About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
„Fabryka w Holandii drukuje 3D 500 ton steków miesięcznie. Firma Redefine Meat będzie zaopatrywać niemieckie restauracje w drukowane filety” – czytamy w poście opublikowanym na Facebooku, który od 13 stycznia 2024 roku miał ponad 5,6 tys. udostępnień. „Aby rozpocząć proces drukowania mięsa w drukarce 3D, naukowcy biopsują partię zwierzęcych komórek macierzystych w zależności od pożądanego rodzaju mięsa – wołowiny, wieprzowiny, drobiu, a nawet ryb” – czytamy dalej.
Unia Europejska ma rzekomo nowy pomysł: każdy właściciel krowy, świni, konia lub kury będzie musiał płacić za emisję gazów cieplarnianych przez te zwierzęta. Tak twierdzą autorzy postów w polskich mediach społecznościowych. Komisja Europejska zaprzecza, a my wyjaśniamy, skąd ten fałszywy przekaz.
„Putin podpisał specjalny dekret, na mocy którego sprzedaż Alaski uznano za nielegalną” – czytamy w publikacji udostępnionej 21 stycznia 2024 roku na Instagramie. Podobne posty były udostępniane ponad 220 razy na portalu X oraz 5 tys. razy na TikToku.
„Francuscy rolnicy zalali ukraińską ambasadę g***” – czytamy w poście opublikowanym na Facebooku 12 lutego 2024 roku. Do treści dołączono wideo, na którym widać traktor rozpryskujący obornik na ściany budynku z flagą Francji i Unii Europejskiej.
„Dr Elizabeth Eads – dane są bezlitosne: szczepionki na Covid-19 powodują zgodny, raka i AIDS” – czytamy w tytule nagrania opublikowanego 10 marca 2022 r. na platformie Bitchute. Wideo miało 987 udostępnień na Facebooku.
„Mieszkańcy Miraflores w Peru, którzy cierpieli z powodu nietypowego zapalenia płuc i rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego zmusili gminę do usunięcia wieży 5G zakamuflowanej jako drzewo. I takim sposobem zniknął Covid” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 5 maja 2022 r.
Testujesz się? Możesz poznać wynik wcześniej… wystarczy przyświecić UV. Tak się robi biznes na ciemnogrodzie – napisał jeden z użytkowników 27 stycznia 2022 r. na Facebooku. Publikacja miała 88 tys. wyświetleń i 3,5 tys. udostępnień.
„To włoscy rolnicy też zaczeli swoje protesty!” – czytamy w publikacji z 30 lipca 2022 roku, która miała 364 tys. Wyświetleń na Facebooku. Publikacja była udostępniana również na Twitterze, gdzie zyskała 688 polubień i 30 retweetów. Towarzyszy jej nagranie, w którym widać dziesiątki zaparkowanych obok siebie traktorów, które trąbią i błyskają światłami. W filmie można również wyraźnie zauważyć włoską flagę.
„W Holandii do protestów farmerów przyłączyli się strażacy… ” – czytamy w opisie do filmu opublikowanego 12 lipca 2022 r. w poście na Facebooku. Nagranie udostępnione na Telegramie miało 2,7 tys. wejść. Widać w nim wozy strażackie i stojących na nich strażaków. Słychać syreny alarmowe.
„Amerykański magazyn Money umieścił Zełeńskiego na okładce, nazywając go królem zachodniej korupcji” – czytamy w poście opublikowanym 30 czerwca 2022 r.
„Dzisiaj, w ciągu 12 godzin, Etna wyrzuciła do atmosfery więcej CO² niż cała działalność człowieka” – czytamy w treści publikacji na Facebooku z nagraniem wideo czynnego wulkanu, która była udostępniana kilkadziesiąt razy przez polskich użytkowników m.in. tutaj i tutaj. Treści te pojawiły się w maju 2023 roku, tuż po ostatniej dużej erupcji Etny.
„KŁAMSTWA KLIMATYCZNE: Najlepsi klimatolodzy twierdzą, że kazano im „zatuszować” prawdę, że temperatura na Ziemi nie wzrosła od 15 lat” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie 16 lipca 2023 roku. Podobne treści były także udostępniane na platformie X (wcześniej Twitter), a także na Facebooku. Teksty były publikowane również w języku angielskim i francuskim, zdobywając kilka tysięcy udostępnień od połowy lipca.
„Pod żadnym pozorem nie kupujcie produktów oznaczonych tym znakiem. To plastikowa żywność Billa i Melindy Gates. GMO i z mRNA” – czytamy w treści tweeta udostępnionego 4 lipca 2023 roku.
Rozpowszechniane na Facebooku publikacje np. tutaj i tutaj, zawierały zrzut ekranu z tweeta wraz z fałszywym przesłaniem, w którym można było przeczytać, że Orlen „zapowiada, że od teraz wszystkie bułki do hot-dogów oraz burgerów będą wypiekane z mąki ze świerszczy”.
„Soda oczyszczona skutecznym środkiem leczniczym na nowotwory” – czytamy w publikacji na Facebooku z 9 grudnia 2022 i 29 grudnia odsyłającej do artykułu na stronie Stolica Zdrowia. Artykuł ilustruje zdjęcie miseczki z białym proszkiem, mającym być sodą oczyszczoną (zwaną też wodorowęglanem sodu), popularną substancją używaną do gotowania, sprzątania, ogrodnictwa, a nawet jako trucizna.
“Zielarskie mi zamykają!”, “spisek przeciwko naturalnym metodom leczenia”, “odgórne zarządzenie UE” – komentują wzburzeni internauci podaną na Twitterze wiadomość, jakoby od stycznia 2023 roku sprzedaż ziół miała zostać zakazana w Unii Europejskiej. To nieporozumienie.
W ostatnich tygodniach w wielu krajach europejskich można było zobaczyć sceny przedstawiające rolników blokujących drogi traktorami przy dźwiękach klaksonów i migających świateł. Rolnicy protestowali przeciwko zaostrzeniu unijnych przepisów i domagali się większych rekompensat za straty spowodowane tanim importem z ogarniętej wojną Ukrainy.
“Zwracamy się z prośbą o dobrowolne wyrażenie zgody na przyjęcie emigrantów” – kartki z takim komunikatem w skrzynkach pocztowych rzekomo znajdowali mieszkańcy Bydgoszczy. “To akcja dezinformacyjna” – ostrzegają władze miasta.
„Ta książka i podręcznik szkolny już jest zakazany. Moje dzieci i wnuki będą się z niej uczyły na tajnych kompletach jak to było za okupacji niemieckiej” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 19 stycznia 2024 roku.
„Ludzka komórka. Jak dotąd najbardziej szczegółowy widok. Uzyskiwany z radiografii, magnetycznego rezonansu jądrowego i mikroskopii krioelektronicznej. Wygląda jak planeta w samym centrum z wszelkiego rodzaju dziwnymi stworzeniami pływającymi wokół zewnętrznych warstw. Masz w sobie cały świat i wszechświat” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 19 kwietnia 2022 r.
Internauci porównują zdjęcie amerykańskiej celebrytki Kendall Jenner z fotografią dziewczyny w kombinezonie lotniczym. Twierdzą, że astronautka jest „najmłodszą osobą w…
Morgan Wallace, amerykańska pielęgniarka, która przemawiała przed radą szkoły w Karolinie Północnej, stwierdziła, że szczepionki przeciwko Covid-19 są nieskuteczne, a…
„Ambasada Rosji zasygnalizowała swoje poparcie dla protestów rolników w Berlinie!” – czytamy w publikacji udostępnionej na polskim Facebooku 20 stycznia 2024 roku wraz z krótkim filmem z tego protestu. Na nagraniu widać traktory na ulicy, przed budynkiem nad którym powiewa rosyjska flaga. W tle słychać wycie syren. Nagranie pojawiło się też na Telegramie, gdzie zyskało blisko 2 tys. odsłon oraz na platformie X,na profilach, które systematycznie zamieszczają fałszywe treści i których część AFP zweryfikowała w przeszłości ( tutaj, tutaj, tutaj, tutaj )
„Konwój ciężarówek ‘Armii Boga’ wyrusza na ‘biblijną’ misję odzyskania Teksasu na południowej granicy z Meksykiem… ” – czytamy w poście na platformie X z 27 stycznia 2024 roku. Tweet zyskał pond 80 udostępnień i dwięscie polubień. „Tysiące Amerykanów okazuje swoje wsparcie dla Patriotów Teksasu, rolnicy i kierowcy ciężarówek udają się na południową granicę, aby pokazać wsparcie dla ochrony Teksasu przed masową, nielegalną imigracją.” – głosi post na Facebooku z 28 stycznia 2024 roku.
Ponad 490 udostępnień na Facebooku miało nagranie z 17 stycznia, na którym widać mężczyznę przemawiającego z mówinicy przypominającą tę z dorocznych spotkań Światowego Forum Ekonomicznego w Davos w Szwajcarii.
Kolejny deep fake z rzekomą wypowiedzią dowódcy ukraińskiej armii. Tym razem w sfabrykowanym oświadczeniu generał Wałerij Załużny miał wezwać swoich żołnierzy do opuszczenia okopów i marszu na Kijów. Ukraińcy ostrzegają: w ten sposób Rosjanie próbują nas poróżnić.
Do publikacji udostępnianych przez polskich użytkowników, takich jak ten post na Telegramie, który od 4 listopada 2023 roku zyskał setki odsłon, dołączony jest zrzut ekranu ze strony wyglądającej jak artykuł „Washington Post” zawierający tytuł po angielsku: „Dostawy broni z Ukrainy do Hamasu wzrosły trzykrotnie w ciągu ostatniego miesiąca”.
Izraelskie siły prowadzą działania lądowe w Gazie w ramach działań odwetowych po ataku Hamasu 7 października 2023 roku, w którym, według izraelskich danych oficjalnych, życie straciło co najmniej 1,4 tys. osób, głównie cywilów, a ponad 240 wzięto jako zakładników.