Scroll Top

About CEDMO

The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.

By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.

O CEDMO

The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).

Nasi Partnerzy

O CEDMO

The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).

Nasi Partnerzy

Najnowsze informacje
Tutoriale
Fact-checking
Fact Checks
STEFANIE LOOS / AFP/Twitter
Nie, Manfred Weber nie odpisał tak polskiemu premierowi

Słowa Manfreda Webera o PiS wywołały emocje nie tylko polityków, ale też internautów. Na Twitterze krąży grafika, która ma przedstawiać rzekomą odpowiedź niemieckiego polityka na zaproszenie polskiego premiera do debaty. To przeróbka.

Klimatolodzy ukrywali fakt, że temperatura na Ziemi nie wzrosła od 15 lat? To nieprawda - Featured image
Klimatolodzy ukrywali fakt, że temperatura na Ziemi nie wzrosła od 15 lat? To nieprawda

„KŁAMSTWA KLIMATYCZNE: Najlepsi klimatolodzy twierdzą, że kazano im „zatuszować” prawdę, że temperatura na Ziemi nie wzrosła od 15 lat” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie 16 lipca 2023 roku. Podobne treści były także udostępniane na platformie X (wcześniej Twitter), a także na Facebooku. Teksty były publikowane również w języku angielskim i francuskim, zdobywając kilka tysięcy udostępnień od połowy lipca. 

Dimitar DILKOFF / AFP / Twitter
Ukrył “na pamiątkę” rosyjski czołg T-80? Jak powstał ten fake news

Miało być tak: rosyjski czołg T-80 tak się spodobał Ukraińcowi z Sum, że ponad rok ukrywał go na swoim podwórku jako “pamiątkę wojenną”. Taką opowieść przekazują sobie internauci, publikując zdjęcie wozu stojącego na jakiejś posesji. W tej opowieści zgadza się tylko, że to rosyjski czołg.

Uwaga na bezpodstawne twierdzenia o zakupie w ostatnim czasie willi w Cannes przez ukraińskiego ministra obrony - Featured image
Uwaga na bezpodstawne twierdzenia o zakupie w ostatnim czasie willi w Cannes przez ukraińskiego ministra obrony

„Córka ministra obrony Ukrainy Reznikova kupiła w Cannes we Francji luksusową posiadłość za 7 milionów EUR.” – czytamy w publikacjach na Twitterze i Telegramie z 18 lipca 2023 roku. Film dołączony do publikacji pojawił się też na Facebooku (tutaj, tutaj). Widzimy w nim zdjęcia ministra oraz nagranie pokazujące rezydencję z basenem, wraz z komentarzem w języku ukraińskim. Na początku na ekranie widoczne jest logo TikToka.

Ta reklama przeciwko prezydentowi Zełenskiemu została wklejona do filmu z ulic Nowego Jorku - Featured image
Ta reklama przeciwko prezydentowi Zełenskiemu została wklejona do filmu z ulic Nowego Jorku

„’Nie ma Zelenskiego, nie ma wojny’ – głosi baner reklamowy w Nowym Jorku” – czytamy w publikacji zamieszczonej 29 czerwca 2023 roku na koncie Niezależnego Dziennika Politycznego (NDP) na Telegramie. Dołączony krótki film, który obejrzało ponad 2 tysiące użytkowników pokazuje baner reklamowy na ulicy Nowego Jorku. Te same publikacje z tym samym nagraniem udostępniono na Facebooku i TikToku.

Nagranie nie pokazuje eskortowanych przez żołnierzy migrantow w drodze z Libii do Włoch - Featured image
Nagranie nie pokazuje eskortowanych przez żołnierzy migrantow w drodze z Libii do Włoch

W czasie kiedy unijne kraje negocjują (arch. link) ostateczny kształt paktu migracyjnego dla tysięcy przybyszów docierających do Europy głównie przez Morze Śródziemne, w mediach społecznościowych rozpowszechniane są fałszywe przekazy na temat napływu uchodźców. W Polsce, temat migracji stał się jedną z głównych osi kampanijnych sporów przed jesiennymi wyborami (arch. link) do parlamentu.

uwaga-to-falszywa-okladka-charlie-hebdo-nie-drwil-z-upadku-rakiety-w-przewodowie-featured
Uwaga, to fałszywa okładka. Charlie Hebdo nie drwił z upadku rakiety w Przewodowie

Użytkownicy mediów społecznościowych udostępniali po 16 listopada 2022 roku grafikę przypominająca okładkę francuskiego satyrycznego tygodnika Charlie Hebdo z rysunkiem zestawiającym Zbrodnię Wołyńską dokonaną na Polakach przez ukraińskich nacjonalistów w czasie II Wojny światowej z niedawnym wybuchem rakiety w Przewodowie, w którym zginęło dwóch mieszkańców tej miejscowości położonej przy granicy polsko-ukraińskiej. Rysunek naśladujący charakterystyczny dla pisma styl karykatur sugeruje, że rakietę wystrzelili Ukraińcy. Jednak nie jest to prawdziwa „jedynka” Charlie Hebdo, podobnie jak wiele innych podrobionych okładek tygodnika, które w ostatnim czasie krążą w internecie w wielu językach. Redakcja Charlie Hebdo przekazała AFP, że nigdy nie wypuściła takiej okładki.

Film pochodzi z 2018 roku i nie ma nic wspólnego z napływem do Polski uchodźców z Ukrainy - Featured image
Film pochodzi z 2018 roku i nie ma nic wspólnego z napływem do Polski uchodźców z Ukrainy

„Babci obiecano, że jak przyjmie Ukraińców to jej zapłacą. Ukraińcy ją okradli, zniszczyli mieszkanie, zadłużyli się u babci i zniknęli. Babcia domaga się od państwa zwrotu strat i widzicie jak się ją zajęli. Została okradziona i oszukana podwójne, przez ukrów i polskie władze ” – czytamy w tweecie opublikowanym 14 grudnia, który zyskał ponad 360 udostępnień. Użytkownicy Facebooka również zamieścili ten sam film z tym samym komentarzem, sugerując, że w filmie widać kobietę skarżącą się polskim władzom na rzekome straty. Według publikacji, kobieta miała otrzymać wypłatę świadczeń na utrzymanie uchodźców, tymczasem została  podwójnie „oszukana” zarówno przez państwo, jak i uchodźców, którzy mieli ją okraść w mieszkaniu.  

Fot: SAMEER AL-DOUMY/AFP/Twitter
W Ukrainie “schwytano naczelną lekarkę Grupy Wagnera”? Brak dowodów

Naczelna lekarka grupy rosyjskich najemników, odpowiedzialna za tortury Ukraińców, została schwytana w Ukrainie – twierdzą internauci i na potwierdzenie pokazują zdjęcia kobiety oraz jej ofiar. Analiza fotografii i pozostałych informacji nie potwierdza prawdziwość takich doniesień.

uwaga-to-falszywa-okladka-charlie-hebdo-nie-drwil-z-upadku-rakiety-w-przewodowie-featured
Uwaga, to fałszywa okładka. Charlie Hebdo nie drwił z upadku rakiety w Przewodowie

Użytkownicy mediów społecznościowych udostępniali po 16 listopada 2022 roku grafikę przypominająca okładkę francuskiego satyrycznego tygodnika Charlie Hebdo z rysunkiem zestawiającym Zbrodnię Wołyńską dokonaną na Polakach przez ukraińskich nacjonalistów w czasie II Wojny światowej z niedawnym wybuchem rakiety w Przewodowie, w którym zginęło dwóch mieszkańców tej miejscowości położonej przy granicy polsko-ukraińskiej. Rysunek naśladujący charakterystyczny dla pisma styl karykatur sugeruje, że rakietę wystrzelili Ukraińcy. Jednak nie jest to prawdziwa „jedynka” Charlie Hebdo, podobnie jak wiele innych podrobionych okładek tygodnika, które w ostatnim czasie krążą w internecie w wielu językach. Redakcja Charlie Hebdo przekazała AFP, że nigdy nie wypuściła takiej okładki.

Wydarzenia
Nie, Putin nie gra Mazurka Dąbrowskiego - Featured image

„Sojusznik Polaków i wolnego świata” –  czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 18 czerwca 2023 roku ze zdjęciem prezydenta Rosji Władimira Putina przy pianinie w sali koncertowej, z dołączonym linkiem do YouTube. „To jest prawdziwy przyjaciel Polski, nie wierzcie w propagandę wszystkich antypolskich polityków od lewa do prawa, chcą zniszczyć wszelkie wspólne wartości sławiańskie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 28 czerwca 2023 roku z odnosnikiem do tego samego filmu. 

11.07.2023
Badania i analizy
Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.