About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
„Sąd na Filipinach wydał międzynarodowy nakaz aresztowania Billa Gatesa w ramach śledztwa w sprawie wprowadzenia szczepień przeciwko Covid-19 na tym terytorium” – czytamy w publikacji udostępnionej 4 marca na Facebooku, również tutaj i tutaj. Podobne treści były także udostępniane na Telegramie, zyskując 9,6 tys. wyświetleń oraz na Twitterze, gdzie miały 141 retweetów.
W nagraniu dołączonym do publikacji w mediach społecznościowych widać dziesiątki martwych krów leżących na polu. Niektóre jeszcze żyją. Słychać głosy zaaferowanych mężczyzn mówiących po włosku, „to straszne, zostały otrute, one nie leżą sobie i nie odpoczywają, one zostały otrute, płakać się chce”.
„WEF obiecuje zakazać niebezpiecznych jaj” – czytamy w publikacji na Telegramie 9 lutego 2023 roku, która miała 4,2 tys. wyświetleń. „Jedzenie jajek stało się nagle niebezpieczną czynnością, według globalnej elity, która twierdzi, że chce zakazać ludziom spożywania ich dla ich własnego dobra” – czytamy dalej. Podobne przesłanie było także publikowane na Facebooku i Twitterze, i było podawane dalej prawie 200 razy.
Od 6 listopada 2023 roku, polscy przewoźnicy (zarchiwizowany link) blokują dojazd do przejść granicznych z Ukrainą m.in. w Dorohusku, Hrebennem, Korczowej. Ukraina i UE podpisały w czerwcu 2022 r. umowę o liberalizacji transportu drogowego. Tak zwany ruch bezwizowy w transporcie ma być wsparciem dla ukraińskiej gospodarki dotkniętej przez wojnę. Przewidziana na jeden rok umowa została przedłużona do 30 czerwca 2024 r. (zarchiwizowany link). Polscy kierowcy ciężarówek domagają się jej odwołania i powrotu do zezwoleń, twierdząc, że ukraińscy przewoźnicy, których koszty są znacznie niższe, przejęli dużą część ich rynku. W Hrebennem czas oczekiwania 4 grudnia rano wynosił 250 godzin, czyli ponad dziesięć dni.
„Władze Kataru grożą stworzeniem światowego niedoboru gazu w ramach wsparcia dla Palestyny” – czytamy w publikacji z 13 października 2023 roku na platformie X (tutaj, dawny Twitter) oraz na Telegramie, do których dołączone było krótkie nagranie. Dalej cytowana jest rzekoma wypowiedź władcy Kataru: „’Jeśli bombardowania Gazy nie ustaną, odetniemy dostawy gazu na świat’ – powiedział Emir Tamim bin Hamad Al Thani.” Ta pierwsza publikacja zyskała ponad 100 udostępnień.
Według przekazu rozpowszechnianego w sierpniu internecie uchodźca z Ukrainy zorganizował performance polegający na zostawianiu surowego mięsa w skrytkach warszawskich banków. O sprawie miała informować agencja Reutera. To jednak fałszywe informacje.
Od kilku dni w internecie krążą sprzeczne i niepotwierdzone informacje o tym, ile osób zginęło podczas powodzi. Dementuje je policja.
Czy kościół w Kłodzku i linie poziomu wody z czasu dawnych powodzi dowodzą, że zmiana klimatu nie ma wpływu na powódź? To manipulacja
Oskar Szafarowicz uderza w rząd na podstawie „nieoficjalnych doniesień”. Bagatelizuje przy tym zachodzącą zmianę klimatu i przyczynia się do pogłębienia chaosu informacyjnego związanego z powodzią w południowo-zachodniej Polsce.
„Fabryka w Holandii drukuje 3D 500 ton steków miesięcznie. Firma Redefine Meat będzie zaopatrywać niemieckie restauracje w drukowane filety” – czytamy w poście opublikowanym na Facebooku, który od 13 stycznia 2024 roku miał ponad 5,6 tys. udostępnień. „Aby rozpocząć proces drukowania mięsa w drukarce 3D, naukowcy biopsują partię zwierzęcych komórek macierzystych w zależności od pożądanego rodzaju mięsa – wołowiny, wieprzowiny, drobiu, a nawet ryb” – czytamy dalej.
„Chiny z zakazem Coca-Coli do spożycia przez ludzi i sklasyfikowały ją jako produkt czyszczący” – czytamy w publikacjach, które prócz treści zawierały także logotyp popularnego napoju i były udostępniane na Facebooku po 22 stycznia 2024 roku (1, 2, 3). W postach można było także przeczytać, że zakaz został podjęty zgodnie z „decyzją Chińskiego Centralnego Komitetu ds. Jakości Żywności”, który w oparciu o „badania naukowe dotyczące składu napoju i jego wpływu na zdrowie człowieka” zdecydował o zamianie kwalifikacji produktu „na środek czyszczący do rur hydraulicznych.”
„Mammografia to największa zorganizowana przestępczość przeciwko kobietom” – czytamy w poście na Facebooku z 23 października 2023 roku, który zyskał ponad 1,2 tys. udostępnień. Podobnej treści post z 28 października zyskał 8,5 tys. udostępnień. „Kobiety, które chodzą na mammografię, prawdopodobnie nie zdają sobie sprawy z tego, jaką krzywdę sobie wyrządzają” – mówią wpisy, pod którymi podpisany jest użytkownik „Bocko Boris Bilenjki”. AFP ustaliła, że post w języku polskim jest automatycznym tłumaczeniem postu na Facebookuz 7 października 2023 roku z konta bośniackego użytkownika o tym samym nazwisku.
„Siły Powietrzne Armii Stanów Zjednoczonych zaatakowały Iran. Celami napadu powietrznego były zakłady wzbogacania uranu w Fordowie i Natanzie, oraz centrum badawcze w Esfahanie.” – czytamy w poście na Facebooku z 22 czerwca 2025 roku z krótkim wideo przedstawiającym potężną kulę ognia. To samo nagranie pojawiło się na profilu „Klub Inteligencji Katolickiej w Lublinie”.
„Minister bezpieczeństwa narodowego Izraela i szef Mossadu publicznie pokłócili się.” – czytamy w poście na Facebooku zamieszczonym 20 czerwca 2025 roku na profilu „Aldona z Podlasia” niedoszłej kandydatki w wyborach prezydenckich wraz krótkim filmem, na którym słychać jak dwaj mężczyźni sprzeczają się w języku hebrajskim. Dalej, użytkowniczka pisze, że minister Ben-Gwir ostro zażądał „wyjaśnień” od szefa Mossadu i przytacza ich rzekomy dialog: „’Kto dał ci prawo prowokować Iran i narażać kraj na taki cios? To twoja wina, że Iran zbombardował Tel Awiw!’ – oświadczył gniewnie polityk. – 'Moce rakietowe Iranu były dla mniea zaskoczeniem. Nie miałem pojęcia, że dysponują tak zaawansowaną technologią’ – odpowiedział szef Mossadu.” Post zyskał cztery tysiące udostępnień i blisko dziesięć tysięcy reakcji.
„Dziś przed Sądem Apelacyjnym we Wrocławiu zapadł OGROMNIE WAŻNY WYROK DLA POLAKÓW I DLA NASZEJ OJCZYZNY. Sąd ten uznał, że wystarczy 1 osoba, która NIE ŻYCZY SOBIE aby na danym budynku Urzędu Miasta (dowolnym budynku administracji publicznej, np. Urząd Gminy, Urząd Wojewódzki etc.) była inna niż POLSKA FLAGA to TERAZ, KAŻDY Z WAS MA PRAWO BEZ JAKICHKOLWIEK KONSEKWENCJI JĄ ZDJĄĆ” – napisał użytkownik w poście na Facebooku 29 maja 2025 r. Post uzyskał 4 500 udostępnień i setki reakcji.
„BILL GATES – To jest fabryka komarów Billa w Kolumbii. Jest największa na świecie. Co tydzień w 11 krajach wypuszczanych jest 30 milionów genetycznie zmodyfikowanych komarów. Ponieważ Bill wie lepiej niż natura, co może pójść nie tak.” – czytamy w publikacjach zamieszczonych na początku czerwca 2023 roku na Facebooku (tutaj, tutaj) i Telegramie (tutaj). Publikacje miały setki udostępnień. Dołączony do nich film pokazuje laboratorium w Medellin, w Kolumbii.
„Nikt nie mówi o tym leku, który zabija raka w 48 godzin” – czytamy w artykule opublikowanym 13 kwietnia 2023 roku. W publikacji możemy dalej przeczytać, że grupa kanadyjskich naukowców odkryła roślinę, która potencjalnie może zniszczyć raka w ciągu dwóch dni. „Informacje zostały odkryte na Uniwersytecie Windsor” – czytamy, oraz, że „olejek z mniszka lekarskiego skutecznie leczy wiele rodzajów nowotworów” np. białaczkę, raka trzustki, jelita grubego oraz białaczkę szpikową.
Rozpowszechniane na Facebooku publikacje np. tutaj i tutaj, zawierały zrzut ekranu z tweeta wraz z fałszywym przesłaniem, w którym można było przeczytać, że Orlen „zapowiada, że od teraz wszystkie bułki do hot-dogów oraz burgerów będą wypiekane z mąki ze świerszczy”.
Wbrew temu, co napisała Anna Bryłka, opłatą nie będzie obciążany każdy właściciel samochodu spalinowego.
Były premier powiela fałszywą tezę o przekazaniu Polsce przez Niemcy 10 tys. migrantów, oraz – wbrew faktom – przekonuje o gwałtownym wzroście przestępczości wśród cudzoziemców.
„Strategia nowej równowagi” – wokół tego dokumentu w mediach społecznościowych pojawiło się wiele niedopowiedzeń i spekulacji. Co wiadomo na jego temat?
„W Grecji wybuchła wojna domowa!! Naród grecki nie chce trzeciej wojny światowej i chce zmienić politykę rządu wobec Ukrainy! 'Przestańmy wspierać Ukrainę’!” – czytamy w poście na Facebooku, a także w podobnych publikacjach na platformie X, Telegramie zamieszczonych po 12 mara 2025 roku wraz z krótkim filmem ukazującym starcia między demonstrantami a policją. Wideo nosi znak wodny z nazwą użytkownika TikToka @eleftheriagabriela. Niektóre posty jak ten zyskały 1,8 tys. udostępnień.
„Polska wysyła pomoc humanitarną za nasze podatki, a w zamian słyszymy, że to „tanie polskie gówno”?!” – czytamy w poście na Facebooku z 4 marca 2025 r., któremu towarzyszy minutowy filmik pokazujący produkty żywnościowe i artykuły higieniczne ustawione na stole obok kartonu z logo Caritas Polska.
„USAID zapłacił 4 miliony dolarów żeby umieścić Zelenskiego na okładce Time jako człowieka roku” – czytamy w publikacjach na Facebooku, TikToku, platformie X i Telegramie zamieszczonych po 27 lutego 2025 wraz materiałem wideo.
„Zwykli Egipcjanie przekraczają palestyńską granicę, żeby dostarczyć wodę, jedzenie i mieszkańcom Strefy Gazy” – czytamy w publikacji z 14 października 2023 roku, która miała ponad 60 udostępnień na Facebooku. Podobne posty były także udostępniane na Twitterze oraz Telegramie.
„Władze Kataru grożą stworzeniem światowego niedoboru gazu w ramach wsparcia dla Palestyny” – czytamy w publikacji z 13 października 2023 roku na platformie X (tutaj, dawny Twitter) oraz na Telegramie, do których dołączone było krótkie nagranie. Dalej cytowana jest rzekoma wypowiedź władcy Kataru: „’Jeśli bombardowania Gazy nie ustaną, odetniemy dostawy gazu na świat’ – powiedział Emir Tamim bin Hamad Al Thani.” Ta pierwsza publikacja zyskała ponad 100 udostępnień.
„Izrael używa bomb fosforowych zakazanych przez Konwencję Genewską na terenach zaludnionych” – czytamy w relacji udostępnionej na Facebooku 13 października 2023 roku.
