About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
„Ukraińscy uchodźcy uzbrojeni w siekierę obrabowali bar w Lublinie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 12 czerwca 2023 roku wraz ze screenem tytułu artykułu Gazety Wrocławskiej i zdjęciem przedstawiającym siły policyjne i ludzi rzuconych na ziemię. Tytuł brzmi: „Napad w centrum Lubina. Sceny jak z gangsterskiego filmu w centrum miasta. W ruch poszedł topór”. Następnego dnia inni użytkownicy udostępnili tę samą publikację wraz z fałszywym twierdzeniem na Facebooku (tutaj, tutaj) i na Telegramie ( tutaj, tutaj), gdzie obejrzano ją prawie 3000 razy.
„Izraelski paszport Oleny Zełeńskiej. Wydany 18 czerwca 2023 roku” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 21 czerwca 2023 roku wraz z grafiką, która wydaje się kopią izraelskiego paszportu ze zdjęciem tożsamości żony prezydenta Ukrainy. Podobne treści były także udostępniane na Facebooku i Telegramie oraz w języku rosyjskim i słowackim.
Krótkie nagranie przedstawiające kobietę, która wygłasza wspomniane wyżej twierdzenia, to fragment dłuższego materiału wideo udostępnionego przez rosyjski kanał internetowy o nazwie Россия – это я! (Rosja to ja), który według eksperta od dezinformacji można określić jako „typowy przykład prokremlowskiej propagandy”.
W połowie czerwca 2023 r. na Telegramie, Twitterze i Facebooku udostępniono posty z nagraniem wyświetlanego na ekranie materiału przypominającego wiadomości TVP1 z maszerującymi polskimi żołnierzami. Na ekranie widoczne jest logo TVP1, a na pasku napis: „Polska może stworzyć w armii jednostki LGBT”. Słyszymy też głos mówiący po polsku, że „Polska może stworzyć w armii jednostki LGBT. Polskie władze nie są przeciwne tworzeniu specjalnych jednostek w armii lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych”. Po słowie LGBT słychać śmiech.
Wołodymyr Zełenski wiszący na szubienicy – taka karykatura ukraińskiego prezydenta miała powstać w Hadze, a autorem jest rzekomo Polak mieszkający w Holandii. W mediach społecznościowych krąży zdjęcie tej pracy. Jednak pokazane na nim graffiti 3D nigdy nie powstało, a fałszywy przekaz jest częścią rosyjskiej propagandy.
„Ukraińscy uchodźcy uzbrojeni w siekierę obrabowali bar w Lublinie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 12 czerwca 2023 roku wraz ze screenem tytułu artykułu Gazety Wrocławskiej i zdjęciem przedstawiającym siły policyjne i ludzi rzuconych na ziemię. Tytuł brzmi: „Napad w centrum Lubina. Sceny jak z gangsterskiego filmu w centrum miasta. W ruch poszedł topór”. Następnego dnia inni użytkownicy udostępnili tę samą publikację wraz z fałszywym twierdzeniem na Facebooku (tutaj, tutaj) i na Telegramie ( tutaj, tutaj), gdzie obejrzano ją prawie 3000 razy.
„Izraelski paszport Oleny Zełeńskiej. Wydany 18 czerwca 2023 roku” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 21 czerwca 2023 roku wraz z grafiką, która wydaje się kopią izraelskiego paszportu ze zdjęciem tożsamości żony prezydenta Ukrainy. Podobne treści były także udostępniane na Facebooku i Telegramie oraz w języku rosyjskim i słowackim.
„Bulwersujące! Obłęd. Niemcy: aukcja rosyjskich przedmiotów o wartości artystycznej. Po ich wylicytowaniu zostaną one spalone, a dochód z aukcji zostanie przekazany na zakup broni dla Ukrainy.” – czytamy w opisie do filmu opublikowanego na Facebooku 27 października 2022 r. Film, który był udostępniony na Twitterze, wywołał oburzenie wśród polskich użytkowników, którzy rzekomą inicjatywę określali jako przejaw „ludzkiej głupoty, nie mającej granic…” i „opluwanie Rosji”.
Od kiedy Musk przejął Twittera, dla inżynierów tej firmy rozpoczął się ciężki tydzień, a pracę straciła połowa pracowników.
W przeddzień święta Halloween w sieci pojawiły się liczne publikacje ( 1, 2, 3) zachęcające ludzi, aby nie marnowali zrobionych z dyń lampionów na święto obchodzone 31 października, a zamiast tego zanosili je do lasu, aby nakarmić nimi zwierzęta leśne.
„Nowy napływ uchodźców do Polski, a kontroli celnej brak, mogą sobie wnosić co im pasuje nawet broń. Hrebenne. Jak mówiłam, że znów będzie ich napływ nikt nie wierzył!” – czytamy w tweecie opublikowanym 4 grudnia 2022 roku.
„Premier Polski Morawiecki przybył do Kijowa i złożył hołd Stepanowi Banderze.” – czytamy w publikacjach udostępnianych 27 listopada na Facebooku i Telegramie (ponad 5,8 tys. wejść).
Polska ambasada w Kijowie miała rzekomo przygotować ankiety dla Ukraińców, “by dowiedzieć się, czy chcą stać się częścią Polski” – taki przekaz rozchodzi się w mediach społecznościowych. To fake news pasujący do tezy rosyjskiej propagandy.
„Sojusznik Polaków i wolnego świata” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 18 czerwca 2023 roku ze zdjęciem prezydenta Rosji Władimira Putina przy pianinie w sali koncertowej, z dołączonym linkiem do YouTube. „To jest prawdziwy przyjaciel Polski, nie wierzcie w propagandę wszystkich antypolskich polityków od lewa do prawa, chcą zniszczyć wszelkie wspólne wartości sławiańskie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 28 czerwca 2023 roku z odnosnikiem do tego samego filmu.
Zapraszamy na kolejny webinar z cyklu “Jak, czego i po co uczyć o dezinformacji?” organizowany przez Central European Digital Media Observatory (CEDMO) w Polsce. Webinar odbędziesię 30 marca 2023 roku, online. Czas trwania: 60 minut (w tym pytania i dyskusja).
