About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
Wideo przypominające wiadomość z serwisu informacyjnego ogłoszoną przez prezenterkę ukraińskiej telewizji zostało opublikowane w języku polskim 9 grudnia, między innymi, na Facebooku, Telegramie oraz na platformie X wraz ze wpisem: „Ukraina doświadcza niedoborów energii: 'Prosimy wszystkie niezamężne kobiety aby zamieszkały z nieżonatymi mężczyznami’”. Post na Telegramie miał ponad 2 tys. wyświetleń.
Stworzone przez internautę z Holandii nagranie opublikowała holenderska strona rozrywkowa 17 grudnia 2023 a za nią, między innymi, holenderski polityk Geert Wilders, lider anty-imigranckiej Partii Wolnościowej, która w listopadzie 2023 roku wygrała wybory w tym kraju.
„Zełenski kupił dom należący do Josepha Goebbelsa” – czytamy w publikacjach udostępnionych na Facebooku i Telegramie, które były rozsyłane przez internautów od końca grudnia 2023 roku. Treści były również rozpowszechniane na platformie X i często towarzyszyły im zdjęcia willi.
„Elektryczny samochód – największy przekręt jaki widział świat?” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 10 listopada 2023 roku. „Czy ktoś kiedyś o tym pomyślał? Gdyby wszystkie samochody były elektryczne… A gdybyśmy utknęli w trzygodzinnym korku w mrozie burzy śnieżnej, nasze baterie byłyby całkowicie rozładowane”.
Według strony izraelskiej, podczas niespotykanego na taką skalę ataku, który 7 października 2023 roku rozpoczął tę wojnę, Hamas przyczynił się do zabicia co najmniej 1,4 tys. osób, głównie cywilów. Napastnicy uprowadzili ponad 220 obywateli Izraela oraz innych państw i przetrzymują ich jako zakładników.
Przerobione zdjęcie zaczęło krążyć w mediach społecznościowych w języku polskim zaledwie tydzień po wtargnięciu bojowników Hamasu ze Strefy Gazy na teren Izraela 7 października 2023 roku, co rozpoczęło bezprecedensowy atak. Bojownicy Hamasu zamordowali, według źródeł izraelskich, 1,4 tys. osób, na ogół cywili i uprowadzili ponad 220 zakładników. Według danych palestyńskiego ministerstwa zdrowia z 27 października, w wyniku izraelskich ostrzałów odwetowych w Strefie Gazy zginęło 7,326 Palestyńczyków, głównie cywilów, spośród nich wiele dzieci.
Fakt, że od 16 października Niemcy wprowadziły wyrywkowe kontrole na granicy z Polską, europosłanka PiS Beata Kempa skomentowała, że to reakcja na wynik wyborów w Polsce – czyli wygraną opozycyjnych ugrupowań. To nieprawda: decyzja Niemiec została podjęta wcześniej, a po wybuchu w Polsce afery wizowej, którą ujawniono w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.
Internauci rozpowszechniają przekaz, że wkrótce za naklejenie polskiej flagi na tablicy rejestracyjnej auta będzie groziło więzienie. To fałszywa informacja wynikająca z nadinterpretacji nowych przepisów.
„Oto lista krajów, które ewakuowały swoich ambasadorów z Turcji na 24 godziny przed trzęsieniem ziemi. Dziwne to, nieprawdaż” – czytamy w publikacji na Facebooku z 16 lutego 2023 roku. Do posta dołączony jest zrzut ekranu z tweeta w języku angielskim, który informuje, że kraje zachodnie, takie jak Kanada, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Niemcy, Belgia, Włochy, Holandia i Francja, wycofały swoich ambasadorów z Turcji tuż przed trzęsieniem ziemi, które dotknęło południowo-wschodnią Turcję i północną Syrię 6 lutego. Publikacja tej samej treści na Telegramie zyskała ponad 14 tys. wejść.
Ograniczanie swobodnego poruszania się po mieście, kamery nadzorujące, limity wyjazdu poza strefy – takie fałszywe teorie narastają wokół idei 15-minutowego miasta. Sklejenie dwóch różnych koncepcji dało podstawę do zmanipulowanego przekazu, który masowo rozchodzi się w polskim internecie.
„Polskie Leopardy na UPAdlinie . Za jakieś 4 lata może dojadą do Moskwy” – czytamy w publikacji z nagraniem zamieszczonej na Facebooku 22 lutego 2023 roku. Zachowaliśmy oryginalną pisownię posta – UPAdlina, to obraźliwe określenie dla Ukrainy.
„Nie wszystkie szczury zdążą uciec żywe – to tytuł polskiego tygodnika Polityka” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie 27 stycznia 2023 roku, który miał ponad 580 wyświetleń. Publikacja była także udostępniana na Facebooku.
Unijni parlamentarzyści w Brukseli rzekomo obarczyli winą Stany Zjednoczone i Norwegię za wysadzenie gazociągu Nord Stream – piszą internauci. Prawda jest taka, że Europarlament wcale nie decydował w tej sprawie.