About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
Wprowadzające w błąd nagranie wykorzystuje fikcyjny dokument, by sugerować, że Ziemia stoi w miejscu
Udostępnione ponad 769 razy na Facebooku nagranie można obejrzeć jako relację. Ten sam, choć nieco dłuższy film, pojawił się także na TikToku, gdzie miał 753 udostępnień.
Nagranie przedstawia sceny z nocnej rozmowy grupy młodych mężczyzn na bulwarach. Podczas tej rozmowy słuchać jedynie frazę „Slava Ukraini”. Jeden z mężczyzn ma ze sobą ukraińską flagę. Po 1 minucie i 14 sekundach następuje cięcie filmu, a wideo pokazuje bójkę między mężczyznami.
Według przekazu rozpowszechnianego w sierpniu internecie uchodźca z Ukrainy zorganizował performance polegający na zostawianiu surowego mięsa w skrytkach warszawskich banków. O sprawie miała informować agencja Reutera. To jednak fałszywe informacje.
„Nowy BRICS będzie kontrolował 80 procent światowej produkcji ropy naftowej. Po dodaniu Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Iranu do BRICS, Unia będzie w stanie kontrolować lwią część światowej produkcji czarnego złota. To samo dotyczy dramatycznego wzrostu PKB nowego składu BRICS. Wyniesie on 30 procent światowego PKB i przekroczy 30 bilionów dolarów.” – czytamy w publikacji zamieszczonej 24 sierpnia 2023 roku na koncie Niezależnego Dziennika Politycznego (NDP) na Telegramie i podobnej na Facebooku. Post na Telegramie zyskał 1,4 tys. odsłon. Dołączona do postów mapa pokazuje 11 krajów rozszerzonego bloku zaznaczonych kolorem zielonym.
Internauci rozsyłają informację, jakoby prezydent USA Joe Biden przyznał publicznie, że potrzeba więcej pieniędzy, “aby zaplanować drugą pandemię”. To zmanipulowana wersja jego wypowiedzi z 2022 roku.
„Sąd na Filipinach wydał międzynarodowy nakaz aresztowania Billa Gatesa w ramach śledztwa w sprawie wprowadzenia szczepień przeciwko Covid-19 na tym terytorium” – czytamy w publikacji udostępnionej 4 marca na Facebooku, również tutaj i tutaj. Podobne treści były także udostępniane na Telegramie, zyskując 9,6 tys. wyświetleń oraz na Twitterze, gdzie miały 141 retweetów.
W nagraniu dołączonym do publikacji w mediach społecznościowych widać dziesiątki martwych krów leżących na polu. Niektóre jeszcze żyją. Słychać głosy zaaferowanych mężczyzn mówiących po włosku, „to straszne, zostały otrute, one nie leżą sobie i nie odpoczywają, one zostały otrute, płakać się chce”.
„14 miast USA podpisało traktat WEF zakazujący mięsa, nabiału i prywatnych samochodów do 2030 roku” – czytamy w treści udostępnionej na platformie X (dawniej Twitter) 22 sierpnia 2023, która była podawana dalej 250 razy. Podobne posty były także udostepniane na Facebooku.
„Sojusznik Polaków i wolnego świata” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 18 czerwca 2023 roku ze zdjęciem prezydenta Rosji Władimira Putina przy pianinie w sali koncertowej, z dołączonym linkiem do YouTube. „To jest prawdziwy przyjaciel Polski, nie wierzcie w propagandę wszystkich antypolskich polityków od lewa do prawa, chcą zniszczyć wszelkie wspólne wartości sławiańskie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 28 czerwca 2023 roku z odnosnikiem do tego samego filmu.
„Zdjęcie przedstawia tysiące Ukraińców, którzy mieszkają na Ukrainie i biorą socjal z Polski wyszło na ulice Kijowa świętować decyzję prezesa PiS podwyższającą 500+ do kwoty 800 zł” – czytamy w poście udostępnionym na Facebooku 15 maja 2023 roku. Do publikacji dołączono zdjęcie, na którym widać demonstrację. Na pierwszym planie stoją dwie młode kobiety wymachujące niebiesko-żółtymi imi flagami.
„Dzisiaj, w ciągu 12 godzin, Etna wyrzuciła do atmosfery więcej CO² niż cała działalność człowieka” – czytamy w treści publikacji na Facebooku z nagraniem wideo czynnego wulkanu, która była udostępniana kilkadziesiąt razy przez polskich użytkowników m.in. tutaj i tutaj. Treści te pojawiły się w maju 2023 roku, tuż po ostatniej dużej erupcji Etny.
„KŁAMSTWA KLIMATYCZNE: Najlepsi klimatolodzy twierdzą, że kazano im „zatuszować” prawdę, że temperatura na Ziemi nie wzrosła od 15 lat” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie 16 lipca 2023 roku. Podobne treści były także udostępniane na platformie X (wcześniej Twitter), a także na Facebooku. Teksty były publikowane również w języku angielskim i francuskim, zdobywając kilka tysięcy udostępnień od połowy lipca.
„Pod żadnym pozorem nie kupujcie produktów oznaczonych tym znakiem. To plastikowa żywność Billa i Melindy Gates. GMO i z mRNA” – czytamy w treści tweeta udostępnionego 4 lipca 2023 roku.
„Nikt nie mówi o tym leku, który zabija raka w 48 godzin” – czytamy w artykule opublikowanym 13 kwietnia 2023 roku. W publikacji możemy dalej przeczytać, że grupa kanadyjskich naukowców odkryła roślinę, która potencjalnie może zniszczyć raka w ciągu dwóch dni. „Informacje zostały odkryte na Uniwersytecie Windsor” – czytamy, oraz, że „olejek z mniszka lekarskiego skutecznie leczy wiele rodzajów nowotworów” np. białaczkę, raka trzustki, jelita grubego oraz białaczkę szpikową.
Krótkie nagranie przedstawiające kobietę, która wygłasza wspomniane wyżej twierdzenia, to fragment dłuższego materiału wideo udostępnionego przez rosyjski kanał internetowy o nazwie Россия – это я! (Rosja to ja), który według eksperta od dezinformacji można określić jako „typowy przykład prokremlowskiej propagandy”.
„Prawie wszyscy pacjenci z Covid-19, którzy zmarli w szpitalu we wczesnej fazie pandemii, zostali zabici bezpośrednio w wyniku podłączenia do respiratora” – czytamy w poście udostępnionym na Telegramie 22 maja, który miał 2,3 tys. wyświetleń.
Nagranie przedstawia sceny z nocnej rozmowy grupy młodych mężczyzn na bulwarach. Podczas tej rozmowy słuchać jedynie frazę „Slava Ukraini”. Jeden z mężczyzn ma ze sobą ukraińską flagę. Po 1 minucie i 14 sekundach następuje cięcie filmu, a wideo pokazuje bójkę między mężczyznami.
„Nowy BRICS będzie kontrolował 80 procent światowej produkcji ropy naftowej. Po dodaniu Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Iranu do BRICS, Unia będzie w stanie kontrolować lwią część światowej produkcji czarnego złota. To samo dotyczy dramatycznego wzrostu PKB nowego składu BRICS. Wyniesie on 30 procent światowego PKB i przekroczy 30 bilionów dolarów.” – czytamy w publikacji zamieszczonej 24 sierpnia 2023 roku na koncie Niezależnego Dziennika Politycznego (NDP) na Telegramie i podobnej na Facebooku. Post na Telegramie zyskał 1,4 tys. odsłon. Dołączona do postów mapa pokazuje 11 krajów rozszerzonego bloku zaznaczonych kolorem zielonym.
W Polsce ruszyła oficjalnie kampania do wyborów parlamentarnych 15 października 2023 roku. Unijne regulacje dotyczące ochrony środowiska znalazły się w centrum debaty. Podczas gdy nastawiona krytycznie do UE Konfederacja apeluje w swoim programie „o zatrzymanie unijnych ekoszaleńców”, prezes Prawa i Sprawiedliwości (PiS) Jarosław Kaczyński zarzuca UE, iż dyktuje Polsce reguły gospodarki leśnej.
„KŁAMSTWA KLIMATYCZNE: Najlepsi klimatolodzy twierdzą, że kazano im „zatuszować” prawdę, że temperatura na Ziemi nie wzrosła od 15 lat” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie 16 lipca 2023 roku. Podobne treści były także udostępniane na platformie X (wcześniej Twitter), a także na Facebooku. Teksty były publikowane również w języku angielskim i francuskim, zdobywając kilka tysięcy udostępnień od połowy lipca.
„BILL GATES – To jest fabryka komarów Billa w Kolumbii. Jest największa na świecie. Co tydzień w 11 krajach wypuszczanych jest 30 milionów genetycznie zmodyfikowanych komarów. Ponieważ Bill wie lepiej niż natura, co może pójść nie tak.” – czytamy w publikacjach zamieszczonych na początku czerwca 2023 roku na Facebooku (tutaj, tutaj) i Telegramie (tutaj). Publikacje miały setki udostępnień. Dołączony do nich film pokazuje laboratorium w Medellin, w Kolumbii.
„Nikt nie mówi o tym leku, który zabija raka w 48 godzin” – czytamy w artykule opublikowanym 13 kwietnia 2023 roku. W publikacji możemy dalej przeczytać, że grupa kanadyjskich naukowców odkryła roślinę, która potencjalnie może zniszczyć raka w ciągu dwóch dni. „Informacje zostały odkryte na Uniwersytecie Windsor” – czytamy, oraz, że „olejek z mniszka lekarskiego skutecznie leczy wiele rodzajów nowotworów” np. białaczkę, raka trzustki, jelita grubego oraz białaczkę szpikową.
Według wicepremiera Jarosława Kaczyńskiego w ciągu dwóch kadencji rządów Zjednoczonej Prawicy w Polsce zagrożenie nędzą i wykluczeniem wśród dzieci zmalało “prawie dziesięć razy”. Jednak dane Głównego Urzędu Statystycznego i Eurostatu nie są tak optymistyczne.
„Prawdziwy powód pożaru na Hawajach? Władze wyznaczyły Maui na 15-minutowe miasto które ma być poligonem doświadczalnym” – czytamy w publikacji udostępnionej w języku polskim na Facebooku 12 sierpnia 2023 roku.
„BILL GATES – To jest fabryka komarów Billa w Kolumbii. Jest największa na świecie. Co tydzień w 11 krajach wypuszczanych jest 30 milionów genetycznie zmodyfikowanych komarów. Ponieważ Bill wie lepiej niż natura, co może pójść nie tak.” – czytamy w publikacjach zamieszczonych na początku czerwca 2023 roku na Facebooku (tutaj, tutaj) i Telegramie (tutaj). Publikacje miały setki udostępnień. Dołączony do nich film pokazuje laboratorium w Medellin, w Kolumbii.
Setki tysięcy wyświetleń na Twitterze ma fake news o śmierci amerykańskiego generała w Ukrainie. Pojawia się w kilku językach. W jego rozpowszechnianiu aktywne są profile znane z powielania rosyjskiej dezinformacji.
Miało być tak: rosyjski czołg T-80 tak się spodobał Ukraińcowi z Sum, że ponad rok ukrywał go na swoim podwórku jako “pamiątkę wojenną”. Taką opowieść przekazują sobie internauci, publikując zdjęcie wozu stojącego na jakiejś posesji. W tej opowieści zgadza się tylko, że to rosyjski czołg.
„Córka ministra obrony Ukrainy Reznikova kupiła w Cannes we Francji luksusową posiadłość za 7 milionów EUR.” – czytamy w publikacjach na Twitterze i Telegramie z 18 lipca 2023 roku. Film dołączony do publikacji pojawił się też na Facebooku (tutaj, tutaj). Widzimy w nim zdjęcia ministra oraz nagranie pokazujące rezydencję z basenem, wraz z komentarzem w języku ukraińskim. Na początku na ekranie widoczne jest logo TikToka.