Scroll Top

About CEDMO

The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.

By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.

O CEDMO

The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).

Nasi Partnerzy

O CEDMO

The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).

Nasi Partnerzy

Najnowsze informacje
Tutoriale
Fact-checking
Fact Checks
"Relacja" o przypadkach użycia symboli nazistowskich przez żołnierzy armii ukraińskiej została sfabrykowana - Featured image
„Relacja” o przypadkach użycia symboli nazistowskich przez żołnierzy armii ukraińskiej została sfabrykowana

„Dziennikarze BBC naliczyli ponad 1000 przypadków użycia symboli nazistowskich przez ukraińskie wojsko infiltrujące region Kurska. Ale jak to Nazizm w Ukrainie?” – czytamy w postach na Facebooku, X, Telegramie  zamieszczonych w polskich mediach społecznościowych od 18 września 2024 roku. Do postów dołączona jest grafika, na której widać żołnierza, w tle logo telewizji BBC oraz napisy po angielsku.  Przekaz pojawił się m.in na koncie NDP na Telegramie, którego szereg publikacji Sprawdzam AFP weryfikowała w przeszłości tutaj, tutaj, tutaj.

Bezpodstawne teorie spiskowe obwiniają amerykańską stację badawczą HAARP i sieć telefonii 5G o powodzie w Europie Środkowej - Featured image
Bezpodstawne teorie spiskowe obwiniają amerykańską stację badawczą HAARP i sieć telefonii 5G o powodzie w Europie Środkowej

Powodzie wywołane przez niż Borys spowodowały uszkodzenia (m.in. zapory w Stroniu Śląskim) i odcięcie od prądu mieszkańców w Polsce, Austrii, Czechach, na Węgrzech, w Rumunii i na Słowacji (zarchiwizowane linki tutaj, tutaj). Powodzie spowodowały w ciągu tygodnia śmierć ponad dwudziestu osób, kilkanaście osób uznano za zaginione, a tysiące ewakuowano z domów (archiwalny link tutaj). 

Nie, różnice w cenie paliw w Polsce i Ukrainie nie są związane z Rurociągiem Przyjaźń - Featured image
Nie, różnice w cenie paliw w Polsce i Ukrainie nie są związane z Rurociągiem Przyjaźń

„Rurociągiem Przyjaźń na Ukrainie płynie ruska ropa, Ukraińcy ją tankują za 5,30 zł, żeby było śmieszniej tankują też czołgi, które strzelają do Ruskich. Polska nie będzie kupować ruskiej ropy, nawet jeśli ma kosztować 10 zł za litr, bo jesteśmy solidarni z Ukrainą. Czego nie rozumiesz?” – czytamy w opisie mapy opublikowanej na Facebooku 30 sierpnia 2022 roku ( 1,2 ,).   

Mobilizacja włoskich rolników? Nie, ten film pokazuje festiwal traktorów w Piemoncie - Featured image
Mobilizacja włoskich rolników? Nie, ten film pokazuje festiwal traktorów w Piemoncie

„To włoscy rolnicy też zaczeli swoje protesty!” – czytamy w publikacji z 30 lipca 2022 roku, która miała 364 tys. Wyświetleń na Facebooku. Publikacja była udostępniana również na Twitterze, gdzie zyskała 688 polubień i 30 retweetów. Towarzyszy jej nagranie, w którym widać dziesiątki zaparkowanych obok siebie traktorów, które trąbią i błyskają światłami. W filmie można również wyraźnie zauważyć włoską flagę.

Samolot pokryty śniegiem na lotnisku stał na parkingu postojowym w Monachium i nie miał planów odlotu - Featured image
Samolot pokryty śniegiem na lotnisku stał na parkingu postojowym w Monachium i nie miał planów odlotu

„To znak! Samolot, który miał lecieć na szczyt globalnego ocieplenia w Dubaju, zamarzł na pasie startowym lotniska w Monachium” – czytamy w opisie do filmu, który został udostępniony na Telegramie 2 grudnia 2023 roku. „Śnieżyca uniemożliwiła wylot samolotu, który miał lecieć do Dubaju z Monachium na szczyt tak zwanego Globalnego Ocieplenia organizowany przez największych pasożytów na naszej planecie” – czytamy w publikacji z tym samym nagraniem na Facebooku, która miała ponad sto udostępnień.

TVN24/x.com
Nie, ten kalkulator nie wylicza nowego podatku od aut spalinowych

W polskiej sieci pojawił się kalkulator pozwalający obliczyć wysokość podatku od posiadania samochodu spalinowego. Otrzymane wyliczenia mogą przerażać, zwłaszcza właścicieli starszych modeli aut. Ale kalkulator wprowadza w błąd: bazuje na projekcie ustawy sprzed 17 lat.

TVN24/x.com
„Koniec z kuchenkami gazowymi” w UE? To fałszywy przekaz

Według popularnego w październiku przekazu w mediach społecznościowych Unia Europejska planuje „koniec kuchenek gazowych” i w przyszłości będzie można gotować „tylko na prąd”. Twierdzenie oparto na artykule, w którym nie ma dowodów, by w UE takie zmiany planowano. Biuro prasowe Komisji Europejskiej zaprzecza rozpowszechnianej tezie.

Te krowy zatruły się paszą a nie padły po szczepieniu przeciwko Covid-19 - Featured image
Te krowy zatruły się paszą a nie padły po szczepieniu przeciwko Covid-19

W nagraniu dołączonym do publikacji w mediach społecznościowych widać dziesiątki martwych krów leżących na polu. Niektóre jeszcze żyją. Słychać głosy zaaferowanych mężczyzn mówiących po włosku, „to straszne, zostały otrute, one nie leżą sobie i nie odpoczywają, one zostały otrute, płakać się chce”.

Publikacje fałszywie utrzymują, że „WEF chce zakazać jaj” po analizie badania o chorobie Covid-19 - Featured image
Publikacje fałszywie utrzymują, że „WEF chce zakazać jaj” po analizie badania o chorobie Covid-19

„WEF obiecuje zakazać niebezpiecznych jaj” – czytamy w publikacji na Telegramie 9 lutego 2023 roku, która miała 4,2 tys. wyświetleń. „Jedzenie jajek stało się nagle niebezpieczną czynnością, według globalnej elity, która twierdzi, że chce zakazać ludziom spożywania ich dla ich własnego dobra” – czytamy dalej. Podobne przesłanie było także publikowane na Facebooku i Twitterze, i było podawane dalej prawie 200 razy. 

Rosja nie niszczy wszystkich swoich zapasów szczepionek przeciw Covid-19 - Featured image
Rosja nie niszczy wszystkich swoich zapasów szczepionek przeciw Covid-19

„Władimir Putin nakazuje zniszczenie wszystkich szczepionek Covid-19 w Rosji” – czytamy w publikacji udostępnionej 5 marca 2023 roku na Facebooku. Publikacja zawiera zrzut ekranu z artykułem oraz zdjęcie prezydenta Rosji, który także było udostępniane na Twitterze i Telegramie – na tej ostatniej platformie publikacja zyskała ponad 6,7 tys. wyświetleń. Treści te udostępniali także anglojęzyczni użytkownicy mediów społecznościowych, w tym amerykański użytkownik Twittera, który stwierdził, że to „wspaniała wiadomość”, i którego śledzi ponad 36 tys. osób.

2024_Most_gotycki_na_Młynówce_w_Kłodzku_(17),_powódź
Rząd celowo wywołał powódź? Sprawdzamy spiskową teorię

Oskar Szafarowicz uderza w rząd na podstawie „nieoficjalnych doniesień”. Bagatelizuje przy tym zachodzącą zmianę klimatu i przyczynia się do pogłębienia chaosu informacyjnego związanego z powodzią w południowo-zachodniej Polsce.

Uwaga na wprowadzające w błąd nagranie przedstawiające Kamalę Harris podczas szczepienia przeciwko Covid-19 - Featured image
Uwaga na wprowadzające w błąd nagranie przedstawiające Kamalę Harris podczas szczepienia przeciwko Covid-19

„Ponieważ można odnieść wrażenie, że za moment znowu rzucą nas w wir bawełniano-wirusowego szaleństwa, uprzejmie przypominam jak wyglądało 'szczepienie’ wyselekcjonowanych elit tego świata… ” – czytamy w poście na Facebooku i wpisie na X z 8 września 2024 r. z krótkim nagraniem na poparcie twierdzenia. Widać na nim Kamalę Harris, obecną kandydatkę Demokratów w wyborach prezydenckich w USA, z maseczką na twarzy, poddającą się szczepieniu. Pod koniec filmu o słabej jakości, widzimy jak pielęgniarka manipuluje strzykawką przyciskając ją o poręcz krzesła. O ile wyraźnie widać plastikową nasadkę, sama igła na jej końcu nie jest dobrze widoczna.

Unijny portfel tożsamości cyfrowej nie będzie zapisywał śladu węglowego Europejczyków od 2026 roku - Featured image
Unijny portfel tożsamości cyfrowej nie będzie zapisywał śladu węglowego Europejczyków od 2026 roku

Użytkownicy mediów społecznościowych i niektórzy politycy w Polsce udostępniali od 10 sierpnia 2024 roku twierdzenia, według których każdy obywatel UE otrzyma osobisty portfel cyfrowy, który będzie zapisywał ich indywidualny ślad węglowy czyli ilość emisji dwutlenku węgla generowaną przez nasze działania, takie jak podróż samolotem, przeszukiwanie stron internetowych czy też ogrzewanie domu np. piecem gazowym.

Włoski oficer zmarł w domu z powodu choroby, a nie walcząc przeciwko Rosji na Ukrainie, potwierdziła rodzina - Featured image
Włoski oficer zmarł w domu z powodu choroby, a nie walcząc przeciwko Rosji na Ukrainie, potwierdziła rodzina

„Wysoki rangą oficer NATO zlikwidowany na Ukrainie” – czytamy w publikacji udostępnionej na polskim Telegramie 20 stycznia 2024 roku wraz ze zdjęciem mężczyzny ubranego we włoski galowy mundur wojskowy, w kapeluszu z piórami. Czytamy dalej, że chodzi o „podpułkownika włoskiej armii Claudio Castiglię, który był członkiem dowództwa NATO”. Podobne posty miały setki wyświetleń na Telegramie. Pojawiły się też na Facebooku ( tu i tu) i platformie X. W tym samym czasie zaczęły też krążyć w innych językach m.in. po serbsku, włosku, angielsku oraz francusku. 

Tusk oddał hołd ukraińskim żołnierzom poległym w wojnie z Rosją - Featured image
Tusk oddał hołd ukraińskim żołnierzom poległym w wojnie z Rosją

„Tusk podczas swojej wizyty w Kijowie złożył hołd pamięci poległych banderowców” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 22 stycznia 2024 roku wraz z nagraniem pokazujących ukraińskich mundurowych, którzy wraz z wieńcami w kolorach flagi Ukrainy i Polski maszerują przez ulicę. Następnie widać ścianę, na której widać małe portrety. Tusk maszeruje, a następnie składa ukłon pod wieńcem pod ścianą z fotografiami.

Wydarzenia
Badania i analizy
Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.