” – czytamy w poście zamieszczonym 10 stycznia 2025 roku przez polskiego użytkownika Facebooka wraz z fragmentem rozmowy przeprowadzonej przez Joe Rogana z Melem Gibsonem w podcaście „The Joe Rogan Experience”.
Europosłanka Ewa Hernik-Zajączkowska twierdzi, że brytyjski sąd skazał mężczyznę, który tylko napisał w mediach społecznościowych, że nie chce, by jego podatki szły na imigrantów. Pominęła jednak informację o innych wpisał skazanego.
„Wielki sukces Ukrainy! Ukrainka Olesya Prikhodko (etap Nausi Love) została mistrzynią świata w seksie wśród kobiet” – czytamy w poście udostępnionym na platformie X, który został opatrzony zdjęciem uśmiechniętej kobiety owiniętej niebiesko-żółtą flagą. Takie publikacje były udostępniane na Facebooku, również w języku bułgarskim, czeskim, słowackim, angielskim i francuskim.
Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę ponad dwa lata temu, Polska przyjęła ponad milion uchodźców z Ukrainy. I choć Polacy pozostają jednymi z największych sojuszników Kijowa, to stali się celem dezinformacji, która chce zwrócić ich przeciwko osobom przybyłym z Ukrainy. Wpisy w mediach społecznościowych zwykle sugerują, że Ukraińcy „kradną” ludziom pracę, popełniają przestępstwa, albo że uzyskują większą pomoc finansową niż miejscowi – czytamy w artykule AFP.
Wideo jest częścią szerszego satyrycznego trendu w mediach społecznościowych: AFP znalazła setki podobnych filmów z tą samą ścieżką dźwiękową na TikToku. Ukraińscy eksperci ds. dezinformacji stwierdzili, że nagranie było wykorzystywane przez rosyjskich propagandystów do rzucania negatywnego światła na Ukrainę.
