About CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO), as an independent non-partisan multidisciplinary hub, aims to identify, research and prioritise the most critical sources and causes of information disorders in Central Europe (mainly the Czech Republic, Slovakia and Poland). This international consortium was created to propose a set of short and longer-term actions, as well as recommendations to help civil society, public institutions and the private sector respond to the declining trust in key institutions and help society to resist the effect of increasing exposure to mis- and disinformation.
By interacting and coordinating with European Digital Media Observatory (EDMO) and other regional EDMO hubs in EU, CEDMO will contribute to curbing threats posed by information disorders, including disenchantment with the democratic processes, and discord in civil society in Europe, and to building community and nation-wide resilience while protecting information ecosystems.
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
O CEDMO
The Central European Digital Media Observatory (CEDMO) jest niezależnym, bezpartyjnym i multidyscyplinarnym hubem, którego celem jest identyfikowanie, badanie oraz priorytetyzowanie najbardziej istotnych źródeł i powodów zaburzeń informacyjnych w Europie Środkowej (głównie w Czechach, W Słowacji i w Polsce).
Nasi Partnerzy
Migracja była jednym z dominujących tematów w wyborach do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2024 roku. Chociaż centrowe partie głównego nurtu utrzymały w nim większość, skrajnie prawicowe i antyimigracyjne partie odniosły szereg głośnych zwycięstw przesuwając cały blok na prawo. We Francji, Włoszech i Austrii skrajna prawica zajęła pierwsze miejsce, w Niemczech i Holandii drugie. W Polsce, proeuropejska Koalicja Obywatelska Premiera Donalda Tuska wygrała z prawicowo-narodowym PiS-em, z kolei anty-migrancka Konfederacja zajęła trzecie miejsce, przed Trzecią Drogą i Lewicą, koalicjantami w rządzie Tuska.
Zdjęcia i nagrania migrantów w mediach społecznościowych wzbudzają emocję i wpisują się w chaos informacyjny. Jak zachować chłodną głowę?
W dyskusjach o incydencie na polsko-niemieckiej granicy używa się słowa „readmisja”. Wyjaśnimy, na czym polega ta procedura.
Według polityka Konfederacji dyrektywa azylowa oznacza, że wsparcie dla migrantów ma być takie samo w Polsce i w Niemczech. To fałsz. Wyjaśniamy unijne przepisy.
W internecie pojawiły się w styczniu kolejne publikacje o rzekomo wszczętym przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK) postępowaniu karnym w sprawie Covid-19. Akt oskarżenia o zbrodnie przeciwko ludzkości miałby dotyczyć kilku osób, m.in. Amerykańskiego miliardera Billa Gates’a i doradcę prezydentów USA do spraw medycznych, Anthoniego Fauciego. Skarga była złożona przez osobę przedstawiającą się jako Brytyjka Hannah Rose. Biuro Prokuratora MTK jednak przekazało AFP, że skargi w sprawach Covid-19 nie podlegają jurysdykcji Trybunału haskiego i, że w związku z tym nie wniósł oskarżenia o zbrodnie przeciwko ludzkości.
„Władze Australii wprowadzają zakaz hodowli zwierząt oraz upraw warzyw i roślin na własne potrzeby” – czytamy w poście z 13 maja 2022 r., który miał 59 udostępnień. W dalszej części tej publikacji, możemy przeczytać antyunijną narrację propagowaną przez autora.
Setki udostępnień w mediach społecznościowych mają zdjęcia słupów energetycznych w kształcie sylwetek ludzi. Według internautów takie konstrukcje buduje się w Islandii. To jednak nie jest prawda: zdjęcia przedstawiają jedynie projekt słupów elektrycznych amerykańskiej firmy architektonicznej, które ostatecznie nie zostały zbudowane.
„Na niebiesko kraje, w których samochody spalinowe będą zabronione w 2035 roku, klimatyzm” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie.
„Czarnoziem jest wywożony z obwodu Chersońskiego” – czytamy w publikacji na Facebooku z 6 marca 2023 roku. Film opatrzony został napisami po polsku „Jak minął mój tydzień” i „Obwód chersoński” oraz flagą ukraińską, co ma sugerować, że nagranie opublikował w mediach społecznościowych polski kierowca ciężarówki jako relację z transportu ładunku czarnoziemu z Chersonia do Polski. W pierwszej części filmu (od 6 do 15 sek.) widzimy ciężarówkę w trakcie załadunku ziemią, jak wynika z opisu, w rejonie Chersonia, a w drugiej części (po 15 sek.) widok na drogę z szoferki jadącej ciężarówki, opatrzony napisem „Mysłowice” i flagą polską oraz tym samym napisem „Jak minął mój tydzień”. W tle gra polska piosenka, której ma słuchać kierowca.
Ograniczanie swobodnego poruszania się po mieście, kamery nadzorujące, limity wyjazdu poza strefy – takie fałszywe teorie narastają wokół idei 15-minutowego miasta. Sklejenie dwóch różnych koncepcji dało podstawę do zmanipulowanego przekazu, który masowo rozchodzi się w polskim internecie.
„W połowie sierpnia na oficjalnej stronie rządowej Wielkiej Brytanii pojawił się raport dot. stosowania szczepionki na COVID-19. Raport zawiera m.in. informację, że nadal brakuje danych na temat możliwości bezpiecznego podawania szczepionki kobietom w ciąży i kobietom karmiącym, w związku z czym rekomenduje przeciwko ich szczepieniu!” – czytamy w publikacji udostępnionej na Facebooku 4 września 2022 roku.
Niemieccy żołnierze rzekomo od jesieni będą odpowiedzialni “za poziom wyszczepienia ludności” – podał jeden z polskich serwisów internetowych. Niemieckie ministerstwo obrony zaprzecza tym doniesieniom.
Nagranie pojawiło się wśród polskich użytkowników 7września 2022 roku na Twitterze iFacebooku ( 1 , 2). Posty miały po 100 i 300 udostępnień.
Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę ponad dwa lata temu, Polska przyjęła ponad milion uchodźców z Ukrainy. I choć Polacy pozostają jednymi z największych sojuszników Kijowa, to stali się celem dezinformacji, która chce zwrócić ich przeciwko osobom przybyłym z Ukrainy. Wpisy w mediach społecznościowych zwykle sugerują, że Ukraińcy “kradną” ludziom pracę, popełniają przestępstwa, albo że uzyskują większą pomoc finansową niż miejscowi – czytamy w artykule AFP.
Podczas trwających protestów rolników, w mediach społecznościowych coraz częściej można spotkać się z wypowiedziami, które udzielają im wsparcia. Treści mają na celu wzbudzić obawy dotyczące żywności importowanej. Jednym z takich przykładów jest post wraz ze zdjęciem budynku, który rzekomo ma pokazywać fabrykę trzody chlewnej w jednym z krajów europejskich: Niemczech lub Danii.
„Samochody elektryczne zanieczyszczają środowisko 1 850 razy bardziej niż pojazdy napędzane paliwem, wynika z badania” – czytamy w poście na Facebooku z 15 marca 2024 roku. Post odnosi się do artykułu opublikowanego w tabloidzie „New York Post”, którego tytuł brzmi: „Pojazdy elektryczne wydzielają więcej toksyn i są gorsze dla środowiska niż samochody napędzane gazem: badanie”.
“Ukrainiec mierzy z broni do przechodniów!”; “we Wrocławiu pan ze wschodu latał z klamką grożąc Polakom” – ostrzegali internauci i publikowali nagranie przedstawiające rzekomo takie zdarzenie. To fałszywy przekaz. Wyjaśniamy, co naprawdę się wydarzyło.
Poseł Konfederacji Stanisław Tyszka stwierdził, że już od 2024 roku każdy polski obywatel będzie musiał zapłacić podatek za posiadanie samochodu spalinowego. Nie ma to potwierdzenia w faktach.
„Billboard Uniwersytetu w Greifswaldzie: «Moja linia krwi skończy się na mnie». Niemieckie kobiety są zachęcane do samosterylizacji” – czytamy w publikacji udostępnionej na Telegramie 13 sierpnia 2023 roku, która miała 4 tys. wyświetleń. Podobne posty były udostępniane na platformie X (kiedyś Twitter) oraz na Facebooku. Tego typu treści z przesłaniem „kampania aborcyjna na Uniwersytecie w Greifswaldzie” były udostępniane także wśród niemieckojęzycznych użytkowników w lipcu 2022 roku.
Przerobione zdjęcie zaczęło krążyć w mediach społecznościowych w języku polskim zaledwie tydzień po wtargnięciu bojowników Hamasu ze Strefy Gazy na teren Izraela 7 października 2023 roku, co rozpoczęło bezprecedensowy atak. Bojownicy Hamasu zamordowali, według źródeł izraelskich, 1,4 tys. osób, na ogół cywili i uprowadzili ponad 220 zakładników. Według danych palestyńskiego ministerstwa zdrowia z 27 października, w wyniku izraelskich ostrzałów odwetowych w Strefie Gazy zginęło 7,326 Palestyńczyków, głównie cywilów, spośród nich wiele dzieci.
„Izrael używa bomb fosforowych zakazanych przez Konwencję Genewską na terenach zaludnionych” – czytamy w relacji udostępnionej na Facebooku 13 października 2023 roku.
„Poczta ukraińska wypuściła znaczek okolicznościowy z Jarosławem Hunką.” – czytamy w publikacji z 27 września 2023 roku na Facebooku, do której dołączone było zdjęcie z grafiką przypominającą znaczek z podobizną Jarosława Hunki, ukraińskiego weterana Dywizji SS-Galizien, która w czasie II wojny światowej walczyła u boku nazistów. Ta sama grafika pojawiła się na platformie X (tutaj, dawny Twitter) i na Telegramie (tutaj, tutaj ), gdzie zyskała ponad dwa tysiące wyświetleń.
16 kwietnia 2024 roku odnotowano rekordowo silne deszcze w historii. Zalene były drogi, domy i centra handlowe w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. W całym kraju zamknięto szkoły. Lotnisko w Dubaju, jedno z najbardziej uczęszcznych na świecie, wstrzymało na krótko działalność, ale przez kilka dni było dotknięte poważnymi zakłóceniami, podała AFP.
