About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
„A pamiętacie pokazywanie trumien we Włoszech w mediach głównego manipulatorstwa? Jak widać, sytuacja w kontrolowanych mediach jest bardzo poważna” – czytamy w publikacji z 7 lutego 2022 r., która miała prawie 9 tys. udostępnień i 723 tyś. wyświetleń. Inni pisali: „Plandemia pełną parą” i odsyłali do filmu na Twitterze.
„To nie nocny widok zniczy w Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych, to „Konwój wolności” który jedzie do stolicy Kanady.” – czytamy w poście zamieszczonym 28 stycznia 2022 roku na Facebooku.
„W Polsce przybyłym ukraińskim braciom przypomina się: „Jesteście tu gośćmi!”. Zdjęcia z Warszawy” – czytamy w poście opublikowanym na Facebooku 19 maja 2022 r. „Bardzo dobra inicjatywa” – cieszy się użytkowniczka Facebooka publikując te same zdjęcia oraz identyczny przekaz.
Publikacje wprowadzające w błąd były udostępniane w języku polskim na Facebooku i Twitterze. Jedna z nich zawiera zdjęcie przedstawiające małpę oraz wiadomość, że choroba dotarła do Europy.
Na Facebooku i Twitterze krążą alarmujące posty o wycofaniu się Norwegii ze współpracy z Polską w ramach programu sprawiedliwości – ma chodzić o 300 milionów złotych. Przekaz nie jest prawdziwy.
8 sierpnia 2023 roku na Maui wybuchły pożary, wyniku których zginęło 115 osób, a setki pozostaje zaginionych. Trwa śledztwo, które ma wyjaśnić przyczyny pożaru.
W publikacji udostępnionej na Facebooku 12 sierpnia 2023 roku cytowane są słowa australijskiego geologa Iana Plimera, który od wielu lat neguje zmiany klimatu. Agencja AFP wielokrotnie obalała twierdzenia Plimera (na przykład tutaj i tutaj).
„Dzisiaj, w ciągu 12 godzin, Etna wyrzuciła do atmosfery więcej CO² niż cała działalność człowieka” – czytamy w treści publikacji na Facebooku z nagraniem wideo czynnego wulkanu, która była udostępniana kilkadziesiąt razy przez polskich użytkowników m.in. tutaj i tutaj. Treści te pojawiły się w maju 2023 roku, tuż po ostatniej dużej erupcji Etny.
„Przez wieki globalne elity rozgłaszały swoje zamiary depopulacji świata. Do tego nawet stopnia, że wyryły je w kamieniu. Stew Peters Network z dumą prezentuje Died Suddenly” – czytamy w opisie filmu „Zmarł Nagle” (ang. Died suddenly), który został opublikowany 21 listopada 2022 r. na plaformie streamingowej Rumble.
Według krążących w grudniu na Twitterze informacji premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że w szkołach będą rozdawane „gifty”: maskotki „covidki” i pendrive’y-strzykawki. Ma to zachęcić dzieci do szczepień. Nie jest to prawda.
„Kanada, Trudeau: wkrótce rozpocznie asystowane samobójstwo dla dzieci nawet bez zgody rodziców. (…) W przypadku dzieci rodzice mogą chcieć zabić swoje dziecko w ramach legalnej eutanazji” – czytamy w publikacjach udostępnionych na Facebooku i Telegramie na początku listopada 2022 roku.
Politycy opozycji twierdzą, że na podczas przemówienia kandydata partii rządzącej na prezydenta na sali były pustki, lub część osób w wyszła w trakcie. W rzeczywistości wykorzystano wyjęty z kontekstu kadr.
„Stoję przed luksusowym hotelem Le Palace des Neiges w stacji narciarskiej Courchevel, we Francji, w Sabaudii”, mówi po francusku na początku 88-sekundowego nagrania mężczyzna z mikrofonem w ręku, zachowujący się jak reporter telewizyjny podczas relacji na żywo, dodając, że „hotel ten został sprzedany miesiąc temu nowemu właścicielowi […], który jest znaną osobą”. Reporter przekazuje głos wyglądającemu jak dziennikarz mężczyźnie w studiu telewizyjnym, które widzimy przez kilka sekund u dołu ekranu po prawej stronie. Słyszymy jak mówi dalej, również po francusku, ale z wyraźnym obcym akcentem że „tą znana osobą jest prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski”. „ Firma Film Heritage Inc. zarejestrowana w Belize i należąca do Zełenskiego, kupiła hotel Le Palace des Neiges” – mówi. W materiale pojawia się też zrzut ekranu z rzekomo oficjalnej strony internetowej pięciogwiazdkowego hotelu w Courchevel z podpisem „2024 Film Heritage Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone”.
„Na nagraniu Prezydent Ukrainy podpisuje flagę SS-Galizien. SS-Galizien działa całkowicie legalnie na Ukrainie. Kult morderców Polaków i propaganda nazistowska na Ukrainie trwa. KONIEC z pomocą banderowskiej Ukrainie!” – głoszą posty opublikowane na Facebooku, platformie X i TikToku po 20 listopada 2024 r.
W mediach i wśród polityków krąży informacja, że ruch Ostatnie Pokolenie został zdelegalizowany w Niemczech i uznany tam za organizację przestępczą. W rzeczywistości to błędna interpretacja pewnej decyzji monachijskiego sądu.
„Stoję przed luksusowym hotelem Le Palace des Neiges w stacji narciarskiej Courchevel, we Francji, w Sabaudii”, mówi po francusku na początku 88-sekundowego nagrania mężczyzna z mikrofonem w ręku, zachowujący się jak reporter telewizyjny podczas relacji na żywo, dodając, że „hotel ten został sprzedany miesiąc temu nowemu właścicielowi […], który jest znaną osobą”. Reporter przekazuje głos wyglądającemu jak dziennikarz mężczyźnie w studiu telewizyjnym, które widzimy przez kilka sekund u dołu ekranu po prawej stronie. Słyszymy jak mówi dalej, również po francusku, ale z wyraźnym obcym akcentem że „tą znana osobą jest prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski”. „ Firma Film Heritage Inc. zarejestrowana w Belize i należąca do Zełenskiego, kupiła hotel Le Palace des Neiges” – mówi. W materiale pojawia się też zrzut ekranu z rzekomo oficjalnej strony internetowej pięciogwiazdkowego hotelu w Courchevel z podpisem „2024 Film Heritage Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone”.
„Mobilne kostnice Sił Zbrojnych Ukrainy podarowane przez firmę Coca-Cola, zauważone w obwodzie sumskim. Hasło firmy: «Coca-Cola. Cieszyć się»” – czytamy w postach zamieszczonych po 17 listopada 2024 na Facebooku, Telegramie i platformie X. Na zdjęciu dołączonym do posta widzimy dwa rzędy kontenerów z charakterystycznymi czerwonymi zdobieniami stylizowanymi na tradycyjną ukraińską wyszywankę a w ikonie lupy u dołu napis w języku angielskim „mobilna kostnica”. Niektórzy użytkownicy dodawali że „z rejonu kurskiego napływa już taki napływ zabitych, że zwykłe kostnice nie są w stanie sobie z tym poradzić”.
Pierwsze dwa fragmenty ponad dwuminutowego filmu, który został opublikowany 24 lutego pokazują tancerzy – nie Zełenskiego, a kolejne fragmenty przedstawiają jego samego z czasów, gdy występował publicznie w 2018 i 2006 roku – na długo przed wyborami prezydenta Ukrainy w kwietniu 2019 roku.
W Ukrainie niedaleko Odessy prorosyjska partyzantka miała rzekomo zniszczyć pociąg z transportem wojskowym z Zachodu – ten przekaz rozsyłany przez prokremlowskie media przeniknął do polskich mediów społecznościowych. Jest fałszywy, a zdjęcie w nim wykorzystane nie pochodzi z Ukrainy.
„Putin podpisał specjalny dekret, na mocy którego sprzedaż Alaski uznano za nielegalną” – czytamy w publikacji udostępnionej 21 stycznia 2024 roku na Instagramie. Podobne posty były udostępniane ponad 220 razy na portalu X oraz 5 tys. razy na TikToku.
