About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
„Wyciekło ostatnie zdjęcie Assange’a” – czytamy w poście na Facebooku z 2 kwietnia 2023 roku. O „prawdziwym bohaterze” pisze inna użytkowniczka, udostępniając ten sam wizerunek mężczyzny z siwymi włosami i brodą, wyglądającego na osłabionego i wyczerpanego.
W nagraniu dołączonym do publikacji w mediach społecznościowych widać dziesiątki martwych krów leżących na polu. Niektóre jeszcze żyją. Słychać głosy zaaferowanych mężczyzn mówiących po włosku, „to straszne, zostały otrute, one nie leżą sobie i nie odpoczywają, one zostały otrute, płakać się chce”.
Wpisujemy kilka słów kluczowych i mamy obraz. Na tej zasadzie działa wiele programów sztucznej inteligencji, takich jak Midjourney, DALL-E, Craiyon czy też Stable Diffusion. Narzędzia te są w stanie wygenerować nieskończoną liczbę obrazów z ogromnej bazy danych, która jest stale zasilana przez użytkowników.
Lokal wyborczy w kościele, ksiądz przewodniczącym komisji wyborczej, członkami rada parafialna, a głosowanie przed i po każdej mszy? Takie zalecenie rzekomo miał wydać przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej. Krążące w sieci pismo to fejk.
„Oto lista krajów, które ewakuowały swoich ambasadorów z Turcji na 24 godziny przed trzęsieniem ziemi. Dziwne to, nieprawdaż” – czytamy w publikacji na Facebooku z 16 lutego 2023 roku. Do posta dołączony jest zrzut ekranu z tweeta w języku angielskim, który informuje, że kraje zachodnie, takie jak Kanada, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Niemcy, Belgia, Włochy, Holandia i Francja, wycofały swoich ambasadorów z Turcji tuż przed trzęsieniem ziemi, które dotknęło południowo-wschodnią Turcję i północną Syrię 6 lutego. Publikacja tej samej treści na Telegramie zyskała ponad 14 tys. wejść.
Ograniczanie swobodnego poruszania się po mieście, kamery nadzorujące, limity wyjazdu poza strefy – takie fałszywe teorie narastają wokół idei 15-minutowego miasta. Sklejenie dwóch różnych koncepcji dało podstawę do zmanipulowanego przekazu, który masowo rozchodzi się w polskim internecie.
„Władimir Putin nakazuje zniszczenie wszystkich szczepionek Covid-19 w Rosji” – czytamy w publikacji udostępnionej 5 marca 2023 roku na Facebooku. Publikacja zawiera zrzut ekranu z artykułem oraz zdjęcie prezydenta Rosji, który także było udostępniane na Twitterze i Telegramie – na tej ostatniej platformie publikacja zyskała ponad 6,7 tys. wyświetleń. Treści te udostępniali także anglojęzyczni użytkownicy mediów społecznościowych, w tym amerykański użytkownik Twittera, który stwierdził, że to „wspaniała wiadomość”, i którego śledzi ponad 36 tys. osób.
„Chorzy ludzie i chore zachowanie” – czytamy w poście opublikowanym26 maja 2022 r. W publikacji umieszczono także zrzut ekranu z Twittera z opisem „ten morderca z USA to LGBT. Jakieś wnioski?”. Jedno ze zdjęć przedstawia amerykańskiego zabójcę, który został zastrzelony przez policję po zamordowaniu 19 dzieci i dwóch nauczycieli w szkole podstawowej w Uvaldew Teksasie, mieście położonym godzinę drogi od granicy z Meksykiem.
„Władze Australii wprowadzają zakaz hodowli zwierząt oraz upraw warzyw i roślin na własne potrzeby” – czytamy w poście z 13 maja 2022 r., który miał 59 udostępnień. W dalszej części tej publikacji, możemy przeczytać antyunijną narrację propagowaną przez autora.
„Mieszkańcy Miraflores w Peru, którzy cierpieli z powodu nietypowego zapalenia płuc i rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego zmusili gminę do usunięcia wieży 5G zakamuflowanej jako drzewo. I takim sposobem zniknął Covid” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 5 maja 2022 r.
Poprzez rozpowszechnianie fałszywych zdjęć w mediach społecznościowych rosyjska propaganda próbuje udowodnić, że żona dowódcy ukraińskiego pułku Azow jest neonazistką. Fotografie są stare i przedstawiają inne kobiety – w dodatku niektóre to Polki.
Dwa polskie bataliony miałyby zostać kompletnie zniszczone pod koniec maja we wschodniej Ukrainie. Taka informacja krąży w mediach społecznościowych.
„W Polsce taki dobrobyt, że 12 ambulansów jedzie sobie na wschód.Teraz tylko czekać na sygnały, że w Polsce zabraknie karetki na wyjazd do zdarzenia” – czytamy w poście na Facebooku opublikowanym 10 czerwca 2022 r. wraz z krótkim nagraniem. Widać na nim jadące autostradą ciężarówki wiozące na naczepach karetki medyczne. Niektórzy użytkownicy udostępniali tylko zrzut ekranu z filmu z ambulansami, z podobnym opisem, że karetki jadą na „Wschód”, sugerując że transportowane są do Ukrainy.