About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
„Wysoki rangą oficer NATO zlikwidowany na Ukrainie” – czytamy w publikacji udostępnionej na polskim Telegramie 20 stycznia 2024 roku wraz ze zdjęciem mężczyzny ubranego we włoski galowy mundur wojskowy, w kapeluszu z piórami. Czytamy dalej, że chodzi o „podpułkownika włoskiej armii Claudio Castiglię, który był członkiem dowództwa NATO”. Podobne posty miały setki wyświetleń na Telegramie. Pojawiły się też na Facebooku ( tu i tu) i platformie X. W tym samym czasie zaczęły też krążyć w innych językach m.in. po serbsku, włosku, angielsku oraz francusku.
„Konwój ciężarówek ‘Armii Boga’ wyrusza na ‘biblijną’ misję odzyskania Teksasu na południowej granicy z Meksykiem… ” – czytamy w poście na platformie X z 27 stycznia 2024 roku. Tweet zyskał pond 80 udostępnień i dwięscie polubień. „Tysiące Amerykanów okazuje swoje wsparcie dla Patriotów Teksasu, rolnicy i kierowcy ciężarówek udają się na południową granicę, aby pokazać wsparcie dla ochrony Teksasu przed masową, nielegalną imigracją.” – głosi post na Facebooku z 28 stycznia 2024 roku.
„Tusk podczas swojej wizyty w Kijowie złożył hołd pamięci poległych banderowców” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 22 stycznia 2024 roku wraz z nagraniem pokazujących ukraińskich mundurowych, którzy wraz z wieńcami w kolorach flagi Ukrainy i Polski maszerują przez ulicę. Następnie widać ścianę, na której widać małe portrety. Tusk maszeruje, a następnie składa ukłon pod wieńcem pod ścianą z fotografiami.
Nagranie, w którym grupa nauczycieli wyśpiewuje swój protest song, pojawiło się w polskich mediach społecznościowych pod koniec stycznia z opisem, że odnosi się do nowego rządu premiera Donalda Tuska. „Nauczyciele wściekli na Tuska, że nie dostało 1500 złotych podwyżki? Przecież powinni wiedzieć, że to była przenośnia” – czytamy w opisie postów na TikToku i Facebooku z 20 stycznia 2024 roku, dołączonych do nagrania razem ze zdjęciem Tuska. „Nauczyciele po przemówieniu Tuska na temat braku podwyżek” – czytamy w poście na Instagramie z tym samym wideo i zdjęciem. Post na TikToku miał 3,6 tys. udostępnień i 14,5 tys. reakcji, zaś tweet na platformie X (dawny Twitter) ponad 400 retweetów. [Pisownie postów oryginalne].
Nagranie pojawiło się wśród polskich użytkowników 7września 2022 roku na Twitterze iFacebooku ( 1 , 2). Posty miały po 100 i 300 udostępnień.
W związku z katastrofą ekologiczną w Odrze użytkownicy Facebooka, Twittera i Wykopu rozsyłali zdjęcie martwego bociana, który miał paść ofiarą skażenia rzeki. Jednak to nieprawda.
„To włoscy rolnicy też zaczeli swoje protesty!” – czytamy w publikacji z 30 lipca 2022 roku, która miała 364 tys. Wyświetleń na Facebooku. Publikacja była udostępniana również na Twitterze, gdzie zyskała 688 polubień i 30 retweetów. Towarzyszy jej nagranie, w którym widać dziesiątki zaparkowanych obok siebie traktorów, które trąbią i błyskają światłami. W filmie można również wyraźnie zauważyć włoską flagę.
Prezydent Siemianowic Śląskich Rafał Piech przekonuje, że Wielka Brytania wycofuje rekomendację szczepień na COVID-19 dla ciężarnych. Apeluje do mediów o “pilną interwencję dziennikarską” w tej sprawie. Wyjaśniamy, dlaczego nie jest to prawdą.
Światowa Organizacja Zdrowia zmieniła rzekomo nazwę małpiej ospy i to ma dowodzić, że epidemia tej choroby jest spiskiem. Ten fałszywy przekaz rozpowszechniany jest w polskim internecie i mediach społecznościowych. Wyjaśniamy, co naprawdę zmieniła WHO.
„Jak przeżyć zawał serca, gdy jesteście sami” – czytamy w publikacji udostępnionej 16 sierpnia 2022 roku na Facebooku. Z treści posta możemy się dowiedzieć, co rzekomo należy robić, gdy doznajemy zawału serca. „Można sobie pomóc poprzez oddech i kaszel, które powinny się powtarzać bez przerwy co dwie sekundy, dopóki nie dotrze pomóc” – czytamy dalej. Publikacja zaleca, by kaszel był „głęboki, energiczny i powtarzający się”. Ma to pomóc dostarczyć tlen do płuc i „podtrzymać cyrkulację krwi”.
“To koniec z wymianą silników w samochodach!”, “Unia zakaże napraw aut” – alarmowały internauci i portale branżowe. Źródłem informacji ma być unijne rozporządzenie o samochodach wycofanych z eksploatacji. To nieprawdziwy przekaz. Mamy wyjaśnienie Komisji Europejskiej.
Braun zgasił świece chanukowe podczas uroczystości w Sejmie 12 grudnia 2023 roku. Działanie posła Konfederacji zostało potępione na arenie międzynarodowej, a on sam został tymczasowo wykluczony z obrad parlamentu i ukarany utratą połowy wynagrodzenia na trzy miesiące oraz diet poselskich na pół roku.
Wideo przypominające wiadomość z serwisu informacyjnego ogłoszoną przez prezenterkę ukraińskiej telewizji zostało opublikowane w języku polskim 9 grudnia, między innymi, na Facebooku, Telegramie oraz na platformie X wraz ze wpisem: „Ukraina doświadcza niedoborów energii: ‘Prosimy wszystkie niezamężne kobiety aby zamieszkały z nieżonatymi mężczyznami’”. Post na Telegramie miał ponad 2 tys. wyświetleń.
„Potężne trzęsienie ziemi w Maroku. Zabija ponad 600 osób i uszkadza budynki historyczne w Marrakeszu” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie, która miała 4.7 tys. wyświetleń. Wideo było także udostępniane na Facebooku oraz platformie X (dawniej Twitter), również w języku francuskim i angielskim.
Według przekazu rozpowszechnianego w sierpniu internecie uchodźca z Ukrainy zorganizował performance polegający na zostawianiu surowego mięsa w skrytkach warszawskich banków. O sprawie miała informować agencja Reutera. To jednak fałszywe informacje.
Według wicepremiera Jarosława Kaczyńskiego w ciągu dwóch kadencji rządów Zjednoczonej Prawicy w Polsce zagrożenie nędzą i wykluczeniem wśród dzieci zmalało “prawie dziesięć razy”. Jednak dane Głównego Urzędu Statystycznego i Eurostatu nie są tak optymistyczne.
Setki tysięcy wyświetleń na Twitterze ma fake news o śmierci amerykańskiego generała w Ukrainie. Pojawia się w kilku językach. W jego rozpowszechnianiu aktywne są profile znane z powielania rosyjskiej dezinformacji.
Miało być tak: rosyjski czołg T-80 tak się spodobał Ukraińcowi z Sum, że ponad rok ukrywał go na swoim podwórku jako “pamiątkę wojenną”. Taką opowieść przekazują sobie internauci, publikując zdjęcie wozu stojącego na jakiejś posesji. W tej opowieści zgadza się tylko, że to rosyjski czołg.
„Córka ministra obrony Ukrainy Reznikova kupiła w Cannes we Francji luksusową posiadłość za 7 milionów EUR.” – czytamy w publikacjach na Twitterze i Telegramie z 18 lipca 2023 roku. Film dołączony do publikacji pojawił się też na Facebooku (tutaj, tutaj). Widzimy w nim zdjęcia ministra oraz nagranie pokazujące rezydencję z basenem, wraz z komentarzem w języku ukraińskim. Na początku na ekranie widoczne jest logo TikToka.
16 kwietnia 2024 roku odnotowano rekordowo silne deszcze w historii. Zalene były drogi, domy i centra handlowe w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. W całym kraju zamknięto szkoły. Lotnisko w Dubaju, jedno z najbardziej uczęszcznych na świecie, wstrzymało na krótko działalność, ale przez kilka dni było dotknięte poważnymi zakłóceniami, podała AFP.
„Sojusznik Polaków i wolnego świata” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 18 czerwca 2023 roku ze zdjęciem prezydenta Rosji Władimira Putina przy pianinie w sali koncertowej, z dołączonym linkiem do YouTube. „To jest prawdziwy przyjaciel Polski, nie wierzcie w propagandę wszystkich antypolskich polityków od lewa do prawa, chcą zniszczyć wszelkie wspólne wartości sławiańskie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 28 czerwca 2023 roku z odnosnikiem do tego samego filmu.
