About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
Wideo przypominające wiadomość z serwisu informacyjnego ogłoszoną przez prezenterkę ukraińskiej telewizji zostało opublikowane w języku polskim 9 grudnia, między innymi, na Facebooku, Telegramie oraz na platformie X wraz ze wpisem: „Ukraina doświadcza niedoborów energii: ‘Prosimy wszystkie niezamężne kobiety aby zamieszkały z nieżonatymi mężczyznami’”. Post na Telegramie miał ponad 2 tys. wyświetleń.
Stworzone przez internautę z Holandii nagranie opublikowała holenderska strona rozrywkowa 17 grudnia 2023 a za nią, między innymi, holenderski polityk Geert Wilders, lider anty-imigranckiej Partii Wolnościowej, która w listopadzie 2023 roku wygrała wybory w tym kraju.
„Zełenski kupił dom należący do Josepha Goebbelsa” – czytamy w publikacjach udostępnionych na Facebooku i Telegramie, które były rozsyłane przez internautów od końca grudnia 2023 roku. Treści były również rozpowszechniane na platformie X i często towarzyszyły im zdjęcia willi.
„Elektryczny samochód – największy przekręt jaki widział świat?” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 10 listopada 2023 roku. „Czy ktoś kiedyś o tym pomyślał? Gdyby wszystkie samochody były elektryczne… A gdybyśmy utknęli w trzygodzinnym korku w mrozie burzy śnieżnej, nasze baterie byłyby całkowicie rozładowane”.
Brytyjska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia nie przyznała, że szczepionki niszczą układ odpornościowy
Według niektórych użytkowników mediów społecznościowych „brytyjski rząd przyznał”, że szczepionki niszczą układ odpornościowy. Źródłem tych informacji ma być raport Brytyjskiej…
„Szwajcaria. Plakat z napisem donieś na sąsiada – zarób 200 franków . Na sąsiada, który ma na termostacie więcej niż 19 stopni” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 11 września 2022 roku. Podobne publikacje pojawiły się po francusku, hiszpańsku, serbsku, grecku, rumuńsku, bułgarsku a także po niemiecku. Plakat z tym samym opisem był również udostępniany na Twitterze i Telegramie.
Nagranie pojawiło się wśród polskich użytkowników 7września 2022 roku na Twitterze iFacebooku ( 1 , 2). Posty miały po 100 i 300 udostępnień.
W związku z katastrofą ekologiczną w Odrze użytkownicy Facebooka, Twittera i Wykopu rozsyłali zdjęcie martwego bociana, który miał paść ofiarą skażenia rzeki. Jednak to nieprawda.
Prezydent Siemianowic Śląskich Rafał Piech przekonuje, że Wielka Brytania wycofuje rekomendację szczepień na COVID-19 dla ciężarnych. Apeluje do mediów o “pilną interwencję dziennikarską” w tej sprawie. Wyjaśniamy, dlaczego nie jest to prawdą.
Światowa Organizacja Zdrowia zmieniła rzekomo nazwę małpiej ospy i to ma dowodzić, że epidemia tej choroby jest spiskiem. Ten fałszywy przekaz rozpowszechniany jest w polskim internecie i mediach społecznościowych. Wyjaśniamy, co naprawdę zmieniła WHO.
„Jak przeżyć zawał serca, gdy jesteście sami” – czytamy w publikacji udostępnionej 16 sierpnia 2022 roku na Facebooku. Z treści posta możemy się dowiedzieć, co rzekomo należy robić, gdy doznajemy zawału serca. „Można sobie pomóc poprzez oddech i kaszel, które powinny się powtarzać bez przerwy co dwie sekundy, dopóki nie dotrze pomóc” – czytamy dalej. Publikacja zaleca, by kaszel był „głęboki, energiczny i powtarzający się”. Ma to pomóc dostarczyć tlen do płuc i „podtrzymać cyrkulację krwi”.
Posty w języku polskim, takie jak ten na platformie X (dawny Twitter) z 4 grudnia 2023 r., udostępniają zdjęcie dokumentu o nazwie „US Certificate of Naturalization” (amerykański certyfikat naturalizacji). W podobnym poście na Facebooku czytamy: „Zełenski przygotowuje plan ucieczki do Stanów Zjednoczonych: pracownik amerykańskich służb specjalnych ujawnił w Internecie informację o przygotowaniu schronienia dla prezydenta Ukrainy”.
Od 30 listopada 2023 roku polscy użytkownicy Facebooka pisali, że prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski „sprzedaje Sorosowi żyzne ukraińskie ziemie w celu utylizacji toksycznych odpadów” w ramach umowy rzekomo wynegocjowanej przez Alexandra Sorosa, syna George Sorosa, i szefa gabinetu prezydenta Ukrainy. W poście na Telegramie czytamy „o przekazaniu ukraińskich czarnoziemów zachodnim firmom – Dow Chemical, DuPont, Vitol i BASF – do składowania niebezpiecznych odpadów”. Publikacje powoływały się na rzekome „śledztwo dziennikarskie” opublikowane w formie wideo 28 listopada 2023 roku na koncie platformy X (dawny Twitter) użytkownika podającego się za francuskiego dziennikarza freelancera o imieniu „Jules Vincent”. Niektórzy użytkownicy (tutaj) dołączali do postów dokumenty pokazane w filmie Vincenta jako dowód transakcji. Niektóre posty powielały też twierdzenia Jules’a Vincenta, że sprzedawane światu ukraińskie „produkty, po skażeniu toksynami, będą powodować raka i zaburzenia równowagi hormonalnej” u ludzi.
Polscy internauci alarmowali, że “nowo opublikowane wytyczne” Komisji Europejskiej uznają termin “Boże Narodzenie” za dyskryminujący, podobnie jak chrześcijańskie imiona. Nie jest to prawdą.
„Potężne trzęsienie ziemi w Maroku. Zabija ponad 600 osób i uszkadza budynki historyczne w Marrakeszu” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie, która miała 4.7 tys. wyświetleń. Wideo było także udostępniane na Facebooku oraz platformie X (dawniej Twitter), również w języku francuskim i angielskim.
Według przekazu rozpowszechnianego w sierpniu internecie uchodźca z Ukrainy zorganizował performance polegający na zostawianiu surowego mięsa w skrytkach warszawskich banków. O sprawie miała informować agencja Reutera. To jednak fałszywe informacje.
Według wicepremiera Jarosława Kaczyńskiego w ciągu dwóch kadencji rządów Zjednoczonej Prawicy w Polsce zagrożenie nędzą i wykluczeniem wśród dzieci zmalało “prawie dziesięć razy”. Jednak dane Głównego Urzędu Statystycznego i Eurostatu nie są tak optymistyczne.
Setki tysięcy wyświetleń na Twitterze ma fake news o śmierci amerykańskiego generała w Ukrainie. Pojawia się w kilku językach. W jego rozpowszechnianiu aktywne są profile znane z powielania rosyjskiej dezinformacji.
Miało być tak: rosyjski czołg T-80 tak się spodobał Ukraińcowi z Sum, że ponad rok ukrywał go na swoim podwórku jako “pamiątkę wojenną”. Taką opowieść przekazują sobie internauci, publikując zdjęcie wozu stojącego na jakiejś posesji. W tej opowieści zgadza się tylko, że to rosyjski czołg.
„Córka ministra obrony Ukrainy Reznikova kupiła w Cannes we Francji luksusową posiadłość za 7 milionów EUR.” – czytamy w publikacjach na Twitterze i Telegramie z 18 lipca 2023 roku. Film dołączony do publikacji pojawił się też na Facebooku (tutaj, tutaj). Widzimy w nim zdjęcia ministra oraz nagranie pokazujące rezydencję z basenem, wraz z komentarzem w języku ukraińskim. Na początku na ekranie widoczne jest logo TikToka.
16 kwietnia 2024 roku odnotowano rekordowo silne deszcze w historii. Zalene były drogi, domy i centra handlowe w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. W całym kraju zamknięto szkoły. Lotnisko w Dubaju, jedno z najbardziej uczęszcznych na świecie, wstrzymało na krótko działalność, ale przez kilka dni było dotknięte poważnymi zakłóceniami, podała AFP.
„Sojusznik Polaków i wolnego świata” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 18 czerwca 2023 roku ze zdjęciem prezydenta Rosji Władimira Putina przy pianinie w sali koncertowej, z dołączonym linkiem do YouTube. „To jest prawdziwy przyjaciel Polski, nie wierzcie w propagandę wszystkich antypolskich polityków od lewa do prawa, chcą zniszczyć wszelkie wspólne wartości sławiańskie” – czytamy w publikacji udostępnionej na Twitterze 28 czerwca 2023 roku z odnosnikiem do tego samego filmu.
